Ile może zabrać komornik? Kwota wolna od zajęcia komorniczego 2024 i 2025

Update: Od 1 stycznia 2025 r. w Polsce wzrośnie minimalne wynagrodzenie za pracę do kwoty 4666 zł brutto. Ten parametr wpłynie na podwyższenie kwoty wolnej od zajęcia komorniczego na koncie bankowym. 

➡️ W 2024 r. kwota wolna wynosi 3181,50 złotych.

➡️ Od 2025 r. kwota wolna wynosić będzie 3499,50 złotych, co odpowiada 75% minimalnego wynagrodzenia netto.

Komornik sądowy ma uprawnienia niedostępne dla prywatnych windykatorów. Działania może jednak rozpocząć dopiero po wydaniu przez sąd tytułu egzekucyjnego i nadaniu mu klauzuli wykonalności. Prawo daje komornikowi do dyspozycji narzędzia, które umożliwiają skuteczne odzyskanie środków pieniężnych. Do najbardziej dotkliwych, obok zajęcia ruchomości lub nieruchomości, należy zajęcie środków trafiających na konta bankowe. Jednakże komornik nie ma  w tym zakresie pełnej dowolności. W swych działaniach uwzględnić musi między innymi to, ile aktualnie wynosi kwota wolna od zajęcia.

Czym jest kwota wolna od zajęcia komorniczego?

Działalność komornika sądowego ma na celu odzyskaniu należności w imieniu wierzyciela. Jednakże komornik nie może zająć dowolnej kwoty pieniędzy. Dłużnik musi mieć pozostawione środki na rachunku bankowym niezbędne do utrzymania.

Właśnie dlatego funkcjonuje kwota wolna od zajęcia komorniczego. To ilość pieniędzy, która nie może zostać zajęta przez komornika. Trzeba zauważyć, że poniekąd kwota wolna zostaje określona indywidualnie. Znaczenie ma zwłaszcza:

• Źródło dochodów — osoby pracujące na umowie o pracę są traktowane inaczej niż np. emeryci. 

• Rodzaj długu — zadłużenie alimentacyjne jest rozpatrywane odmiennie od pozostałych.

• Wiek — kwota wolna od zajęcia komorniczego jest wyższa dla ludzi poniżej 26 roku życia, ponieważ są oni zwolnieni z podatku dochodowego.

Sprawdź również: Jak działa zerowy PIT dla młodych?

Kwota wolna od zajęcia komorniczego jest przypisywana na osobę, a nie konto bankowe. Komornik może więc zająć poszczególne rachunki bankowe dłużnika, a przynajmniej część znajdujących się tam środków.

Na ogół banki odnawiają kwotę wolną od zajęcia wraz z początkiem miesiąca. Informacje o aktualnej wysokości dostępnych środków można zweryfikować np. przez bankowość internetową.

Jaka jest wysokość kwoty wolnej od zajęcia komorniczego w 2024 roku? 

Kwota wolna od zajęcia komorniczego zależy ściśle od wartości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Zasadniczo komornik nie może zająć ani jednej złotówki z wynagrodzenia osoby, która zarabia pensję minimalną. Jednocześnie przepisy kodeku pracy skazują, że kwotę wolną od zajęcia komorniczego oblicza się jako 75% wysokości minimalnego wynagrodzenia brutto. 

(Kodeks pracy)

Od 1 stycznia 2024 minimalne wynagrodzenie opiewa na 4242 zł brutto. To oznacza, że obecnie kwota wolna od zajęcia komorniczego opiewa na 3181,50 zł. To więcej niż jeszcze w pierwszej połowie roku. Ta kwota jest wiążąca dla osoby pracującej w pełnym wymiarze czasu pracy. Dotyczy to zwłaszcza pracujących na umowie o pracę na pełen etat. Przy pracy w mniejszym wymiarze godzin kwota wolna od zajęcia obliczana jest proporcjonalnie.

Ile może zająć komornik w 2024?

Kwota wolna od zajęcia określa minimum, jakie musi zostać do dyspozycji dłużnika. Pojawia się jeszcze procentowy próg zajęcia wynagrodzenia dla wynagrodzenia wyższego niż płaca minimalna. Zasadniczo komornik może zająć z rachunku bankowego połowę pensji. Nie może jednak zająć więcej niż aktualna kwota wolna od zajęcia. 

Przy zadłużeniu niealimentacyjnym, np. zadłużeń kredytowych czy nieopłaconych rachunków:

• Jeśli dłużnik zarabia pensję minimalną, to komornik nie dokona zajęcia ze względu na zastosowanie kwoty wolnej.

• Przy zarobkach na poziomie 4500 zł netto, do dyspozycji dłużnika pozostanie wartość minimalnej krajowej.

• Gdy dłużnik zarabia 8000 zł netto, to zostanie mu połowa wynagrodzenia, czyli 4000 zł.

W przypadku zadłużeń alimentacyjnych komornik zajmuje 60% wynagrodzenia. Nie obowiązuje żadna kwota wolna. Innymi słowy, na koncie dłużnika alimentacyjnego pozostaje 40% pensji. Tak jest również przy zarobkach na poziomie minimalnego wynagrodzenia.

Kiedy kwota wolna od zajęcia nie obowiązuje?

Gdy miejsce ma dług alimentacyjny, to kwota wolna od zajęcia nie ma zastosowania. Istotne jest też liczba źródeł dochodu. Jeśli dłużnik ma jedno źródło dochodu z umowy o pracę, to sytuacja z reguły jest klarowna. W takim przypadku kwota wolna od zajęcia egzekucyjnego obowiązuje. Inaczej jest w przypadku dodatkowych źródeł dochodu. Komornik sądowy może zająć nawet 100% wartości takich dochodów.

Przepisy dotyczące kwoty wolnej od zajęcia komorniczego obowiązują wyłącznie w przypadku osoby fizycznej i zajęcia konta osobistego. Kwota wolna od zajęcia nie ma zaś zastosowania w przypadku kont firmowych. 

Kwota wolna od zajęcia komorniczego 2024: Umowa cywilnoprawna

W przypadku umowy cywilnoprawnej obowiązują inne zasady niż przy umowie o pracę. Do pewnego stopnia znaczenie ma interpretacja sytuacji przez komornika. Zastosowanie kwoty wolnej od zajęcia jest możliwe pod dwoma warunkami. Przede wszystkim komornik musi uznać, że wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia nosi charakter cykliczny. Ponadto musi stwierdzić, że np. umowa o zlecenie stanowi podstawowy dochód niezbędny do utrzymania gospodarstwa domowego.

Zwykle to jednak na dłużniku spoczywa obowiązek udowodnienia tego, że wynagrodzenie jest cykliczne i niezbędne do utrzymania. Koniec końców komornik ma prawo zająć wszystkie dochody z umowy cywilnoprawnej. Dotyczy to w szczególności umowy o dzieło, która z definicji nie jest cykliczna.

🛑 Warto wiedzieć, że długi publiczne, np. podatkowe, również nie podlegają kwocie wolnej, co może mieć wpływ na zajęcie większej części wynagrodzenia.

Ile może zabrać komornik z emerytury w 2024?

W przypadku emerytury lub renty również może zostać przeprowadzona egzekucja komornicza. Jednakże komornik nie może zająć pełnej wartości tych świadczeń. Istotne znacznie ma najniższa emerytura. Takowa od stycznia 2024 roku wynosi 1780,96 zł brutto.

(Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych)

Ponownie występuje tu rozgraniczenie na długi niealimentacyjne i alimentacyjne. Przy zadłużeniu niealimentacyjnym komornik może zająć do 25% emerytury. Jednocześnie komornik musi pozostawić na koncie równowartość 75% minimalnej emerytury. To oznacza, że najniższa kwota wolna od zajęcia komorniczego wynosi 1335,72 złotych. 

Z kolei dłużnikom alimentacyjnym komornik może zająć nawet 60% świadczenia. Najniższa kwota wolna od zajęcia komorniczego opiewa na 635,38 zł. Ustawa określa jeszcze kilka kategorii długów, dla których komornik może zająć do połowy świadczenia.

Czego komornik sądowy nie może zrobić?

Kwota wolna to niejedyne ograniczenie nałożone na aktywność komornika sądowego. De facto sposób przeprowadzanie egzekucji komorniczej jest ściśle określony w przepisach. Prawo wyraźnie reguluje zakres uprawnień komornika.

Spod egzekucji wyjęte są między innymi podstawowe sprzęty użytku domowego, o ile ich wartość znacznie nie przekracza przeciętnej wartości tego typu przedmiotów. Dotyczy to np. lodówki, pralki czy piekarnika. Zajęcie komornicze nie obejmuje również przedmiotów niezbędnych do wykonywania zawodu lub nauki. Wolne od zajęcia komorniczego są również niektóre świadczenia pieniężne wypłacane np. z programu 500+.