Tajemnica bankowa: wszystko, co powinieneś o niej wiedzieć

Tajemnica bankowa to nie tylko zasada prawna, ale również filar budowania zaufania między bankiem a jego klientem. W erze cyfryzacji i rosnącej liczby cyberataków ochrona danych finansowych stała się kluczowym elementem bezpieczeństwa osobistego. Czy jednak ta tajemnica jest absolutna? W jakich sytuacjach bank może ujawnić informacje o swoich klientach? Czy globalne tendencje w kierunku większej przejrzystości finansowej wpływają na praktyki bankowe w tej dziedzinie? 

Czym jest tajemnica bankowa?

W bankowości teoretycznie, a do niedawna praktycznie istniała zasada, która mówiła o tym, jak banki mogą dzielić się informacjami o klientach i ich operacjach finansowych. Chodzi o to, żeby chronić prywatność klientów i budować zaufanie w relacji klient-bank. To wszystko wiąże się z obowiązkiem zachowania poufności informacji na temat klientów, transakcji, sald kont i innych operacji finansowych związanych z usługami bankowymi.

Dotyczy ono  informacji, które bank pobiera od klientów, gdy oferuje im usługi finansowe. Mogą to być dane osobowe, informacje o dochodach, wydatkach, zobowiązaniach kredytowych czy też informacje o inwestycjach i innych operacjach finansowych. Idea stojąca za tym polega na ochronie klientów przed nieuprawnionym dostępem do ich danych finansowych i zapobieganiu nadużyciom czy oszustwom finansowym.

To jest podstawowa zasada, na której działają banki i jest uznawana za jeden z głównych filarów zaufania w relacji z klientem. Klienci oczekują, że ich dane finansowe będą traktowane poufnie, a banki mają obowiązek chronić te informacje przed nieuprawnionym dostępem. 

Historia tajemnicy bankowej

Zasadniczo jest to zasada zachowania poufności informacji o klientach i ich transakcjach przez banki i inne instytucje finansowe. Choć współczesne zasady  są stosunkowo młode, koncepcja ochrony informacji o finansach klientów ma swoje korzenie w starożytności.

Pierwsze zasady tajemnicy bankowej można znaleźć w starożytnym Rzymie, gdzie prawo bankowe, zwane "lex Gabinia", które zakazywało bankierom ujawniania informacji o transakcjach swoich klientów. Było to wynikiem potrzeby ochrony prywatności klientów wobec rosnącej władzy cesarstwa rzymskiego. W średniowieczu, w miarę jak rozwijał się system bankowy we Włoszech i innych krajach europejskich, zasady poufności stały się bardziej złożone i sformalizowane. Wiele banków przyjmowało zobowiązania do zachowania tajemnicy informacji klientów jako część swoich praktyk biznesowych.

Rozwój i ewolucja tajemnicy bankowej na przestrzeni lat

Współczesny kształt tajemnicy bankowej zaczął się kształtować w XVII i XVIII wieku w Europie. Jednym z najbardziej znanych przykładów jest Szwajcaria, która stała się synonimem tajemnicy bankowej. Ustawa o bankach z 1934 roku wprowadziła surowe przepisy dotyczące zachowania tajemnicy informacji klientów przez banki. Przepisy te były wynikiem chęci ochrony interesów klientów w obliczu rosnącej presji ze strony innych krajów na ujawnienie informacji finansowych.

Tajemnica bankowa rozwinęła się również w innych krajach, takich jak Luksemburg i Liechtenstein, które również wprowadziły surowe przepisy dotyczące ochrony informacji klientów. Jednak w ciągu ostatnich kilku dekad, w miarę jak rozwijała się globalizacja i międzynarodowa współpraca finansowa, tajemnica bankowa stała się przedmiotem kontrowersji i krytyki.

Jednym z powodów, dla których tajemnica bankowa stała się kontrowersyjna, jest to, że mogła być wykorzystywana do ukrywania dochodów i unikania opodatkowania, prania brudnych pieniędzy i finansowania działań terrorystycznych. W odpowiedzi na te wyzwania, międzynarodowe organizacje, takie jak Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) i Grupa Robocza ds. Prania Pieniędzy (FATF), zaczęły naciskać na kraje stosujące tajemnicę bankową, aby wprowadziły większą transparentność i współpracę w dziedzinie informacji finansowej.

W wyniku tych nacisków wiele krajów zaczęło zmieniać swoje praktyki w zakresie tajemnicy bankowej. Na przykład, Szwajcaria zgodziła się na wymianę informacji podatkowych z innymi krajami na podstawie umów dwustronnych. Inne kraje, takie jak Panama i Belize, również podjęły kroki w kierunku zwiększenia transparentności i współpracy w dziedzinie informacji finansowej.

Jakie informacje są objęte tajemnicą bankową

Jest to jedna z podstawowych zasad funkcjonowania banków i innych instytucji finansowych, które gwarantują poufność informacji o klientach i ich operacjach finansowych. Zawierają one np.:

1. Dane osobowe klienta: obejmujące dane identyfikacyjne klienta, takie jak imię i nazwisko, adres, numer telefonu, adres e-mail oraz numer identyfikacyjny podatkowy lub numer dowodu osobistego.

2. Informacje o rachunkach bankowych: informacje o numerze rachunku, rodzaju rachunku (oszczędnościowy, bieżący, lokata itp.), saldzie i historii transakcji na rachunku.

3. Informacje o transakcjach finansowych: w tym zakresie znajdują się informacje o wpłatach, wypłatach, przelewach i innych operacjach przeprowadzanych przez klienta za pośrednictwem swojego rachunku bankowego.

4. Informacje o produktach i usługach bankowych: dane dotyczące kredytów, kart kredytowych, hipotek, lokat terminowych, ubezpieczeń i innych produktów lub usług, które klient korzysta z banku.

5. Informacje o komunikacji z bankiem: obejmuje wszelką komunikację między klientem a bankiem, w tym korespondencję, zapytania, skargi oraz wszelkie inne informacje, które klient podaje bankowi w trakcie komunikacji.

6. Informacje o zachowaniu finansowym: informacje o wzorach transakcji, zachowaniu płatniczym, historii kredytowej i innych danych, które mogą być używane do oceny ryzyka kredytowego klienta.

A także: 

1. Udzielanie, potwierdzanie i zarządzanie gwarancjami bankowymi oraz akredytywami.

2. Przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych, a także udostępnianie skrytek sejfowych klientom.

3. Nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych.

4. Przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych.

5. Świadczenie usług płatniczych na rzecz klientów.

6. Udzielanie i potwierdzanie poręczeń na rzecz klientów.

7. Przeprowadzanie operacji związanych z czekami i wekslami, a także operacji na warranty.

8. Wykonywanie czynności zleconych przez klientów, związanych z emisją papierów wartościowych.

Czas trwania tajemnicy bankowej

Jeśli chodzi o różne regulacje na świecie, przepisy mogą się bardzo różnić. Zasadniczo tajemnica bankowa trwa przez cały okres, w którym klient korzysta z usług banku i może trwać nawet po zakończeniu tej relacji. Wiele krajów wprowadza specyficzne okresy trwania tajemnicy bankowej, które mogą wynosić kilka lat po zakończeniu relacji bankowej.

Niemniej istnieją sytuacje, w których tajemnica bankowa może zostać ujawniona. Najczęściej dotyczy to przypadków, gdy bank jest zobowiązany prawnie do ujawnienia informacji w ramach postępowania sądowego, dochodzenia podatkowego lub innych śledztw prowadzonych przez organy ścigania. W takich przypadkach banki są zobowiązane do współpracy z organami ścigania i udostępniania informacji na mocy postanowień prawa.

Warto zauważyć, że ze względu na globalne naciski na zwiększenie transparentności finansowej, wiele krajów wprowadza bardziej liberalne przepisy dotyczące tajemnicy bankowej i wymiany informacji podatkowych między krajami. Oznacza to, że w niektórych przypadkach tajemnica bankowa może być mniej rygorystyczna niż w przeszłości.

Liczne wyjątki

Jednym z wyjątków od zasady tajemnicy bankowej są przypadki związane z obowiązkami wynikającymi z ustaw o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. W wielu krajach istnieją odpowiednie ustawy, które nakładają na instytucje finansowe, w tym na banki, obowiązek monitorowania i zgłaszania podejrzanych transakcji. 

W przypadku podejrzeń o pranie pieniędzy lub finansowanie terroryzmu banki są zobowiązane do zgłoszenia takich transakcji odpowiednim organom ścigania. W tych przypadkach informacje o klientach i ich transakcjach mogą być udostępniane organom ścigania, co stanowi wyjątek od zasady.

Postępowania sądowe i śledztwa

Innym przypadkiem wyjątku od tajemnicy bankowej są postępowania sądowe i śledztwa, czyli zarzuty prokuratury. W przypadku, gdy informacje bankowe są niezbędne do prowadzenia dochodzenia w sprawie przestępstwa lub do postępowania sądowego, sąd może nakazać bankowi ujawnienie tych informacji.

Może to obejmować informacje o stanie konta, historii transakcji, a także inne dane związane z relacją bankowo-klientowską. Oczywiście, takie postępowania są ściśle kontrolowane przez sąd i organy ścigania, aby zapewnić, że informacje są wykorzystywane tylko w zakresie niezbędnym do osiągnięcia celów dochodzenia lub postępowania sądowego. Jest to ważne dla ochrony praw klientów banku i zachowania zaufania do systemu bankowego.

Tajemnica bankowa nie znajduje zastosowania w przypadkach, gdy:

• inne banki czy instytucje finansowe mogą prosić o konieczne informacje w związku z realizacją operacji bankowych lub nabyciem i sprzedażą należności. 

• w przypadku prowadzenia postępowania spadkowego, podziału majątku między małżonkami, postępowania o alimenty czy renty o charakterze alimentacyjnym, sąd może zażądać tych danych. 

• w przypadku, gdy chodzi o prowadzenie postępowania karnego lub postępowania w sprawach przestępstw skarbowych przeciwko osobie fizycznej będącej stroną umowy z bankiem, prokurator, Szef Krajowej Administracji Skarbowej, naczelnik urzędu celno-skarbowego lub naczelnik urzędu skarbowego może zażądać informacji. 

• wreszcie, komornik sądowy może żądać dostępu do informacji objętych tajemnicą bankową. Informacje te mogą obejmować rachunki bankowe, upoważnienia do zarządzania rachunkami bankowymi, ich liczbę, obroty i stany tych rachunków, wpływy, obciążenia rachunków i ich tytuły, a także odpowiednio nadawców i odbiorców, w zakresie niezbędnym do prawidłowego prowadzenia postępowania egzekucyjnego, postępowania zabezpieczającego oraz wykonywania innych czynności wynikających z jego ustawowych zadań. 

Ciekawe wydarzenia, z którymi łączy się tajemnica bankowa

1. Afera z tajnymi kontami w HSBC (2015): dotyczyła ona banku HSBC  i  została ujawniona przez dziennikarza z "Le Monde" po uzyskaniu danych od byłego pracownika banku, Herve Falciani. Informacje te dotyczyły tajnych kont założonych przez bank w celu pomocy klientom w unikaniu podatków. Wykazano, że HSBC Szwajcaria pomagała klientom ukrywać aktywa, prowadzić tajne konta i unikać podatków. Falciani został oskarżony o kradzież danych, ale uznano go również za informatora, który ujawnił istotne informacje dotyczące unikania podatków.

2. Panama Papers (2016): był to zbiór 11,5 miliona dokumentów z panamskiej kancelarii prawnej Mossack Fonseca, które zostały ujawnione przez niemiecki dziennik "Süddeutsche Zeitung". Dokumenty te ujawniły setki tysięcy tajnych spółek offshore, które były wykorzystywane przez polityków, celebrytów i biznesmenów z całego świata do ukrywania majątku i unikania podatków. Ta afera ujawniła, jak łatwo można było założyć tajne spółki i konta bankowe, unikając przy tym nadzoru i kontroli finansowej.
   
   

3. Afera UBS i unikanie podatków w USA (2009): w 2009 roku szwajcarski bank UBS zawarł ugodę z amerykańskim Departamentem Sprawiedliwości, zgodnie z którą zgodził się na zapłacenie 780 milionów dolarów kary za pomoc w unikaniu podatków przez amerykańskich obywateli. Bank przyznał się do tego, że pomagał klientom w ukrywaniu aktywów przed amerykańskim Urzędem Skarbowym (IRS). UBS również zgodził się na ujawnienie nazwisk około 4 450 amerykańskich klientów, co było przełomem w świetle szwajcarskiego prawa dotyczącego tajemnicy bankowej.

Na koniec - tajemniczy artykuł 104

Tajemnicą bankową definiuje 104 artykuł Prawa Bankowego. Przytoczmy go. 

Obowiązek zachowania tajemnicy bankowej zobowiązuje:

1.

Bank, osoby w nim zatrudnione oraz osoby, za których pośrednictwem bank wykonuje czynności bankowe, są obowiązane zachować tajemnicę bankową, która obejmuje wszystkie informacje dotyczące czynności bankowej, uzyskane w czasie negocjacji, w trakcie zawierania i realizacji umowy, na podstawie której bank tę czynność wykonuje.

2.

Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy przypadków, w których:

1)

bez ujawnienia informacji objętej tajemnicą bankową - ze względu na istotę i charakter czynności bankowej lub obowiązujące przepisy - nie jest możliwe należyte wykonanie umowy, na podstawie której jest wykonywana ta czynność bankowa lub należyte wykonanie czynności pozostających w związku z zawarciem i wykonaniem tej umowy;

2)

następuje ujawnienie informacji objętych tajemnicą bankową przedsiębiorcom lub przedsiębiorcom zagranicznym:

a) którym bank, zgodnie z art. 6a powierzenie wykonywania niektórych czynności w imieniu i na rzecz banku ust. 1 i art 6b–6d, powierzył wykonywanie, stale lub okresowo, czynności związanych z działalnością bankową,

b) którym powierzono wykonywanie czynności zgodnie z art. 6a powierzenie wykonywania niektórych czynności w imieniu i na rzecz banku ust. 7,

c) którym powierzono wykonywanie czynności zgodnie z art. 149 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji

– w zakresie niezbędnym do należytego wykonywania tych czynności;

3)

następuje udzielenie informacji objętych tajemnicą bankową adwokatom lub radcom prawnym w związku ze świadczeniem przez nich pomocy prawnej na rzecz banku;

4)

udzielenie informacji objętych tajemnicą bankową jest niezbędne do zawarcia i wykonywania umów sprzedaży wierzytelności zaklasyfikowanych zgodnie z odrębnymi przepisami do kategorii straconych;

5)

udzielenie informacji objętych tajemnicą bankową jest niezbędne do zawarcia i wykonania umów, o których mowa w art. 92a zawarcie przez bank umowy przelewu wierzytelności i o subpartypację ust. 1, oraz związanych z nimi umów:

a) o nadanie oceny inwestycyjnej (rating) sekurytyzowanym wierzytelnościom,

b) ubezpieczenia od ryzyka niewypłacalności dłużników sekurytyzowanych wierzytelności;

6)

udzielenie informacji objętych tajemnicą bankową jest niezbędne do zawarcia i wykonania umów, o których mowa w art. 92a zawarcie przez bank umowy przelewu wierzytelności i o subpartypację ust. 3 i art. 92d umowa o kredytowy instrument pochodny, oraz związanych z nimi umów o:

a) nadanie oceny inwestycyjnej (rating) sekurytyzowanym wierzytelnościom,

b) obsługę sekurytyzowanych wierzytelności,

c) organizację i przeprowadzenie emisji papierów wartościowych,

d) ubezpieczenie od ryzyka niewypłacalności dłużników sekurytyzowanych wierzytelności;

7)

udzielenie informacji innym bankom, instytucjom kredytowym lub instytucjom finansowym należącym do tego samego holdingu finansowego jest niezbędne do należytego wykonywania, określonych w przepisach prawa, obowiązków w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu;

7a)

udzielenie informacji podmiotowi wiodącemu w konglomeracie finansowym lub podmiotom regulowanym w rozumieniu art. 3 katalog pojęć ustawowych pkt 4 ustawy o nadzorze uzupełniającym, wchodzącym w skład konglomeratu finansowego, jest niezbędne do należytego wykonywania określonych w przepisach prawa obowiązków w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu;

8)

ujawnienie informacji objętych tajemnicą bankową jest niezbędne do wykonywania umów odwróconego kredytu hipotecznego, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 października 2014 r. o odwróconym kredycie hipotecznym (Dz. U. z 2022 r. poz. 158);

9)

udzielenie informacji objętej tajemnicą bankową przez zrzeszony bank spółdzielczy bankowi zrzeszającemu jest niezbędne do wykonywania czynności kontroli wewnętrznej oraz czynności określonych w art. 19 czynności bankowe banku zrzeszającego ust. 1 ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających;

10)

udzielenie informacji objętej tajemnicą bankową przez bank będący uczestnikiem systemu ochrony, o którym mowa w art. 22b umowa systemu ochrony i uczestniczenie w systemie ust. 1 ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających, właściwemu organowi systemu ochrony lub innemu uczestnikowi tego systemu jest niezbędne do:

a) kontroli ryzyka utraty płynności oraz ryzyka niewypłacalności uczestnika systemu ochrony i jest dokonywane na podstawie i w granicach określonych w ustawie o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających oraz w umowie systemu ochrony,

b) wykonywania czynności kontroli wewnętrznej,

c) podjęcia przez właściwy organ systemu ochrony lub wskazanego przez niego uczestnika systemu ochrony działań niezbędnych do zapewnienia uczestnikowi objętemu obowiązkiem tajemnicy bankowej ochrony przed niewypłacalnością lub utratą płynności na zasadach określonych w ustawie o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających oraz w umowie systemu ochrony;

11)

udzielenie informacji objętych tajemnicą bankową jest niezbędne do przeprowadzenia przymusowej restrukturyzacji, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji;

12)

ujawnienie informacji objętych tajemnicą bankową następuje na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, ministra właściwego do spraw finansów publicznych, jednostki zarządzającej systemem ochrony, o której mowa w art. 22d zarządzanie systemem ochrony ust. 1 pkt 2 ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających, lub banku zrzeszającego i jest niezbędne do zawarcia lub wykonywania umów o ustanowienie zabezpieczenia finansowego na wierzytelnościach kredytowych, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o niektórych zabezpieczeniach finansowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 133);

12a)

ujawnienie informacji objętych tajemnicą bankową następuje na rzecz Komisji Nadzoru Finansowego w zakresie niezbędnym do wykonywania zadania określonego w art. 4 zadania Komisji Nadzoru Finansowego ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym;

13)

udzielenie przez Narodowy Bank Polski informacji objętych tajemnicą bankową następuje na rzecz Banku Gospodarstwa Krajowego w zakresie zlecenia spraw i czynności związanych z udzieleniem kredytów, o których mowa w art. 42 udzielanie przez NBP kredytu refinansowego i art. 43 udzielanie kredytów krótkoterminowych Bankowemu Funduszowi Gwarancyjnemu i Kasie Krajowej ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim, w tym związanych z zabezpieczeniem lub obsługą tych kredytów;

14)

ujawnienie informacji objętych tajemnicą bankową jest niezbędne do zaspokojenia należności Skarbu Państwa z tytułu wypłaty gwarancji dla Narodowego Banku Polskiego, w przypadku, o którym mowa w art. 6 ust. 7 ustawy z dnia 12 lutego 2009 r. o udzielaniu przez Skarb Państwa wsparcia instytucjom finansowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 2506 i 2707).

3.

Banku nie obowiązuje, z zastrzeżeniem ust. 4 i 4a, zachowanie tajemnicy bankowej wobec osoby, której dotyczą informacje objęte tajemnicą. Osobom trzecim informacje te mogą być ujawnione, z zastrzeżeniem art. 105 udzielanie przez bank informacji stanowiących tajemnicę bankową, art. 106a podejrzenie wykorzystywania działalności banku dla celów przestępczych i art. 106b udostępnianie prokuratorowi informacji objętych tajemnicą bankową, wyłącznie gdy osoba, której informacje te dotyczą, na piśmie upoważni bank do przekazania określonych informacji wskazanej przez siebie osobie lub jednostce organizacyjnej. Upoważnienie może być także wyrażone w postaci elektronicznej. W takim przypadku bank obowiązany jest do utrwalenia wyrażonego w ten sposób upoważnienia na informatycznym nośniku danych w rozumieniu art. 3 katalog pojęć ustawowych pkt 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

4.

Bank, osoby w nim zatrudnione oraz osoby, za których pośrednictwem bank wykonuje czynności bankowe, są obowiązane zachować w tajemnicy informacje dotyczące udzielania Policji informacji na zasadach określonych w art. 20 uzyskiwanie, przetwarzanie i udostępnianie informacji przez Policję ust. 4-10 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z 2021 r. poz. 1882, z późn. zm.) oraz dotyczące zawiadomienia, o którym mowa w art. 20 uzyskiwanie, przetwarzanie i udostępnianie informacji przez Policję ust. 13 tej ustawy. Zachowanie tajemnicy obowiązuje wobec stron umowy, innych osób, których dotyczą informacje, oraz osób trzecich.

4a.

Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio do informacji udzielonych organom Krajowej Administracji Skarbowej na zasadach określonych w art. 127a korzystanie przez Szefa KAS i naczelnika urzędu celno-skarbowego z informacji stanowiących tajemnicę bankową ust. 1 i 2 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2022 r. poz. 813, z późn. zm.) oraz do zawiadomienia, o którym mowa w art. 127a korzystanie przez Szefa KAS i naczelnika urzędu celno-skarbowego z informacji stanowiących tajemnicę bankową ust. 12 tej ustawy.

5.

Podmioty, oraz osoby w nich zatrudnione, którym, zgodnie z przepisem ust. 2 pkt 1, 2 oraz pkt 4-6, udzielono lub ujawniono informacje objęte tajemnicą bankową, mogą wykorzystać te informacje wyłącznie w celu zawarcia i wykonania umów, o których mowa w ust. 2 pkt 1, 2 oraz 4-6.

6.

Przepis ust. 5 stosuje się odpowiednio do adwokatów i radców prawnych, którym udzielono informacji objętych tajemnicą bankową w związku ze świadczeniem przez nich pomocy prawnej na rzecz banku.

7.

Organy państwowe, osoby zatrudnione w urzędach obsługujących te organy oraz osoby współpracujące z tymi organami, którym, zgodnie z ust. 2 pkt 14, ujawniono informacje objęte tajemnicą bankową, mogą wykorzystać te informacje wyłącznie w celu dochodzenia przez Skarb Państwa należności z tytułu wypłaty gwarancji dla Narodowego Banku Polskiego w przypadku, o którym mowa w art. 6 ust. 7 ustawy z dnia 12 lutego 2009 r. o udzielaniu przez Skarb Państwa wsparcia instytucjom finansowym.