Jak pisze James Buchanan, podejście takie „wymaga by rozważyć procesy, poprzez które wybory indywidualne są komunikowane, ulegają integracjom oraz są przekształcane w zbiorowe rezultaty”. Są to podstawowe aspekty teorii wyboru społecznego i teorii wyboru publicznego, które wyłoniły się z ogólnej teorii decyzji.
Teoria wyboru społecznego ma charakter normatywny, a teoria wyboru publicznego ma charakter opisowy. W podejściu normatywnym ocenie podlega metoda podejmowania decyzji i jej rezultat. W podejściu opisowym istotny jest przebieg procesu podejmowania decyzji zbiorowych.
Normatywna teoria wyboru społecznego jest teorią formalną, w konstruowaniu której zasadniczą rolę odgrywa metoda dedukcyjna. Poszukuje ona najlepszych sposobów podejmowania decyzji grupowych na podstawie indywidualnych ocen dostępnych alternatyw społecznych i szuka dla nich normatywnego uzasadnienia. Alternatywy te są oceniane przez pryzmat funkcji ich użyteczności. W teorii wyboru społecznego można wyróżnić dwie podstawowe dziedziny badawcze. Pierwsza zajmuje się zagadnieniem agregacji indywidualnych preferencji w preferencję społeczną. Druga zajmuje się zagadnieniem wyboru z rozważanego zestawu alternatyw, alternatywy najlepszej. Teoria wyboru społecznego przyjmuje założenie indywidualistyczne: grupa podejmująca decyzję jest reprezentowana jedynie w postaci profilu indywidualnych, racjonalnych preferencji lub użyteczności. Preferencje zakładają pomiar porządkowy, a użyteczności – interwałowy.
Więcej na blogu Roberta Gwiazdowskiego
Źródło:
