Co to jest depozyt? Czym depozyt bankowy różni się od lokaty?

Wedle Polskiego Funduszu Rozwoju wartość depozytów gospodarstw domowych w Polsce wynosi około 800 mld zł. W uogólnieniu wlicza się tu wszelkie środki przechowywane w bankach. Obejmuje to zwłaszcza pieniądze zgromadzone na dokonywanie bieżących transakcji oraz środki przechowywane celem zarabiania na odsetkach.

Depozyt — co to?

Pod pojęciem depozytu kryje się przekazanie swoich środków drugiemu podmiotowi np. w ramach czasowego przechowania. Zasadniczo w umowie uczestniczą zatem dwie strony:

• Deponent — strona przekazująca środki, np. klient banku;

• Depozytariusz — przechowuje środki, np. bank.

W gruncie rzeczy depozyt może być przekazywany i przechowywany przez różne podmioty. Jego postać może przyjąć formę pieniężną lub niepieniężną. Najczęściej spotykane są pieniężne depozyty bankowe. W tym przypadku klient przekazuje do banku określoną kwotę pieniędzy. Przekazanie depozytu może, lecz nie musi przynieść zysk pod postacią odsetek.

W ramach depozytu bankowego klient przekazuje określoną sumę pieniędzy bankowi.

Jakie są rodzaje depozytów bankowych?

Wśród najpopularniejszych depozytów bankowych pojawia się:

• Lokata terminowa — jest to depozyt pieniężny składany na ściśle określony czas. 

• Konto oszczędnościowe — w tym przypadku środki w banku deponuje się na czas nieokreślony.

• Konto bankowe — środki zgromadzone na koncie osobistym lub firmowym również należą do kategorii depozytów bankowych.

Pieniężne depozyty bankowe można też złożyć np. w formie IKE lub IKZE. Rzadziej depozyty bankowe obejmują środki materialne. W tym przypadku bank może przechować cenne rzeczy. Obejmuje to zwłaszcza papiery wartościowe, biżuterię, dzieła sztuki czy kruszce.

Lokaty, czyli depozyty terminowe

Depozyt bankowy to pojęcie znacznie szersze od lokaty terminowej. Jednakże w mowie potocznej depozyt często jest utożsamiany wyłącznie z lokatą. Konto depozytowe pod postacią lokaty to produkt oszczędnościowy wyróżniający się dwoma cechami:

• Odsetki — lokata jest źródłem zysku. Poziom oprocentowania jest uzależniony głównie od stóp procentowych NBP.

• Określony termin — lokaty zawsze zakłada się na czas określony. Czas trwania umowy może opiewać na przykładowo kwartał.

Lokaty terminowe to jeden z bezpieczniejszych sposobów na to, by zwiększyć oszczędności finansowe. Zysk w porównaniu do np. papierów wartościowych nie jest duży, za to ryzyko utraty środków praktycznie zerowe. Polskie gospodarstwa domowe na lokatach mają zgromadzone kilkaset miliardów złotych. 

Depozyty bankowe w ramach kont osobistych

Środki zgromadzone na kontach ROR są depozytami a vista [depozyty bankowe na żądanie]. To oznacza pełną płynność. Środki pieniężne można więc wpłacać i wypłacać w dowolnym momencie.  W praktyce środki zgromadzone na kontach osobistych służą do przeprowadzania codziennych transakcji finansowych.

Depozyty bankowe na kontach osobistych zwykle nie wiążą się ani z zyskiem, ani z kosztami. Banki nie naliczają bowiem żadnych odsetek. Rachunki bankowe są zaś bezpłatne, choć czasem trzeba spełnić pewne warunki.

Deponowanie środków na koncie oszczędnościowym

W przypadku konta oszczędnościowego ma się do czynienia z produktem pośrednim pomiędzy lokatą terminową a rachunkiem osobistym ROR. Depozyt bankowy w ramach kont oszczędnościowych jest oprocentowany, choć na nieco niższym poziomie niż w przypadku lokat. Konta oszczędnościowe zapewniają przy tym elastyczność w zarządzaniu środkami podobnie do kont osobistych.

Sprawdź również: Lokata czy konto oszczędnościowe — co lepsze?

Często konto oszczędnościowe zakłada się celem długoterminowego odkładania i pomnażania oszczędności. Zawsze trzeba zwracać uwagę na warunki konkretnej oferty. Poszczególne banki proponują przecież różną wysokość oprocentowania. Wyborze optymalnej oferty pomaga profesjonalny ranking.

W jaki sposób depozyty bankowe są zabezpieczone?

Polska to kraj, w którym depozyty bankowe podlegają ochronie na podstawie prawa bankowego oraz ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym [BFG]. BFG gwarantuje wypłatę środków w przypadku i tak mało prawdopodobnej upadłości banku.

(Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji)

Jeśli bank upadnie, to Bankowy Fundusz Gwarancyjny  zwraca środki klientom, którzy w danym banku mieli zdeponowane środki finansowe. Wartość gwarancji opiewa na równowartość 100 tys. euro. Ten limit ma zastosowanie dla wszystkich depozytów klienta w danym banku.

Kiedy depozyt bankowy przynosi zyski?

Na depozytach bankowych można uzyskać zysk, gdy są one oprocentowane. Tyczy się to więc produktów oszczędnościowych, a zwłaszcza lokat i kont oszczędnościowych. Wysokość zysku jest uzależniona przede wszystkim od oprocentowania, choć znacznie ma też częstotliwość kapitalizacji.

Niektóre usługi bankowe powiązane z depozytami mogą zaś generować koszty. Wszystko zależy tu od warunków konkretnego produktu. Przykładowo osobisty rachunek bankowy może generować koszty, jeśli nie spełni się np. warunku dokonania transakcji kartą lub Blikiem. Koszty są też naliczane za między innymi wynajem skrytki depozytowej.

W którym banku warto złożyć depozyt?

Dla banków przyjmowanie depozytów, zwłaszcza tych pieniężnych jest podstawowym zakresem działalności. Zasadniczo każdemu bankowi zależy na tym, by pozyskać jak najwięcej depozytów od swoich klientów. Stąd oferta produktów depozytowych na polskim rynku jest obszerna. 

By wybrać optymalny depozyt bankowy, należy uwzględnić indywidualne preferencje i parametry poszczególnych ofert. Wsparciem są tu aktualne rankingi lokat, kont osobistych i innych produktów bankowych.

Na ogół najkorzystniejsze propozycje są dedykowane nowym klientom. Przykładowo większość instytucji proponuje klientom premię finansową za założenie konta osobistego. Nowi klienci uzyskują też dostęp do promocyjnej oferty lokat i kont oszczędnościowych. Regularne sprawdzenie sytuacji na rynku i zmienianie banków często okazuje się więc wysoce opłacalne. 

Czy depozyt można złożyć gdzie indziej niż w banku?

Depozyt bankowy jest najpopularniejszy. Jednakże depozyty można złożyć także i np. w sądzie. Depozyt sądowy często polega na złożeniu wierzytelności, których nie można złożyć bezpośrednio do wierzyciela. W sądach deponuje się między innymi pieniądze, poręczenia, dokumenty czy papiery wartościowe.

Z kolei depozyt notarialny jest najczęściej używany podczas kupowania nieruchomości. Ten instrument prawny ma zabezpieczyć interesy obu stron transakcji. Notariusz jest odpowiedzialny za przechowanie takiego depozytu i przekazanie go wskazanemu podmiotowi. W tym celu wykorzystuje rachunek depozytowy. Ponadto depozyty można złożyć między innymi w urzędzie skarbowym lub urzędzie celnym.

Czy warto składać depozyt bankowy?

W gruncie rzeczy praktycznie wszyscy prowadzimy depozyty bankowe. Wystarczy tylko, że mamy zgromadzone pieniądze na koncie osobistym lub koncie firmowym. Współcześnie korzystanie z depozytów jest powszechne i wręcz niezbędne do zarządzania swoimi finansami.

Osobną kwestią jest optymalne rozłożenie depozytów w poszczególnych bankach. Wybierając konto osobiste lub firmowe, trzeba zwrócić uwagę na jego funkcjonalność. Ponadto istotne jest to, by prowadzenie rachunku nie generowało kosztów. Na szczęście w większości banków konta są darmowe, choć czasem trzeba spełnić określone wymagania. Takim wymogiem jest np. wykonanie określonej liczby transakcji kartą płatniczą. 

Wszelkie nadwyżki finansowe lepiej przechowywać na oprocentowanych produktach oszczędnościowych. Do wyboru ma się zwłaszcza depozyty terminowe, czyli lokaty oraz rachunek oszczędnościowy. Najważniejsze jest tutaj to, by zwracać uwagę na wysokość odsetek.