Premier Donald Tusk oświadczył we wtorek, że ocena umów zawieranych przez Orlen w sprawie budowy reaktorów SMR trwa i "będą konsekwencje tej oceny". Jak dodał, z tego co wie, obecny zarząd Orlenu podziela wątpliwości służb specjalnych wobec tych umów.
"Ocena, także ze strony obecnych władz Orlenu, trwa i będą konsekwencje tej oceny. Czekam na ostateczne efekty działania i służb i zarządu Orlenu. Z mojej wiedzy wynika, że dzisiejszy zarząd Orlenu ma wątpliwości podobne do tych, jakie sformułowały służby wiele miesięcy temu" - oświadczył Tusk na konferencji prasowej po posiedzeniu rządu.
Jak dodał, w sprawie współpracy Orlenu z prywatnym inwestorem "czynności wyjaśniające czy oceniające skutki podpisanej umowy były badane przez służby za moich poprzedników. Już wtedy budziły niepokój".
Szef rządu zaznaczył, że nie jest jego intencją "zarzucać wszystkim złe zamiary". "Nie mogę wykluczyć, że prywatny inwestor z dobrą wolą podpisywał umowę, w której uprawnienia państwa i firmy, w której państwo ma udziały, były dość zaskakująco ograniczone" - stwierdził i wyraził nadzieję, że "do końca roku będziemy mieli wyczyszczoną sytuację, jeśli chodzi o umowy Orlenu, nie tylko tę umowę".
7 grudnia 2023 r. Minister Klimatu i Środowiska wydał sześć decyzji zasadniczych dotyczących budowy sześciu obiektów energetyki jądrowej w technologii BWRX-30 dla spółek Orlen Synthos Green Energy. OSGE to spółka, w której po połowie udziałów mają Orlen oraz prywatny chemiczny koncern Synthos, należący do Michała Sołowowa. W procesie uzyskiwania decyzji zasadniczej konieczna jest opinia Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW). Opinia ABW dla projektów OSGE była negatywna.
Wnioski o decyzje zasadnicze OSGE złożyła 27 kwietnia 2023 r. Natomiast 13 listopada 2023 r. OSGE złożyła wniosek o odtajnienie uzasadnienia opinii przygotowanej przez szefa ABW tak, aby spółka mogła się odnieść do zawartych w niej informacji, ale spotkało się to z odmową.
W lutym 2024 r. Ministerstwo Aktywów Państwowych zapowiedziało audyt OSGE przez nowe władze Orlenu. Ministerstwo klimatu poinformowało z kolei o audycie decyzji podejmowanych w tej sprawie przez MKiŚ, zastrzegając, że obejmuje on wyłącznie strukturę właścicielską w tym projekcie, a nie samą technologię.
OSGE planuje budowę w Polsce floty reaktorów BWRX-300. To projekt GE-Hitachi Nuclear Energy (GEH) - joint-venture amerykańskiego GE i japońskiego Hitachi. Należy do rodziny reaktorów wodno-wrzących (BWR). Jednocześnie, ze względu na stosunkowo niewielką moc - 300 MWe jest zaliczany do tzw. SMR - małych reaktorów modułowych. Pierwszy taki reaktor ma powstać dla kanadyjskiej OPG w elektrowni jądrowej Darlington. Kolejny, zgodnie z planami OSGE - miałby powstać w Polsce do końca dekady.(PAP)
wkr/ drag/
