Lokata czy obligacje: co wybrać, by zmaksymalizować zysk?

Na koniec zeszłego roku, inwestorzy w Polsce mieli ulokowane w obligacjach detalicznych łącznie 84,6 miliarda złotych. Z tej kwoty, około 60% stanowiły obligacje czteroletnie, a reszta przypadała na nowe papiery roczne i dwuletnie​​. W ciągu 12 miesięcy poprzedzających ten okres Polacy zainwestowali w obligacje oszczędnościowe rekordową kwotę 57,1 miliarda złotych, co oznacza wzrost o 32% w porównaniu z rokiem 2021​.

Oprócz obligacji nasi rodacy gromadzą również oszczędności na kontach bankowych oraz w lokatach. Szacuje się, że gospodarstwa domowe w Polsce zgromadziły na kontach około 900 miliardów złotych, a na lokatach około 150 miliardów złotych​. Warto zauważyć, że ogólne oszczędności Polaków, według raportu Głównego Urzędu Statystycznego z 2018 roku, wynosiły blisko 4 biliony złotych, z czego duża część pochodziła z lokat bankowych, które są popularnym narzędziem oszczędzania w Polsce​.

W listopadzie 2023 roku sprzedaż obligacji detalicznych w Polsce osiągnęła wartość 3,61 miliarda złotych. Było to znaczące zmniejszenie o prawie połowę w stosunku do października tego samego roku, kiedy to sprzedaż osiągnęła poziom 7,12 miliarda złotych. Sprzedaż ta była również niższa niż we wrześniu, kiedy Polacy zakupili obligacje za 4,73 miliarda złotych. Mimo to wynik listopadowy był znacznie lepszy niż w analogicznym miesiącu poprzedniego roku, odnotowując wzrost o 75 procent.

Należy podkreślić, że wynik z listopada 2023 roku był bliższy długoterminowym średnim wartościom, w porównaniu do wyjątkowo dobrych rezultatów z tego samego miesiąca w poprzednich latach, które były znacząco wyższe. Rekordowy wynik sprzedaży obligacji detalicznych został osiągnięty w czerwcu 2022 roku, kiedy to osiągnął on poziom 14,1 miliarda złotych po wprowadzeniu przez rząd nowych obligacji oszczędnościowych jako ochrony przed inflacją i poprawie warunków emisji. Drugi najwyższy wynik w historii zanotowano w lipcu 2022 roku, osiągając sprzedaż na poziomie 10,3 miliarda złotych.

Lokaty oszczędnościowe a obligacje

Lokaty bankowe i obligacje to dwie popularne formy oszczędzania, lecz różnią się od siebie pod kilkoma względami.

Lokaty bankowe

• Jest to rodzaj rachunku bankowego, otwieranego na określony czas i warunki. Środki są "zamrożone" na czas trwania lokaty, a bank nalicza od nich odsetki.

• Oprocentowanie: zależne jest ono od stóp procentowych ustalanych przez Radę Polityki Pieniężnej i decyzji poszczególnych banków. Oczywiście różni się ono  w zależności od banku i oferty. 

• Bezpieczeństwo: do kwoty 100 tys. euro gwarantowane przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

• Termin: krótko- i długoterminowe, popularne są lokaty na 3, 6, 12 miesięcy.

• Zalety i wady: są one proste w obsłudze i bezpieczne, ale oprocentowanie może być niskie, szczególnie w okresach niskich stóp procentowych​. 

Obligacje skarbu państwa

• Kupując je udzielasz pożyczki skarbowi państwa, który jest ich emitentem. Wyróżnia się kilka rodzajów obligacji, różniących się czasem trwania i sposobem liczenia oprocentowania.

• Oprocentowanie: może być stałe, zmienne lub indeksowane inflacją. Oprocentowanie zmiennoprocentowych obligacji zależy od stóp referencyjnych NBP.

• Bezpieczeństwo: wysokie tak długo, jak państwo jest wypłacalne.

• Termin: w naszym kraju od 3 miesięcy do 12 lat.

• Zalety i wady: oferują one wyższe zyski niż lokaty, ale wymagają zamrożenia środków na dłuższy czas. 

Lokaty bankowe są prostszym i bardziej bezpośrednim sposobem na oszczędzanie, szczególnie na krótki okres, oferującym stałe oprocentowanie i łatwość dostępu. Obligacje natomiast mogą oferować wyższe zyski i są dobrym wyborem dla oszczędzających na dłuższą metę, ale wymagają bardziej zaawansowanej wiedzy finansowej i są zależne od sytuacji makroekonomicznej. 

Jak wygląda rynek obligacji skarbowych w Polsce?

Oprocentowanie lokat bankowych a oprocentowanie obligacji 

Nie oszukujmy się, oprocentowanie jest głównym kryterium, które bierzemy pod uwagę przy wyborze jednej z tych dwóch form oszczędzania. Zobaczmy, jak wypada porównanie: lokata vs obligacje skarbowe. 

Oprocentowanie lokat

W przypadku lokat, oprocentowanie zależne głównie od stóp procentowych ustalanych przez Radę Polityki Pieniężnej oraz polityki konkretnego banku. Oprocentowanie to jest zazwyczaj stałe przez cały okres trwania lokaty, co daje pewność co do wysokości zwrotu. Przez lata ze względu na niskie stopy procentowe, oprocentowanie lokat bankowych było relatywnie niskie, ale stabilne. Ostatnio z powodu wysokiej inflacji znacząco one wzrosły, jednak znów nadchodzi czas symbolicznego oprocentowania. 

Oprocentowanie obligacji

Jest ono zróżnicowane w zależności od typu. Wyróżnia się obligacje stałoprocentowe, zmiennoprocentowe oraz indeksowane inflacją. Oprocentowanie obligacji stałoprocentowych jest ustalone na początku i nie zmienia się przez cały okres trwania obligacji. Obligacje zmiennoprocentowe mają oprocentowanie zależne od aktualnych stóp procentowych, co może przynieść wyższe zyski, ale także wiąże się z większym ryzykiem. Obligacje indeksowane inflacją mają oprocentowanie dostosowane do poziomu inflacji, co może chronić kapitał przed utratą wartości nabywczej w czasie. 

Jak wypada porównanie?

Oprocentowanie lokat jest zwykle niższe, ale elastycznie możemy swój zysk przerzucić w bardziej opłacalne, w danym momencie, inwestycje. Z kolei obligacje oferują szerszy wachlarz możliwości i potencjalnie wyższe zyski, jednak wiążą się z różnymi poziomami ryzyka, zależnymi od rodzaju obligacji. 

Alternatywne Inwestycje

W kontekście inwestowania w obligacje oraz poszukiwania alternatyw, kluczowe znaczenie ma dywersyfikacja portfela inwestycyjnego. Oznacza ona rozłożenie kapitału na różne typy inwestycji, aby zmniejszyć ryzyko i zwiększyć potencjalny zwrot. Warto rozważyć obligacje korporacyjne. W przypadku obligacji korporacyjnych, model wygląda podobnie, jak w przypadku skarbowych. Są jedynie bardziej obarczone ryzykiem bankructwa firmy. Oferują wyższe oprocentowanie, ale nie są zabezpieczone, tak jak lokata bankowa przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. 

Poza obligacjami skarbowymi i korporacyjnymi, inwestorzy mogą rozważyć:

• Akcje: oferują potencjalnie wysokie zwroty, ale wiążą się z wyższym ryzykiem.

• Fundusze Inwestycyjne: pozwalają na inwestowanie w różnorodne aktywa, zarządzane przez profesjonalistów.

• Nieruchomości: można inwestować bezpośrednio lub przez fundusze nieruchomościowe.

• Surowce: inwestycje w złoto, srebro ropę naftową lub inne surowce.

Podsumowując, inwestycje w obligacje, czy to skarbowe, korporacyjne, jak również inne alternatywne formy inwestowania, takie jak akcje, fundusze inwestycyjne, nieruchomości czy surowce, oferują różnorodne możliwości dla inwestorów o różnych profilach ryzyka i celach inwestycyjnych. Kluczowym elementem skutecznego inwestowania jest dywersyfikacja portfela, która pozwala na zrównoważenie potencjalnych zysków i ryzyka. 

​