Wysyp "lokat na 8 proc.". Czas przeprosić się z matematyką, bo tylko ona da naprawdę zarobić. Podpowiadamy, jak odróżnić marketing od dobrej oferty

Rynek zalały z pozoru atrakcyjne lokaty na (około) 8 procent. Magia wysokiej liczby może przyćmić świadomość, że "8 proc. na lokacie" to nie zawsze to samo. Depozytowa matematyka wcale nie jest banalna, zwłaszcza że konstrukcja produktów ulega zmianie. Podpowiadamy, jak nie dać się zwieść marketingowym sloganom i świadomie sięgać po lokaty, które pozwolą najwięcej zarobić.

8 proc. w skali roku – w ostatnich miesącach taka stawka coraz częściej pojawia się w rankingach lokat jako maksimum, na które warto polować. Ostatnio takie oprocentowanie zaproponowało klientom kilka banków. Wśród nich znajdują się m.in. Alior Bank, Bank Pekao, Bank Nowy, BFF Banking Group, Inbank, mBank, NestBank, Santander Bank Polska czy VeloBank.

Stawka brzmi niewątpliwie zachęcająco, ale czy wybór takiego oprocentowania zawsze oznacza takie same odsetki? Jeśli nie wiedza, to sama intuicja podpowiada, że wszystko "zależy" - choćby od okresu depozytu, kapitalizacji, dodatkowych warunków czy wreszcie wpłacanej kwoty. Nie zapominajmy też o podatku, który na pewno nie pomaga w szybkich wyborach.

Patrzysz na procent? Patrz też na okres

Poszukując lokaty, zwracamy przede wszystkim uwagę na stawkę procentową. Jest to słuszny kierunek, choć nie powinien być to jedyny rozważany przez nas czynnik. Może się okazać, że lepszą opcją będzie niżej oprocentowany depozyt, ale na dłuższy okres. 

Zdarza się bowiem, że najwyższe procenty są zarezerwowane dla lokat na miesiąc lub kwartał, co oznacza, że lepsza stawka nalicza się bardzo krótko. Po drugie: oprocentowanie jest podawane w skali roku(!). Oznacza to, że „mityczne” 8 proc. należy podzielić z uwzględnieniem liczby miesięcy. Jeśli weźmiemy pod uwagę np. depozyt miesięczny, to dla niskiego wkładu już na pierwszy rzut oka widać, że nie będzie zawrotnej różnicy między lokatą na 7 proc. a lokatą na 8 proc. w skali roku. 

Porównajmy:

• 10 tys. zł, lokata miesięczna, 7 proc. w skali roku – odsetki w wysokości 48,15 zł. 

  Produkty finansowe

  Produkt	Pożyczki gotowkowe Kredyty hipoteczne Chwilówki Pożyczki na raty Lokaty Konta oszczędnościowe
  Kwota	zł
  Okres	miesięcy

  Przelicz

• 10 tys. zł, lokata miesięczna, 8 proc. w skali roku – odsetki w wysokości 55,04 zł. 

Do obliczeń korzystałam z kalkulatora zysku z lokaty Bankier.pl. Oczywiście przy większych kwotach należy podane zyski przemnożyć. 

Jeśli tylko jesteśmy gotowi zamrozić oszczędności na dłuższy czas, to możemy na tym wyjść lepiej niż przy nominalnie atrakcyjniejszych strzałach, ale tylko "na chwilę". Wyobraźmy sobie lokatę tylko dla nowych klientów. Do wyboru niżej oprocentowany depozyt kwartalny (np. na 7 proc. w skali roku) i lokata miesięczna na lepszy procent (8 proc. w skali roku). Wybrać można tylko jedną lokatę – po skorzystaniu z oferty traci się bowiem przywileje przysługujące nowemu klientowi – tak to działa w każdym banku. 

Znowu porównajmy:

• 10 tys. zł, lokata miesięczna, 8 proc. w skali roku – odsetki w wysokości 55,04 zł. 

• 10 tys. zł, lokata kwartalna, 7 proc. w skali roku – odsetki w wysokości 139,80 zł. 

Ten prosty przykład pokazuje, że nie zawsze warto ślepo podążać za najwyższą stawką. 

(Wciąż jeszcze) odejmij podatek Belki

Pozornie zysk z lokaty nie powinien być trudny do policzenia. Oprocentowanie w skali miesiąca pomnożone przez liczbę miesięcy i wpłaconą kwotę. Otóż nie. Nie możemy zapominać, że uzyskanym w banku zyskiem trzeba się podzielić z państwem. Podatek od zysków kapitałowych potocznie nazywany podatkiem Belki jest potrącany przed bank jeszcze przed wypłatą odsetek – na nasze konto trafia już suma o niego pomniejszona. Wysokość podatku to 19%. Różnicę w zysku pokazują poniższe przykłady. 

• 10 tys. zł, lokata miesięczna, 8 proc. w skali roku – odsetki w wysokości 55,04 zł, podatek 12,91 zł (w sumie przed potrąceniem podatku 67,95 zł), 

• 100 tys. zł, lokata miesięczna, 8 proc. w skali roku – odsetki w wysokości 550,35 zł, podatek 129,10 zł (w sumie przed potrąceniem podatku 679,45 zł), 

• 10 tys. zł, lokata kwartalna, 8 proc. w skali roku – odsetki w wysokości 159,78 zł, podatek 37,48 zł (w sumie przed potrąceniem podatku 197,26 zł), 

• 100 tys. zł, lokata kwartalna, 8 proc. w skali roku – odsetki w wysokości 1597,80 zł, podatek 374,80 zł (w sumie przed potrąceniem podatku 1972,60 zł). 

Być może w przyszłości podatek od zysków kapitałowych nie będzie liczony w sposób liniowy. W ostatnich miesiącach mówi się o zwolnieniu z podatku dochodów z zysków kapitałowych do kwoty 10 tys. zł przy jednoczesnym wzroście stawki podatku z 19% do 20%. Póki co pozostajemy jednak przy stawce 19%, która obowiązuje od początku wprowadzenia podatku Belki w 2002 r. 

Kapitalizacja odsetek. Tu jest pies pogrzebany

W przypadku zdecydowanej większości lokat dostępnych na rynku narosłe odsetki są dopisywane do wpłaconej kwoty dopiero na sam koniec trwania umowy. Oznacza to, że na zysk pracuje tylko i wyłącznie ta kwota, którą zdecydowaliśmy się wpłacić do banku. 

Nieco lepiej moglibyśmy wyjść na tym interesie, gdyby banki częściej dopisywały odsetki do kapitału. Taki mechanizm jest stosowany w przypadku kont oszczędnościowych (choć nie wszystkich!) i lokat progresywnych. Różnica w zysku wygląda następująco:  

• 10 tys. zł, lokata kwartalna, 8 proc. w skali roku, kapitalizacja na koniec okresu lokaty – odsetki w wysokości 159,78 zł, podatek 37,48 zł (w sumie przed potrąceniem podatku 197,26 zł), 

• 10 tys. zł, lokata kwartalna, 8 proc. w skali roku, kapitalizacja miesięczna – odsetki w wysokości 160,62 zł, podatek 37,69 zł (w sumie przed potrąceniem podatku 198,31 zł).

Dla niskich kwot i dość krótkiego okresu różnica nie jest zauważalna. Co innego, jeśli wpłacimy na depozyt zdecydowanie większe oszczędności i zamrozimy je na przykład na 12 miesięcy. Problem w tym, że ze świecą można szukać tego typu ofert na rynku. 

• 100 tys. zł, lokata roczna, 8 proc. w skali roku, kapitalizacja na koniec okresu lokaty – odsetki w wysokości 6480 zł, podatek 1520 zł (w sumie przed potrąceniem podatku 8000 zł), 

• 100 tys. zł, lokata roczna, 8 proc. w skali roku, kapitalizacja miesięczna – odsetki w wysokości 6675,89 zł, podatek 1566,02 zł (w sumie przed potrąceniem podatku 8241,91 zł).

Lokata czy konto oszczędnościowe 

Lokata terminowa i konto oszczędnościowe mają ten sam cel - możliwość zarobienia dodatkowych środków w zamian za mniej lub bardziej uciążliwe rozstanie ze swoimi oszczędnościami. 

W przypadku lokaty środków nie można wypłacać w trakcie jej trwania. Jeśli koniecznie potrzebna nam jest gotówka, to lokata jest zrywana a my nie dostajemy żadnych odsetek. Umowa lokaty terminowej jest zawierana na czas określony. 

Założenie konta oszczędnościowego wiąże się zwykle z długoterminową relacją z bankiem, bowiem umowa jest zawierana na czas nieokreślony. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby ją zerwać po kilku miesiącach, ale banki raczej nie zakładają takiego scenariusza. Z tego też względu odsetki są dopisywane do kapitału zwykle każdego miesiąca, ewentualnie co kwartał. Środki można dowolnie wypłacać i wpłacać bez ryzyka utraty naliczonego zysku. 

Stawki na obu produktach są dość zbliżone. Zarówno na lokacie, jak i koncie oszczędnościowym można zgarnąć oprocentowanie w wysokości 8 proc. w skali roku, choć w przypadku tego drugiego nie ma co liczyć na korzystanie z tej stawki dłużej niż pół roku.

Najwyższe oprocentowanie na rachunkach oszczędnościowych jest oferowane tylko na promocyjny okres, po którego upływie zaczyna obowiązywać stawka standardowa. W niektórych bankach jest to 2 proc. rocznie, w niektórych… 0,01 proc. w skali roku. Z kolei na rynku lokat bez problemu można znaleźć propozycje na 12 miesięcy na 8 proc. rocznie. W tym miejscu warto zadać sobie pytanie - czy chcemy czekać dłużej na odsetki bez możliwości wypłaty środków, czy po kilku miesiącach szukamy nowej, być może lepszej oferty.

Warunki dodatkowe na drodze do wyższego zysku. Masz na nie czas?

Już od wielu lat najlepsze lokaty w bankach często są obudowane kilkoma warunkami dodatkowymi. Do najpopularniejszych należą: 

• posiadanie konta osobistego, 

• dokonywanie określonej liczby płatności kartą debetową, 

• zapewnienie wpływu na konto osobiste, 

• bycie nowym klientem banku, 

• wpłacenie nowych środków na lokatę.

Wymóg posiadania statusu nowego klienta czy wpłaty nowych środków to nie problem dla osoby, która z usług banku korzysta po raz pierwszy - wtedy właściwie oferta nie różni się niczym od standardowego depozytu. W związku z tym, że klient nie posiadał w banku konta osobistego ani produktu oszczędnościowego, to nie utrzymywał w nim żadnych środków, dlatego wszystkie oszczędności wpłacone na lokatę będą uznane za “nowe”. Nieco trudniej jest wybrać lokatę osobie, która aktywnie przerzuca środki między bankami, bo najlepsze oferty są już wtedy niedostępne. 

Często pod gwiazdką towarzyszącą czołowej lokacie terminowej kryje się warunek posiadania konta osobistego. Czasami na tym się nie kończy i samo założenie rachunku nie wystarczy. Banki oczekują aktywnego korzystania z rachunku, czyli płacenia kartą debetową, logowania się do aplikacji mobilnej czy zapewnienia wpływów (bywa, że konkretnie chodzi o wynagrodzenie). W ten sposób banki chcą klientów nieco od siebie uzależnić. Być może nie skończy się na samej lokacie, a deponent zostanie klientem na dłużej. 

W tym miejscu warto się zastanowić, czy mamy czas i ochotę na realizowanie kolejnych punktów z regulaminu. Nie można również zapominać, że obecnie na palcach jednej ręki można policzyć darmowe konta osobiste z bezpłatną kartą debetową dostępne na rynku. Może się okazać, że rachunek to dla nas dodatkowe obciążenie, które finalnie zmniejszy zysk z lokaty.

Po trzykroć sprawdzaj: strony banków, tabele oprocentowania i regulaminy

Polujący na dobrą lokatę czy konto oszczędnościowe powinni wyrobić sobie nawyk sprawdzania aktualnych na dany dzień stawek na lokatach terminowych. Mimo że stopy procentowe NBP pozostały na tym samym poziomie od września br., to wciąż nie ma tygodnia, aby kilka banków nie zaktualizowało swoich cenników. 

Warto zaglądać na sprawdzone porównywarki lokat (np. bankier.pl/smart/lokaty), które pozwolą prześwietlić rynek pod kątem interesującego nas okresu czy wpłacanej kwoty. To samo dotyczy najświeższych rankingów lokat (np. bankier.pl/oszczedzanie/rankingi-i-analizy), w których znajdziemy nie tylko podstawowe informacje na temat depozytu, ale również stawiane przez bank warunki dodatkowe.

Zakładając lokatę, sprawdź wszystkie informacje na jej temat w tabeli oprocentowania oraz na stronie internetowej banku.

Czasami konieczne będzie zapoznanie się z zapisami regulaminu. Bywa, że niektóre banki inaczej kapitalizują odsetki wynikające z promocyjnej stawki procentowej na koncie oszczędnościowym, a inaczej odsetki wynikające z oprocentowania standardowego. Można się zdziwić zaglądając na saldo konta po miesiącu. 

Jak obliczyć zysk? Co wybrać? 

Znając wszystkie haczyki stosowane przez banki, znacznie prościej będzie ci zdecydować się na konkretną lokatę terminową. Warto pamiętać, że wysoka stawka nie zawsze może być najbardziej opłacalna. Należy zwrócić przede wszystkim uwagę na okres lokaty, warunki dodatkowe, kwotę maksymalną, która jest objęta lepszym oprocentowaniem, a także kapitalizację.

Na koniec przygotowałam krótką ściągawkę z zyskiem z lokaty (nie licząc kosztów związanych np. z prowadzeniem konta osobistego) dla jednokrotnej kapitalizacji tj. z dopisaniem odsetek na koniec okresu trwania lokaty. Może się przydać przy porównywaniu kilku lokat na różne okresy.