Rzeź zdolności kredytowej – nawet pół miliona złotych mniej niż przed rokiem

W styczniowej edycji rankingu kredytów hipotecznych Bankier.pl sięgnęliśmy po dokładnie taki sam profil kredytobiorców i nieruchomości co u progu 2021 r. Porównanie symulacji banków pokazuje skalę zmian na rynku. Najbardziej spektakularne przemiany zaszły w szacunkach maksymalnej zdolności kredytowej. Te z kolei są mocno związane ze wzrostem stawek oprocentowania zmiennego, za które odpowiadają głównie wskaźniki WIBOR. Korekty w marżach miały stosunkowo niewielki zasięg.

Kto stara się o kredyt?

Dwójka dzieci na utrzymaniu, dwa samochody w gospodarstwie domowym i dochody z umów o pracę na czas nieokreślony – tak prezentowały się podstawowe założenia. Przyjęliśmy, że o finansowanie stara się małżeństwo, które ma co miesiąc do dyspozycji 11,5 tys. zł.

Współkredytobiorcy są po trzydziestce. Obydwoje pracują, a z pracodawcami wiążą ich umowy o pracę na czas nieokreślony. Założyliśmy, że kredytobiorcy nie mają innych zobowiązań w bankach i firmach pożyczkowych. W historii kredytowej odnotowanej w BIK nie odnotowano żadnych negatywnych wpisów.

Klienci chcą kupić dom w zabudowie szeregowej z niewielką działką. Przyjęliśmy, że nieruchomość mieści się w gminie sąsiadującej z Krakowem. Do dyspozycji kupujących będzie 100 mkw. powierzchni użytkowej oraz 200 mkw. ogrodu. Za budynek pochodzący z rynku wtórnego para kredytobiorców zamierza zapłacić 680 tys. zł.

O milionie złotych kredytu można już zapomnieć

Od 11 do nawet 36 proc. mniejszą kwotę kredytu proponowały w styczniu banki profilowej rodzinie. Przekładało się to na cięcie dostępnego finansowania o nawet blisko pół miliona złotych. Najbardziej szacunki zdolności kredytowej okroił w tym czasie ING Bank Śląski, gdzie klienci mogliby liczyć na 498 tys. zł kredytu mniej.

Najmniejsze zmiany zaszły w PKO BP, gdzie wyliczona przez kredytodawcę kwota zmniejszyła się przez rok o nieco ponad 110 tys. zł. Jedyną instytucją, która w pierwszym miesiącu 2022 r. była w stanie zaproponować profilowym klientom finansowanie przekraczające 1 mln zł, pozostał BNP Paribas Bank. W styczniu 2021 r. każdy z uczestniczących w zestawieniu banków miał taką ofertę.

Kilkaset złotych raty więcej co miesiąc

Wzrost stóp procentowych odbił się nie tylko na zdolności kredytowej, ale także na wysokości comiesięcznych obciążeń profilowych kredytobiorców. W styczniu 2021 r. średnia rata wyliczona z symulacji banków wynosiła 2112 zł, czyli nieco ponad 18 proc. dochodu do dyspozycji gospodarstwa domowego. W styczniu 2022 r. średnia wynosiła już 2836 zł i pochłaniała jedną czwartą dochodów kredytobiorców.

Warto zauważyć, że większość banków obniżyła w międzyczasie marże. Największa przestrzeń dzieli propozycje mBanku. W 2022 r. stawka oferowana przez tę instytucję była o 0,64 pp. niższa niż rok wcześniej.

Średnie oprocentowanie obliczone na podstawie symulacji banków wskazuje na oczywistego winowajcę drożejącego kredytu – wskaźniki z rynku międzybankowego. W styczniu 2021 r. wskaźnik ten wynosił 2,36 proc., rok później – 4,72 proc.

Tendencje widoczne w porównaniach „rok do roku” będziemy obserwować jeszcze przez dłuższy czas. Przed nami kolejne podwyżki stóp skutkujące rosnącymi ratami kredytów i kurczącą się zdolnością. Ostatnie dane opublikowane przez BIK pokazują jednoznacznie, że rynek odczuwa zmiany, a popyt na hipoteki mocno się schładza.