Państwowa Komisja Języka Litewskiego nie zgodziła się, by nazwiska litewskich Polaków w litewskich dokumentach były zapisywane w formie oryginalnej. Opinia komisji praktycznie przekreśla dążenia Polaków na Litwie do prawa do poprawnego zapisu ich nazwisk.
W przedstawionym w piątek wniosku Państwowa Komisja Języka Litewskiego wyraziła opinię, że nielitewskie nazwiska mogą być zapisane w paszportach w formie oryginalnej tylko w przypadku zawarcia związku małżeńskiego obywatela Litwy z obcokrajowcem lub gdy obcokrajowiec nabył obywatelstwo litewskie.
W innych przypadkach, m.in. nazwisk Polaków od wieków mieszkających na Litwie, komisja proponuje zachować obowiązującą obecnie pisownię z wykorzystaniem liter litewskiego alfabetu.
Zdaniem ministra sprawiedliwości, wiceprzewodniczącego Litewskiej Partii Socjaldemokratycznej Juozasa Bernatonisa opinia językoznawców powinna być uwzględniona w litewskim ustawodawstwie. Te kwestie powinni rozstrzygnąć językoznawcy. Moim zadaniem jako ministra sprawiedliwości i zadaniem Sejmu jest uprawomocnić te propozycje w odpowiednich aktach - powiedział Bernatonis.
W ocenie ministra wiosek komisji nie jest sprzeczny z traktatem polsko-litewskim z 1994 r., który przewiduje wprowadzenie oryginalnej pisowni nazwisk polskich na Litwie i litewskich w Polsce z użyciem wszelkich koniecznych znaków diakrytycznych.
Państwowa Komisja Języka Litewskiego przedstawiła wniosek w sprawie pisowni nazwisk nielitewskich na prośbę parlamentu, który obecnie omawia projekty liberalizacji zasad pisowni nazwisk. W ostatnich latach litewscy językoznawcy wyrażali odrębną opinię mówiąc, że pisownia nazwisk polskich na Litwie jest kwestią polityczną.
Przedstawioną w piątek opinię komisji skrytykowała Akcja Wyborcza Polaków na Litwie (AWPL). Zgodnie z wnioskiem komisji ci, którzy chcą zachować oryginalne nazwisko, muszą zmienić obywatelstwo albo wyjechać z Litwy - ocenia wiceprzewodniczący Sejmu, poseł AWPL Jarosław Narkiewicz i zastanawia się, czy nie jest to właściwy cel.
Kwestia pisowni nazwisk polskich na Litwie jest od lat jednym z najbardziej drażliwych problemów w stosunkach polsko-litewskich.
Sejm Litwy przed kilkoma miesiącami przystąpił do omawiania dwóch alternatywnych projektów ustaw o pisowni nazwisk obcych, w tym polskich, zgłoszonych przez współrządzących socjaldemokratów i konserwatystów. Oba projekty zostały przyjęte w pierwszym czytaniu.
Socjaldemokraci proponują zalegalizowanie pisowni nielitewskich nazwisk pisanych alfabetem łacińskim w wersji oryginalnej. Konserwatyści zgłosili projekt ustawy dopuszczający zapis nielitewskich, w tym polskich, nazwisk w wersji oryginalnej, ale tylko na dalszych stronach paszportu; na pierwszej pozostałoby nazwisko zapisane w wersji litewskiej. Na takie rozwiązanie nie godzą się litewscy Polacy.
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ akl/ ap/ gma/
