W skład zespołu, który spotkał się po raz pierwszy w piątek, weszli naukowcy-eksperci oraz doświadczeni praktycy. Jak wyjaśniła PGG, impulsem do utworzenia zespołu były wnioski komisji powołanej przez prezesa Wyższego Urzędu Górniczego po wybuchu metanu w kopalni Pniówek z kwietnia 2022 r., gdzie życie straciło 16 górników.
Od tamtej katastrofy w polskim górnictwie węgla kamiennego doszło do siedmiu niebezpiecznych zdarzeń z udziałem metanu - w tym do styczniowego zapalenia się gazu w kopalni Szczygłowice z pięcioma ofiarami śmiertelnymi.
Trzy z tych zdarzeń, bez skutków śmiertelnych, miały miejsce w Polskiej Grupie Górniczej (pozostałe - w Jastrzębskiej Spółce Węglowej). Były to: zapalenie metanu w ruchu Halemba w maju 2022 r., pożar podziemny po zapłonie metanu w kopalni Sośnica w lipcu 2022 r. oraz pożar endogeniczny z zapłonem metanu w ścianie ruchu Murcki-Staszic kopalni Staszic-Wujek w październiku 2022 r.
Po katastrofie w Pniówku komisja powołana przez prezesa WUG zaleciła przedsiębiorcom górniczym utworzenie zespołów eksperckich, które będą kontrolowały, analizowały i weryfikowały projekty techniczne eksploatacji, ze szczególnym uwzględnieniem sposobu prowadzenia ścian i likwidacji wyrobisk przyścianowych.
Cytowany przez PGG prezes Wyższego Urzędu Górniczego Piotr Litwa pogratulował spółce inicjatywy. "O monitorowaniu i zwalczaniu zagrożeń naturalnych rozmawiamy od bardzo dawna, ale dziś sytuacja wygląda inaczej niż 20-30 lat temu, schodzimy z wyrobiskami coraz głębiej" - zaznaczył Litwa.
Prezes WUG zasugerował, aby zespół szczególnie zwrócił uwagę na bezpieczne zasady organizacji pracy i racjonalne projektowanie wydobycia w ścianach. Zaapelował też o intensyfikację szkoleń oraz kursów, aby do minimum ograniczyć ryzyko ludzkich błędów pod ziemią.
Wiceprezes PGG ds. finansowych Bartosz Kępa zwrócił uwagę, że oprócz wzrostu zagrożeń związanych z fedrowaniem coraz głębiej, refleksji wymagają zmiany generacyjne w górnictwie.
"Spotykamy się z nowym pokoleniem pracowników, a wiemy, że przed dziesięciu czy dwudziestu laty inne były przyzwyczajenia i sposób pracy, ludzie inaczej podchodzili do takich kwestii, jak przestrzeganie procedur. Zmiany w tym zakresie wymagają na pewno poszukiwania nowych metod i standardów" - podkreślił Kępa.
Nadzorujący prace zespołu wiceprezes PGG ds. produkcji Marek Skuza przypomniał, że w tym roku w kopalniach spółki rozpoczyna się instalowanie nowego systemu lokalizacji pracowników w podziemnych wyrobiskach. "Oprócz wyznaczenia, że ktoś nie powinien przebywać w określonym wyrobisku, musimy jeszcze umieć monitorować to w skuteczny sposób. System lokalizacji będzie wprowadzany także po to, żeby zakorzenić pewne zwyczaje" - wyjaśnił Skuza.
"To bardzo istotne, bo zmiany pokoleniowe w górnictwie dotyczą także kadry. Rozmawiając z ludźmi na dole, często osobiście spotykałem się z tym, że wiedza, która dla starszych górników była oczywista, wcale nie jest już taka powszechna, jak kiedyś. Nie dla wszystkich oczywiste są związki przyczynowo-skutkowe, od których zależy często bezpieczeństwo pod ziemią" - przyznał Skuza.
Przewodniczącym nowego zespołu został dyrektor biura produkcji i zagrożeń naturalnych PGG Damian Borgieł, a jego zastępcą - szef zespołu zagrożeń naturalnych w spółce Grzegorz Płonka. Prace mają wspierać naukowcy, wśród nich Eugeniusz Krause (GIG), Nikodem Szlązak (AGH), Stanisław Trenczek (GIG) i Dariusz Musioł (Politechnika Śląska).
Wśród najważniejszych bieżących zadań zespołu będą: analiza i weryfikacja projektów technicznych ścian prowadzonych obecnie w III-IV kategorii zagrożenia metanowego lub prowadzonych w warunkach zagrożenia wyrzutami metanu i skał oraz ocena i weryfikacja założeń projektów technicznych ścian nowo uruchamianych w III-IV kategorii zagrożenia metanowego w perspektywie lat 2025-26.
W swojej pracy zespół ma brać pod uwagę m.in. tektonikę i rodzaj skał wpływających na zawały stropów czy pokłady, warstwy oraz zroby w sąsiedztwie eksploatowanych pokładów.
Analizowane będą: prognozy wydzielania się metanu, dobór systemów odmetanowania, przewietrzania, sposób zabezpieczenia gazometrycznego, założenia profilaktyk metanowych, pożarowych i zwalczania wybuchem pyłu węglowego, sposób likwidacji wyrobisk przyścianowych, czynniki organizacyjno-techniczne, ilość zatrudnianych pracowników oraz koordynacja robót w rejonach i wyrobiskach.(PAP)
mtb/ pad/