Co to jest i jak sprawdzić numer NIP firmy?

Numer Identyfikacji Podatkowej (NIP) jest dziesięciocyfrowym kodem służącym do identyfikacji podatników i płatników należności dla urzędów celnych i skarbowych o charakterze podatkowym i niepodatkowym. Obecnie nadawany jest wyłącznie przedsiębiorcom, przy rejestracji ich firmy, ale przed rokiem 2012 NIP musiał posiadać każdy polski obywatel. Numer NIP pomaga w zidentyfikowaniu i sprawdzeniu wiarygodności kontrahentów lub pracodawców. Jego znalezienie nie jest trudne. Numery NIP poszczególnych firm są jawne.

 Co to jest NIP?

Numer Identyfikacji Podatkowej został wprowadzony na mocy ustawy z dnia 13 października 1995 roku o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników oraz płatników podatków i składek ubezpieczeniowych. Początkowo numer nadawany był wszystkim obywatelom po osiągnięciu przez nich pełnoletności. W 2012 roku prawo zostało znowelizowane i od tego czasu z NIP-u powinni korzystać jedynie przedsiębiorcy. W sprawach niedotyczących działalności gospodarczej powinno się posługiwać numerem PESEL.

NIP jest dziesięciocyfrowym, niepowtarzalnym i przyporządkowanym danemu podmiotowi na cały okres prowadzenia działalności gospodarczej kodem. Zostaje on nadany czynnym podatnikom podatku VAT, a więc przedsiębiorcom prowadzącym działalność gospodarczą.

Obecnie do posiadania Numeru Identyfikacji Podatkowej są zobowiązani:

• osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą lub będące czynnymi podatnikami podatku VAT;

• płatnicy składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne;

• osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które  na podstawie prawa są podatnikami.

Jak zbudowany jest Numer Identyfikacji Podatkowej?

Numer Identyfikacji Podatkowej (NIP) to dziesięciocyfrowy kod. Jego pierwsze trzy cyfry to kod urzędu skarbowego właściwego z punktu widzenia siedziby przedsiębiorcy. Kolejne sześć cyfr nadawanych jest losowo. Ostatnia z cyfr jest kontrolną. Znajomość właściwego algorytmu daje możliwość sprawdzenia, czy posiadany numer NIP jest prawidłowy.

Jak sprawdzić, czy numer NIP jest prawidłowy?

Jak już wcześniej wspomniałam, ostatnia cyfra numeru NIP jest kontrolną, Jeśli numer jest poprawny, to będzie ona stanowiła modulo (resztę) z następującego obliczenia:

1. weź pierwsze 9 cyfr numeru NIP;

2. każdą z nich pomnóż kolejno przez odpowiednią wagę: 6, 5, 7, 2, 3, 4, 5, 6, 7;

3. dodaj otrzymane iloczyny;

4. podziel sumę otrzymanych iloczynów przez 11;

5. modulo 11 (reszta z dzielenia) powinna być równa cyfrze kontrolnej.

Po co jest NIP?

Numer Identyfikacji Podatkowej służy przede wszystkim urzędom skarbowym w celu szybkiej identyfikacji podatników, płatników i inkasentów składek. Często korzystają z niego również urzędy celne. Numer Identyfikacji Podatkowej można wykorzystać również jako narzędzie do weryfikacji wiarygodności naszych kontrahentów.

Polscy przedsiębiorcy mają obowiązek posiadania numeru NIP i posługiwania się nim przy składaniu wszelkiego rodzaju deklaracji i zeznań, czy przy dokonywaniu płatności celno-skarbowych. Można powiedzieć, że Numer Identyfikacji Podatkowej jest dla przedsiębiorcy tym, co numer PESEL dla osoby fizycznej.

Warto wiedzieć, że przedsiębiorcy dokonujący transakcji wewnątrz Unii Europejskiej, ale poza granicami Polski powinni posługiwać się specjalnym NIP-em europejskim. Dla polskich podatników będzie on przyjmował postać identyczną, jak NIP krajowy, ale zostanie poprzedzony przedrostkiem „PL”, aby organy wewnątrzwspólnotowe z łatwością mogły rozpoznać kraj, z którego pochodzi przedsiębiorca.

Jak uzyskać numer NIP?

Wniosek o nadanie numeru NIP powinien być skierowany do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na adres siedziby firmy. Nie wymaga to wnoszenia żadnych dodatkowych opłat.

Naczelnik urzędu skarbowego powinien nadać NIP w terminie maksymalnie 3 dni od dnia wpływu poprawnego zgłoszenia identyfikacyjnego.

Jeśli posiadasz już numer NIP, ponieważ został on Ci nadany, kiedy jeszcze wszyscy obywatele musieli go mieć lub prowadziłeś kiedyś działalność gospodarczą, to ten sam numer będzie Ci przysługiwał do końca życia.

Numer NIP nadawany jest automatycznie przy dokonywaniu rejestracji jednoosobowej działalności gospodarczej w Centralnej Ewidencji i Informacji i Działalności Gospodarczej na podstawie wniosku CEIDG-1 o wpis do ewidencji. Nie ma konieczności wypełniania żadnych dodatkowych wniosków.

Jeśli numeru NIP potrzebuje osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej lub prowadząca działalność nieobjętą wpisem do CEIDG, to musi ona złożyć we właściwym z uwagi na miejsce zamieszkania urzędzie skarbowym wniosek NIP-7.

Osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej powinny złożyć wniosek NIP-2 w urzędzie skarbowym właściwym dla podatku dochodowego.

Kiedy należy posługiwać się numerem NIP, a kiedy PESEL?

W latach 1995-2012 każdy polski obywatel musiał posiadać Numer Identyfikacji Podatkowej. Z tego względu obecnie posiada go wiele osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Obecnie jednak nie mają one obowiązku posługiwania się tym numerem. Teraz numer NIP nadawany jest wyłącznie przedsiębiorcom i to właśnie oni powinni wykorzystywać NIP przy załatwianiu spraw firmowych.

Jak znaleźć inną firmę po NIP-ie?

Poprawność własnego numeru NIP można zweryfikować we właściwym urzędzie skarbowym. Wniosek w tym celu można złożyć drogą pisemną, osobistą lub elektroniczną.

Prostszym rozwiązaniem będzie sprawdzenie NIP-u drogą elektroniczną. Jeśli znamy numer i jedynie chcemy sprawdzić jego poprawność, to możemy skorzystać z wyszukiwarki Ministerstwa Finansów: Sprawdzanie statusu NIP. Jeśli natomiast zależy nam na weryfikacji wiarygodności potencjalnego kontrahenta lub pracodawcy, to możemy sprawdzić NIP w różnorodnych katalogach firm, przeglądarce CEiDG lub KRS.

Numer NIP – wiedza w pigułce

Sprawdź również: Porównywarka kont firmowych