Głównym celem proponowanych zmian w ustawie o NBP jest przygotowanie polskiego systemu finansowego na sytuacje ekstremalne - poinformował prezes NBP Marek Belka w sejmowym przemówieniu, którego treść udostępniono przed wystąpieniem dziennikarzom. Belka nie spodziewa się wystąpienia sytuacji skrajnych za swojej kadencji.
"(...) zdaniem RPP i zarządu NBP obecne konstytucyjne i ustawowe kompetencje RPP są składnikiem ładu instytucjonalnego i, który powinien zostać utrzymany" - napisano w treści sejmowego wystąpienia prezesa NBP.
"Trzeba być przygotowanym na sytuacje skrajne, umieć działać zapobiegawczo i budować arsenał wtedy, gdy nie trzeba go użyć. Musimy też patrzeć dalej niż widnokrąg wyznaczony przez nasze dzisiejsze doświadczenie. Uczymy się na błędach innych, byśmy nie byli skazani na popełnianie własnych błędów" - dodano.
Jak wynika z treści wystąpienia prezesa NBP, proponowane zmiany mają na celu przede wszystkim przygotowanie systemu finansowego na sytuacje ekstremalne, których Belka nie spodziewa się za swojej kadencji.
"Powtórzę, że proponowane zmiany w ustawie o NBP zmierzały do: doprecyzowania zasad funkcjonowania NBP w ramach zapisów obecnej ustawy, ale przede wszystkim, przygotowania polskiego systemu finansowego na sytuacje ekstremalne" - napisano w treści przemówienia Belki.
"Nie przewiduję wystąpienia takich sytuacji za mojej kadencji, ale uważałem i uważam, że moi następcy powinni dysponować środkami i uprawnieniami pozwalającymi na skuteczną reakcję na zagrożenia" - dodano.
W opublikowanym 11 lipca komunikacie Rada Polityki Pieniężnej oraz zarząd NBP poinformowały, że w związku z przyjętym przez Radę Ministrów projektem założeń do nowelizacji ustawy o Narodowym Banku Polskim, Rada Polityki Pieniężnej i zarząd NBP wypracują wspólne stanowisko wobec proponowanych zmian, które zostanie przedłożone Rządowemu Centrum Legislacji.
W komunikacie Rada Polityki Pieniężnej i zarząd NBP stwierdzają, że konstytucyjny zakaz finansowania przez NBP deficytu budżetowego musi być zachowany w przygotowanym projekcie ustawy i w pełni respektowany w praktyce.
Troska o zrównoważony wzrost uzasadnia realny poziom stóp proc.
Troska o zrównoważony wzrost gospodarczy uzasadnia utrzymywanie względnie wysokich realnych stóp procentowych przy bardzo niskiej inflacji - ocenił prezes NBP Marek Belka w przemówieniu sejmowym, którego treść udostępniono przed wystąpieniem dziennikarzom.
"NBP nie musiał korzystać z niekonwencjonalnych instrumentów zapewnienia stabilnego poziomu cen. W Polsce działają bowiem instrumenty konwencjonalne" - napisano w tekście środowego przemówienia prezesa NBP w Sejmie.
"W Polsce odnotowujemy wzrost gospodarczy, mamy niską inflację, nie ma baniek na rynku aktywów finansowych, ani na rynku nieruchomości. To właśnie troska o zrównoważony wzrost gospodarczy uzasadnia utrzymywanie względnie wysokich realnych stóp procentowych przy bardzo niskiej inflacji. Uniknęliśmy więc niebezpieczeństwa ultra niskich stóp procentowych" - dodano.
Z tekstu przemówienia wynika, że ani prezes NBP, ani Rada Polityki Pieniężnej nie są "entuzjastami" niekonwencjonalnej polityki monetarnej.
"Ani prezes NBP, ani RPP nie jest entuzjastą niekonwencjonalnej polityki pieniężnej. Stosowanie niekonwencjonalnej polityki pieniężnej niesie za sobą zagrożenia, których skali i charakteru nie znamy do końca. Polityka taka może sprzyjać powstawaniu nierównowag na rynkach aktywów - na przykład nieruchomości, poszukiwania rentownych ale bardzo ryzykownych możliwości inwestycyjnych" - napisano w dokumencie.
"Zobaczymy jeszcze czy polityka ta nie spowoduje w krajach ją stosujących przyspieszenia inflacji w przyszłości. To są jednak, i całe szczęście, zmartwienia nie nasze" - dodano.
Jak wynika z treści przemówienia, Belka nie wyklucza ujemnej rocznej dynamiki cen w miesiącach letnich.
Belka: NBP zrealizował główne zadanie polityki monetarnej
NBP zrealizował zadanie utrzymania stabilnego poziomu cen, czyli główne zadanie polityki monetarnej - mówił szef banku centralnego Marek Belka, przedstawiając w środę w Sejmie sprawozdanie z działalności w 2013 r.
"Do połowy roku 2013 Rada Polityki Pieniężnej obniżała stopy procentowe, dostosowując ich wysokość do poziomu aktywności gospodarczej. Równocześnie został zachowany także ich dodatni poziom realny, czyli poziom po uwzględnieniu inflacji, co miało istotny, pozytywny wpływ na kształtowanie skłonności do oszczędzania w gospodarce" - mówił Belka.
"Działania NBP na rzecz stabilności systemu finansowego były prowadzone skutecznie, bo polski system finansowy funkcjonował i funkcjonuje stabilnie. Duża odporność banków na niespodziewane zaburzenia wynika z mądrych decyzji nadzorczych: w przeszłości Generalnego Inspektoratu Nadzoru Bankowego, będącego częścią NBP, a obecnie - Komisji Nadzoru Finansowego" - dodał.
"Przez ostatni rok stopy procentowe były utrzymywane na stabilnym poziomie, co sprzyjało racjonalnemu prowadzeniu działalności gospodarczej przez przedsiębiorstwa. Obecnie wskaźnik CPI jest na bardzo niskim poziomie, nawet może przejściowo spadnie w lecie w okolice lub poniżej zera, ale przewidujemy jego powolny powrót do celu" - napisano w tekście wystąpienia.
"Nie spodziewam się deflacji w Polsce, rozumianej jako niekorzystny proces zakłócający mechanizm kształtowania decyzji w gospodarce" - dodano.
Od lipca ubiegłego roku stopa referencyjna NBP wynosi 2,5 proc. Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w czerwcu wzrosły o 0,3 proc. rdr po wzroście o 0,2 proc. w maju.
W środę w Sejmie prezes NBP zdaje sprawozdanie z działalności Narodowego Banku Polskiego w 2013 roku.
Emisja nowych banknotów nie ma nic wspólnego z finansowaniem deficytu budżetowego
"Chciałbym też odnieść się do komentarzy dotyczących emisji nowych banknotów w Polsce. Najpierw - dlaczego zdecydowaliśmy się na przeprowadzenie emisji nowych banknotów w miejsce wycofywanych starych. Celem modernizacji zabezpieczeń banknotów powszechnego obiegu jest zwiększenie bezpieczeństwa obrotu gotówkowego w perspektywie kolejnych lat" - mówił Belka.
Przypomniał, że seria banknotów "Władcy polscy" autorstwa prof. Andrzeja Heidricha, którą posługujemy się obecnie, została wprowadzona do obiegu w 1995 roku. "Zabezpieczenia tych banknotów oraz system zasilania obrotu gotówkowego funkcjonują bez zarzutu, a poziom fałszerstw znaków pieniężnych w Polsce jest niski. Jednak postęp technologiczny, który dokonał się w ostatnich latach, wymagał modernizacji zabezpieczeń" - tłumaczył szef NBP.
Dodał, że banknoty z nowoczesnymi zabezpieczeniami stopniowo trafiają do obiegu w ramach standardowych operacji zasilania banków w gotówkę oraz wycofywania zniszczonych lub uszkodzonych banknotów.
"Banki komercyjne (...) kupują banknoty od Narodowego Banku Polskiego, płacąc za nie starymi, zniszczonymi banknotami, które (...) wycofujemy z obiegu, lub też płacąc za nie środkami, (...) które zdeponowały w NBP" - powiedział. Dodał, że banknoty z nowymi zabezpieczeniami wprowadzane są do obiegu stopniowo, tak by wykorzystać do końca banknoty z dotychczasowymi zabezpieczeniami.
"Produkcja banknotów z nowymi zabezpieczeniami jest tańsza niż banknotów ze starymi zabezpieczeniami. Nie dlatego, że ona jest w produkcji tańsza, ale myśmy wynegocjowali lepsze ceny" - powiedział.
Wskazał, że w gospodarce polskiej kontynuowany jest wzrost obiegu gotówkowego, czyli wartości pieniądza gotówkowego, jednak w tym roku tempo wzrostu jest niższe niż w roku 2013. "7 lipca - to najnowsze dane, które mamy - pieniądz w obiegu wyniósł 132,3 mld zł i wzrósł od końca ubiegłego roku o 4,9 proc." - powiedział.
Belka wskazał też na wzrost popytu na gotówkę, całkiem zrozumiały w sytuacji, gdy stopy procentowe są na niskim poziomie, a obrót bezgotówkowy jest słabo rozwinięty - mimo obniżki kosztów obrotu bezgotówkowego.
"Emisja nowych banknotów nie ma więc nic wspólnego z finansowaniem deficytu budżetowego. Narodowy Bank Polski wprowadza do obrotu nowe banknoty wyłącznie w odpowiedzi na popyt zgłaszany przez banki komercyjne" - podkreślił szef NBP.
Narodowy Bank Polski od kwietnia br. zaczął wprowadzać do obiegu banknoty 10, 20, 50 i 100 zł ze zmodernizowanymi zabezpieczeniami. Nowe banknoty zastępują zniszczone lub uszkodzone, wycofywane z obiegu. Banknot o nominale 200 zł na razie pozostaje bez zmian. Dotychczasowe banknoty będą ważne bezterminowo.
Zmiany w ustawie o NBP mają być na sytuacje skrajne
Zmiany w ustawie o NBP mają przygotować nas na sytuacje skrajne - powiedział szef banku centralnego Marek Belka, przedstawiając w środę w Sejmie sprawozdanie z działalności w 2013 r.
"Trzeba być przygotowanym na sytuacje skrajne, umieć działać zapobiegawczo i budować arsenał wtedy, gdy nie trzeba go użyć (...). Uczmy się na błędach innych, byśmy nie byli skazani na popełnianie własnych błędów" - mówił.
"Na razie sformułowany jest tylko projekt założeń do projektu zmiany ustawy, który zarysowuje potrzebne rozwiązania. Ostateczny kształt ustawy będzie zależał od tego, jaki zechce jej nadać parlament" - wskazał.
Dodał, że ustawa o NBP z 1997 r. była tylko raz nowelizowana, w 2003 r.
"Doświadczenia zebrane w ciągu kilkunastoletniego okresu jej obowiązywania i stosowania wskazywały na potrzebę aktualizacji jej przepisów oraz wprowadzenia zmian i dodania nowych regulacji. W związku z tym, w 2011 r. podjęte zostały w NBP prace nad nowelizacją tej ustawy. Ponieważ bank centralny nie posiada inicjatywy ustawodawczej, opracowany w NBP roboczy tekst projektu nowelizacji ustawy o NBP przekazałem osobiście, w dniu 18 marca 2013 r., ministrowi finansów Jackowi Rostowskiemu, z prośbą o podjęcie prac nad tym projektem w trybie właściwym dla rządowych inicjatyw ustawodawczych" - wyjaśnił Belka.
"Proponowane zmiany w ustawie o NBP zmierzały do: doprecyzowania zasad funkcjonowania NBP w ramach zapisów obecnej ustawy, ale przede wszystkim przygotowania polskiego systemu finansowego na sytuacje ekstremalne" - podkreślił.
Wskazał, że w projekcie znalazły się przepisy dotyczące dwóch kwestii budzących ostatnio duże zainteresowanie. Chodzi o przepisy dotyczące sprzedaży i kupna dłużnych papierów wartościowych, także poza operacjami otwartego rynku oraz przepisy dotyczące kompetencji RPP i zarządu NBP dotyczących corocznego sprawozdania finansowego NBP.
"Najważniejszą przyczyną wprowadzenia do projektu ustawy propozycji nabywania i sprzedawania przez NBP papierów wartościowych poza operacjami otwartego rynku jest umożliwienie przede wszystkim odkupu skarbowych papierów wartościowych od Bankowego Funduszu Gwarancyjnego w transakcjach bilateralnych, poza operacjami otwartego rynku" - wskazał.
Dodał, że BFG odpowiada za bezpieczeństwo depozytów w Polsce na wypadek upadłości banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej. "Gdyby BFG chciał szybko sprzedać te papiery na rynku (...), wtedy mógłby wywołać gwałtowny i nieuzasadniony spadek cen skarbowych papierów wartościowych. Zgodnie z obecnym prawem, w takiej sytuacji BFG nie może sprzedać na rzecz NBP posiadanych obligacji skarbowych. Należy stworzyć taką możliwość i stąd propozycja zakupu papierów poza operacjami otwartego rynku" - wyjaśnił.
"Warto dodać, że zakup papierów wartościowych może także służyć stabilizacji i utrzymaniu płynności na rynku danego papieru wartościowego. Na przykład, możliwość zakupu skarbowych papierów wartościowych może być zabezpieczeniem kraju na okoliczność nagłej sprzedaży obligacji skarbowych przez inwestorów zagranicznych" - dodał. (PAP)
bg/ fdu/ osz/ aop/ pad/ mow/
