Kto zapomniał oddać w terminie książkę do biblioteki, musi liczyć się z karą za jej przetrzymanie. Czasami biblioteki rezygnują z pobrania grzywny, darując czytelnikowi dług. Jednak taka umorzona kara to dla fiskusa nieodpłatne przysporzenie - korzyść, od której trzeba zapłacić podatek dochodowy w PIT rocznym.
Od czego trzeba zapłacić podatek? Przecież czytelnik nic nie „zarobił”, a tylko uniknął wydatku w ramach kary za swoje zapominalstwo lub niedbalstwo. Jednak skarbówka jest innego zdania - jeśli biblioteka umarza karę czytelnikowi, to osoba ta osiąga korzyść majątkową, gdyż środki pieniężne, które musiałby przekazać na zapłatę należności, może przekazać na inny dowolny cel.
Zaskakująca interpretacja podatkowa
Takie stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w indywidualnej interpretacji podatkowej (IBPBII/1/4511-132/15/DP). Z wnioskiem o jej wydanie wystąpiła na wniosek jedna z bibliotek, która w uzasadnionych przypadkach rezygnuje z kary dla spóźnialskich czytelników. Chciała się ona upewnić, czy nie musi w takiej sytuacji wydawać danemu czytelnikowi deklaracji PIT-8C. Treść zapytania brzmiała: „Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego Wnioskodawca jest zobowiązany wystawiać PIT-8C osobom, którym umorzono należności za przetrzymywanie wypożyczonych książek?”.
Biblioteka wystawi PIT-8C, a czytelnik zapłaci podatek w deklaracji rocznej
I ku zdziwieniu bibliotekarzy IS w Katowicach uznała, że biblioteka ma obowiązek przesłania do czytelnika druku PIT-8C, a podatnik musi przychód z takiej deklaracji rozliczyć przy okazji wypełniania zeznania rocznego na początku kolejnego roku. W interpretacji czytamy: „.. korzyści jakie osiąga dłużnik z tytułu umorzenia opłat za przetrzymywanie wypożyczonych książek stanowią dla niego realne przysporzenie majątkowe, a tym samym przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.”
Choć w pierwszej chwili pomysł fiskusa wydaje się absurdalny, to jednak tak stanowi prawo, a treść interpretacji podatkowej jest obowiązująca dla podatników. W konsekwencji oznacza to konieczność zapłaty przynajmniej 18-proc. podatku dochodowego PIT z tytułu umorzonej kary. Skoro biblioteka nie ukarała czytelnika, to ukarze go fiskus.
Katarzyna Sudaj
