Tak dobrych danych wykonania budżetu nie było od lat. Ministerstwo Finansów może pochwalić się w budżecie rekordową nadwyżką sięgającą 6,75 mld zł. Dochody budżetowe wzrosły aż o 20%. Rekordowe były wpływy z podatku VAT. Jednak w tym ostatnim przypadku, jeśli zajrzy się w szczegóły, nie dają one już powodów do świętowania sukcesu przy ul. Świętokrzyskiej.
Ministerstwo Finansów opublikowało dziś szacunkowe dane wykonania budżetu państwa za pierwszy miesiąc obecnego roku. Za rekordową nadwyżkę odpowiedzialne były ogromne dochody budżetowe. W styczniu na rachunek ministerstwa wpłynęło rekordowe 36,957 mld zł. To o 20,3% więcej niż w roku poprzednim. Podobnymi, tak dużymi miesięcznymi wpływami, resort mógł cieszyć się ostatnio w lipcu minionego roku - było to 36,951 mld zł. Wtedy jednak tak duże dochody spowodowane były wpłatą do budżetu państwa zysku Narodowego Banku Polskiego w kwocie ok. 7,8 mld zł. Tym razem budżet nie został zasilony dodatkowymi jednorazowymi wpływami. Co zatem spowodowało tak wpływy dobry wynik?
Rekordowe wpływy z VAT-u
Największe zaskoczenie w opublikowanych danych ministerstwa to VAT. Miesięczne wpływy w styczniu podatku od towarów i usług były największe w historii. Wzrosły o 25,3% w porównaniu do stycznia 2016 roku i wyniosły 21,9 mld zł. Dane zaskakują tym bardziej, że miesiąc temu Ministerstwo Finansów chwaliło się najmniejszymi miesięcznymi wpływami VAT od 2009 roku.
Za tak wysokie wpływy z VAT-u mogą być odpowiedzialne trzy czynniki. Pierwszym, wydaje się, jest grudniowe przyspieszenie zwrotów VAT-u, co zaowocowało niskimi wpływami w ostatnim miesiącu poprzedniego roku. Teraz resort mógł sobie pozwolić na późniejsze zwracanie VAT-u, co mogło zapewnić poduszkę finansową w pierwszym miesiącu tego roku.
Drugi czynnik to uszczelnianie systemu podatkowego. Od sierpnia minionego roku obowiązuje pakiet paliwowy. To pakiet ustaw mający za zadanie uszczelnić wpływy podatkowe z tytułu VAT od sprzedawanych paliw. Ministerstwo Finansów szacuje, że od sierpnia z tego tytułu dochody budżetowe każdego miesiąca są większe nawet o ok. 200 mln zł. Natomiast od 1 stycznia b.r. zaczął obowiązywać odwrócony VAT w budowlance. Resort szacuje, że nowy model płacenia podatku może przynieść do państwowej kasy nawet 300 mln zł miesięcznie dodatkowych wpływów. Do tego dochodzą dodatkowe działania kontrolne organów skarbowych.
Trzecim powodem jest duży wzrost sprzedaży detalicznej w grudniu 2016 roku. Styczniowe wpływy z podatku VAT do budżetu państwa pochodzą z transakcji wykonanych w grudniu. Sklepy nie mają obowiązku odprowadzać VAT-u każdego dnia. Robią to zazwyczaj do 20 dni następnego miesiąca. A to właśnie grudzień jest tym miesiącem w roku, w którym Polacy robią największe zakupy. Widać to także po danych dotyczących sprzedaży detalicznej. W grudniu wzrosła ona o ponad 20% m/m. Świąteczne szaleństwo oraz przeszło 17 mld zł wypłaconych w 2016 roku w ramach programu 500+ mocno mogły pomóc w tak dużej dynamice sprzedaży, a co za tym idzie tak dużymi wpływami z VAT-u.
Chociaż dane z VAT-u wydają się rekordowe i na pierwszy rzut oka dają powody do radości dla Ministerstwa Finansów, to jednak pełny obraz z jego wpływów psuje szczegółowe spojrzenie na jego wysokość. Suma wpływów z VAT za ostatnich dwanaście miesięcy jednak nie jest rekordowa.
W styczniu suma wpływów z VAT-u za ostatnie dwanaście miesięcy wniosła 131 mld zł. Dwa miesiące wcześniej wpływy podatku od towarów i usług za minione 12 miesięcy były o pół miliarda złotych większe. Świętowanie sukcesu uszczelniania VAT-u przy dodatniej dynamice PKB oraz wysokiej sprzedaży detalicznej wydaje się zatem nie do końca uzasadnione.
Słabsze dane za ostatnie dwanaście miesięcy zostały zapewne zaburzone przez grudniowe przyspieszone zwroty podatku VAT. Styczniowe dane wciąż są jednak mniejsze niż w listopadzie. Możliwe, że przez skrócenie w grudniu czasu zwrotu podatku VAT do kilkunastu dni, w styczniu Ministerstwo Finansów nie odbudowało sobie jeszcze w pełni poduszki finansowej. Powinno to zrobić do końca lutego. Wtedy dowiemy się, jakie były pełne dane z VAT w minionych 12 miesiącach oraz czy uszczelnianie systemu podatkowego przynosi oczekiwane rezultaty zwiększając wpływy podatkowe.
