Pierwszy miesiąc nowego półrocza przyniósł kolejne potwierdzenie wzbierającej fali upadłości konsumenckich. Z danych opublikowanych przez Centralny Ośrodek Informacji Gospodarczej wynika, że w lipcu ogłoszono bankructwo 1654 osób fizycznych. W porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku oznacza to wzrost o 40 proc.
Cały 2023 rok zapowiada się rekordowo dla upadłości konsumenckiej. W marcu po raz pierwszy w historii tej instytucji w Polsce odnotowano ponad 2 tys. ogłoszeń o bankructwie osoby fizycznej. Trzy miesiące później zanotowano drugi miesięczny wynik. Pierwsze półrocze zamknęło się liczbą 10,5 tys. bankructw, podczas gdy w całym 2022 r. opublikowano 15 tys. ogłoszeń o upadłościach konsumentów.
Miesiące wakacyjne w poprzednich latach przynosiły zwykle lekki sezonowy spadek liczby bankructw. Lipcowe wyniki, chociaż odległe od ostatnich rekordów, można zatem uznać za potwierdzenie narastającego trendu.
Ostatnia wzrostowa fala upadłości przypadła na koniec 2020 r. W tym czasie był to jednak wynik raczej jednorazowych zdarzeń. W marcu 2020 r. znacząco zliberalizowano przepisy. Nowelizacja prawa upadłościowego otworzyła drogę do ogłoszenia bankructwa dłużnikom, którzy poprzez zaniedbanie lub umyślnie doprowadzili do niewypłacalności. Efekt zmian przesunął się w czasie, co doprowadziło do kumulacji spraw. Przyczyną była pandemia i spowodowane przez nią zatory w sądach.
Jakość kredytów nadal się pogarsza
W pierwszym półroczu dane o terminowości spłat, zwłaszcza kredytów mieszkaniowych, zaniepokoiły obserwatorów rynku. Przypomnijmy, że odnotowano wówczas szybki przyrost liczby kredytów wchodzących w status poważnego opóźnienia w spłacie, czyli powyżej 90 dni. Przyspieszenie „psucia” się portfeli nie okazało się jednak trwałe.
W ostatnich miesiącach raporty Biuro Informacji Kredytowej nie pokazują dramatycznych zmian, ale jednocześnie wskazują na regularne choć powolne pogorszanie się indeksów śledzących jakość spłat. „W czerwcu 2023 r. w porównaniu do maja 2023 r. pogorszyła się (wzrosła) wartość trzech Indeksów produktowych. Indeks kart kredytowych wzrósł o (+0,07), kredytów ratalnych (+0,02), kredytów mieszkaniowych o (+0,01). Natomiast polepszył się (spadł) Indeks kredytów gotówkowych (-0,07)” – czytamy w ostatnim wydaniu newslettera biura.
„W ujęciu rocznym: czerwiec 2023 r. do czerwca 2022 r. pogorszyła się (wzrosła) wartość wszystkich czterech Indeksów jakości: kredytów gotówkowych (+1,02), kart kredytowych (+0,67), kredytów mieszkaniowych (+0,66) oraz ratalnych (+0,55). Wszystkie cztery indeksy pomimo pogorszenia w przedziałach czasowych 6, 9 oraz 12 miesięcznym nadal pokazują bezpieczny poziom ryzyka portfela kredytów udzielanych gospodarstwom domowym. Konieczny jest jednak jego stały monitoring” – podsumowują analitycy BIK.