Podatek PCC zlikwidowany, ale nie dla wszystkich. Sprawdź, kto zyska, a kto straci!

26 maja bieżącego roku Sejm podpisał projekt nowelizacji ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. 25 lipca Prezydent zaaprobował propozycję wprowadzenia zmian i złożył na dokumencie swój podpis. Zgodnie z nowym porządkiem prawnym osoby nabywające pierwszy dom jednorodzinny lub lokal mieszkalny na rynku wtórnym, nie zapłacą podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Po drugiej stronie znajdą się osoby, które nabywają szóstą lub kolejną nieruchomość. Te będą zobowiązane zapłacić podatek 3-krotnie wyższy niż dotychczas. W jaki sposób nowa ustawa przełoży się na praktykę oraz od kiedy zacznie obowiązywać? O tym i wielu innych kwestiach opowiem w poniższym artykule. Zapraszam do lektury!

Czym jest podatek PCC?

PCC to podatek od czynności cywilnoprawnych, a więc opłata, którą zobowiązany jest ponieść podatnik za dokonanie niektórych transakcji w obrocie gospodarczym. Kwestie dotyczące tego podatku zostały poruszone w Ustawie z dnia 9 września 200 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych. Podatek PCC zastąpił opłatę skarbową od umów i innych oświadczeń woli o charakterze cywilnoprawnym i funkcjonuje od 2001 roku.

Kiedy należy opłacić podatek od czynności cywilnoprawnych? Podatek PCC należy opłacić w przypadku zawierania na terenie Polski transakcji, których przedmiotem są rzeczy lub prawa majątkowe znajdujące się w Polsce lub za granicą, ale ich nabywcą jest osoba zamieszkująca lub podmiot posiadający siedzibę w Polsce.

Zgodnie z ustępem 1 artykułu 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wśród umów opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych znajdują się:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych – podatek jest zobowiązany zapłacić kupujący;

• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku – obowiązek podatkowy spoczywa na biorącym pożyczkę;

• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy – podatek zapłaci obdarowany;

• umowy dożywocia – podatek zapłaci nabywca własności nieruchomości;

• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat – podatek zostanie zapłacony przez podmiot, który nabywa rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności;

• umowy o ustanowienie hipoteki – opłatę będzie zobowiązany ponieść składający oświadczenia woli o ustanowieniu hipoteki;

• umowy ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności – podatek zapłaci użytkownik lub nabywający prawo służebności;

• umowy depozytu nieprawidłowego – obowiązek podatkowy będzie spoczywał na przechowawcy;

• umowy spółki – przy umowie założenia spółki podatek zapłacą wspólnicy, a przy pozostałych umowach spółki – spółka.

Istnieje szeroka grupa osób, która jest zwolniona z obowiązku podatkowego, na przykład w wyniku otrzymania pożyczki od członka najbliższej rodziny oraz grupa rodzajów transakcji, które nie podlegają opodatkowaniu, na przykład sprzedaż i zamiana walut obcych czy wirtualnych. W kontekście niniejszego artykułu najważniejszą jest jednak kwestia konieczności zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w sytuacji zakupu nieruchomości na rynku wtórnym.

Do tej pory stawka podatku od zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości z wynosiła 2%. Warto zaznaczyć, że w przypadku zakupu nieruchomości, podatek ten dotyczy wyłącznie rynku wtórnego. Co się niebawem zmieni?

Koniec z podatkiem PCC przy zakupie pierwszego mieszkania

26 maja bieżącego roku sejm podpisał ustawę, w której zostało uregulowane zniesienie podatku PCC przy zakupie pierwszego mieszkania z rynku wtórnego oraz wprowadzony nowy model odpłatności za grunt sprzedawany użytkownikowi wieczystemu będącemu przedsiębiorcą. Nowelizacja ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych została podpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę 25 lipca. Teraz należy jedynie poczekać, aż nowe regulacje zaczną obowiązywać, a nastąpi to po 30 dniach od ogłoszenia zmian w ustawie w Dzienniku Ustaw. Należałoby zatem spodziewać się, że nowe zasady zaczną obowiązywać jeszcze przed rozpoczęciem roku szkolnego.

Dlaczego rząd zdecydował się na likwidację podatku PCC?

Likwidacja podatku PCC dla osób kupujących pierwsze mieszkanie była motywowana chęcią pomocy młodym osobom w zakupie pierwszej nieruchomości. W ostatnim czasie rządzący mocno wspierają osoby chcące zrezygnować z wynajmu lub wyprowadzić się z domu rodzinnego. Ruch likwidujący PCC można by zatem uznać za element uzupełniający Program Pierwsze Mieszkanie, gdzie sztandarowym produktem jest Bezpieczny Kredyt 2% oraz Program Mieszkanie bez Wkładu Własnego.

Kto skorzysta z likwidacji podatku PCC?

Do tej pory osoby kupujące nieruchomości na rynku wtórnym, czyli takie, które zostały już wybudowane i oddane do użytkowania, musiały zapłacić 2% podatku od czynności cywilnoprawnych. Takie mieszkania i domy mogły, ale wcale nie musiały być zamieszkiwane przez inne osoby. Warto wiedzieć, że podatku nie płaci się przy nieruchomościach nabywanych na rynku pierwotnym.

Nowelizacja ustawy dotyczy wszystkich osób, które w przeszłości nie posiadały prawa do innej nieruchomości mieszkalnej. UWAGA! Zwolnienie obejmie również osoby, które posiadały udziały w nieruchomościach nie większe niż 50% oraz osób, które nabyły udziały w drodze dziedziczenia.

Zwolnieniu będą podlegać wszystkie transakcje dotyczące nabycia pierwszej nieruchomości na rynku wtórnym, a więc:

1. praw własności budynków mieszkalnych jednorodzinnych (domów jednorodzinnych);

2. spółdzielczych własnościowych praw do lokali dotyczących lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych;

3. praw własności do lokali mieszkalnych stanowiących odrębną nieruchomość (mieszkań).

Ile można zyskać?

Jeśli zdecydujesz się zaczekać z zakupem pierwszej nieruchomości do końca sierpnia, to zaoszczędzisz sporo pieniędzy.

Przykładowo, obecnie przy zakupie mieszkania z rynku wtórnego o wartości 600 tysięcy złotych, należałoby zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) w wysokości 2% podstawy opodatkowania. Wynosiłby on więc 12 tysięcy złotych. Przy nieruchomości za 1 mln podatek wynosiłby 20 tysięcy złotych. Jeśli jednak poczekasz z podpisaniem umowy do końca miesiąca, to nie będziesz musiał płacić tego podatku. Takie rozwiązanie przyniesie spore oszczędności w budżecie domowym. Zaoszczędzone pieniądze z powodzeniem wystarczą na remont kuchni, zakup nowych mebli, czy nawet używanego samochodu.

Na nowelizacji nie zyskają wszyscy!

Nowelizacja ustawodawstwa ma jednak również swoje ciemne strony. Istnieje duża grupa osób, które mogą sporo stracić. Mowa tutaj o osobach, które planują zakup szóstego i kolejnego lokalu mieszkalnego. W takich przypadkach stawka opodatkowania zostanie podniesiona z 2% do 6%, co przełoży się na spore obciążenie. Ta część regulacji wejdzie jednak w życie nieco później, bo będzie obowiązywać od 2024 roku.

Artykuł 7a znowelizowanej ustawy będzie wyglądał następująco:

„W przypadku, gdy kupujący nabywa co najmniej sześć lokali mieszkalnych stanowiących odrębne nieruchomości w jednym lub kilku budynkach wybudowanych na jednej nieruchomości gruntowej, opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, lub udziały w tych lokalach albo nabył już co najmniej pięć takich lokali lub udziały w nich, stawka podatku od zawartej z tym samym kupującym umowy sprzedaży szóstego i każdego następnego takiego lokalu w tym budynku lub budynkach lub udziału w takim lokalu, wynosi 6 proc.”.

Skąd taka zmiana? Podniesienie stawki opodatkowania ma na celu ograniczenie zakupów nieruchomości o charakterze spekulacyjnym oraz równomierne rozłożenie obciążeń podatkowych.

Ile można stracić?

Przykładowo, jeśli planujesz zakup szóstego mieszkania, które kosztuje 600 tysięcy złotych, do obecnie zapłaciłbyś 12 tysięcy złotych podatku. Kiedy natomiast zakupu dokonasz za miesiąc, to będziesz zobowiązany zapłacić trzy razy więcej, a więc aż 36 tysięcy podatku PCC.