Najwyższa Izba Kontroli sprawdziła spółkę, która ma wyprodukować pierwszy polski samochód elektryczny – Izerę. Wątpliwości w Electromobility Poland budzą przede wszystkim przedłużające się przygotowania do realizacji projektu oraz wynagrodzenia zarządu.
Kontrolerzy sprawdzający Electromobility Poland przyjrzeli się m.in. kwestii zatrudnienia, wynagrodzeń i gospodarności – podaje Business Insider. Okazało się, że "NIK ocenia pozytywnie, w ramach zbadanej próby, wydatkowanie – pod kątem prawidłowości dokonywania przez EMP wydatków – środków finansowych w latach 2016-2022".
"EMP w sposób prawidłowy zorganizowała strukturę projektową i podejmowała działania mające na celu realizację założeń projektu, a wydatki w ramach zbadanej próby były gospodarne" – napisano w podsumowaniu pokontrolnym NIK. Podano również, że spółka "dokonywała wyboru kontrahentów w taki sposób, aby zapewnić realizację usług na oczekiwanym poziomie" oraz "podejmowała negocjacje, dążąc do osiągnięcia najkorzystniejszych warunków zakupu danej usługi”.
Zbyt długie przygotowania do produkcji
Kontrolerzy NIK wskazali również wiele uchybień. Do najważniejszych należały opóźnienia w realizacji projektu. Mimo dofinansowania w wysokości 500 mln zł przedsięwzięcie nadal znajduje się w fazie przygotowań. Zmarnowano wiele czasu, m.in. rezygnując z projektów wyłonionych podczas konkursu zorganizowanego w 2017 r., którego czterech laureatów otrzymało po 50 tys. zł. nagrody.
Choć produkcja miała się rozpocząć w 2023 r. to nastąpi to dopiero na przełomie 2025 i 2026 r. Jak podaje Business Insider, firma tłumaczy to m.in. pandemią, wojną w Ukrainie oraz dłuższymi negocjacjami z partnerami biznesowymi. Aktualny koszt uruchomienia fabryki szacuje się na ok. 6 mld zł.
Za wysokie wynagrodzenia zarządu?
Choć kontrolerzy nie mieli zastrzeżeń co do wypłat zatrudnionej w EMP załogi, to wątpliwości wzbudziły wynagrodzenia zarządu. Chodzi głównie o niewłaściwe dostosowanie wymagań obowiązującej ustawy kominowej. Zgodnie z jej przepisami członkowie zarządu mogą zarabiać maksymalnie 15-krotność średniego wynagrodzenia z IV kw. poprzedniego roku, które w 2022 r. wyniosło 6733,49 zł. Tymczasem w EMP w nie uwzględniono podatku VAT, co zdaniem NIK było niewłaściwe.
Zastrzeżenia wzbudziła również lokalizacja fabryki w Jaworznie, która według kontrolerów nie została sprawdzona wystarczająco szczegółowo. Nie przeanalizowano dość dokładnie także innych potencjalnych miejsc do budowy zakładu.
Już wkrótce ma rozpocząć się przetarg na jedną z działek, na których ma stanąć fabryka. Cena wywoławcza to 128 mln zł.
Katarzyna Wiązowska
