Stopa procentowa a punkt bazowy
Zanim przejdziemy do ustalenia, czym jest punkt bazowy, musimy zrozumieć znaczenie stopy procentowej. To zysk, jaki przysługuje posiadaczowi kapitału za jego udostępnienie innym osobom na określony umownie czas. Np. oprocentowanie kredytu hipotecznego określa, ile odsetek odda klient bankowi oprócz pożyczonego kapitału. W lokacie jest to wysokość odsetek wypłacanych klientowi przez bank oprócz ulokowanych na rachunku pieniędzy.
Oprocentowanie może się zmieniać. O ile różnicę między poszczególnymi wartościami można wyrazić pełną cyfrą – spadek z 4% na 3% to spadek o 1 punkt procentowy, o tyle do mniejszych wartości trzeba posłużyć się punktem bazowym. Przelicznik wygląda następująco:
- 1 punkt bazowy = 0,01 punktu procentowego,
- 10 punktów bazowych = 0,1 punktu procentowego,
- 100 punktów bazowych = 1 punkt procentowy,
- 1000 punktów bazowych = 10 punktów procentowych,
- 10 000 punktów bazowych = 1000 punktów procentowych.
Zatem, gdy wspomniane oprocentowanie spadło z 4% na 3% możemy powiedzieć, że jest to obniżka o 1 punkt procentowy albo obniżka o 100 punktów bazowych.
Punkt bazowy a PIPS
Z uwagi na to, że punkt bazowy jest bardzo małą jednostką, bywa porównywany lub nawet mylony z inną jednostką, jaką jest PIPS. Jednak nie ma to sensu i jest błędem, ponieważ procent w punktach (percentage in points) odnosi się wyłącznie do giełdy. Służy do określania zmian cen na rynku (najmniejsza możliwa zmiana ceny instrumentu – do czwartego, a czasem do drugiego miejsca po przecinku).
Punkt bazowy – czym jest?
Punkt bazowy oznaczany jako BP (basis point) lub BPS (basis points) to jednostka mniejsza od punktu procentowego. Jej znakiem typograficznym jest ‱. Służy on do pokazywania różnicy między wartościami wyrażanymi procentowo. Jeśli są one mniejsze od 1 punktu procentowego, mówimy o punktach bazowych stanowiących 1/100 punktu procentowego.
Np. Narodowy Bank Polski podniósł stopy procentowe z 4% na 4,5%. Oznacza to wzrost o 50 punktów bazowych.
Jakie znaczenie ma punkt bazowy?
Gdy mówimy o zmianie stóp procentowych, różnice mogą być bardzo subtelne, ale ich konsekwencje zawsze są odczuwalne dla portfela kredytobiorcy. Dla przykładu, gdy Narodowy Bank Polski ogłasza podwyżkę stóp procentowych o 25 punktów bazowych, oznacza to wzrost o 0,25%. Zazwyczaj przekłada się to na podwyżki rat o kilkanaście/kilkadziesiąt złotych, choć ostatecznie wszystko zależy między innymi od wysokości posiadanego zadłużenia czy okresu, na jaki zostało ono zaciągnięte.
Znając pojęcie i wartość punktów bazowych, łatwiej jest poruszać się po rynkach finansowych, a przy tym podejmować bardziej świadome decyzje przy inwestowaniu czy zaciąganiu zobowiązań kredytowych. Komunikaty Rady Polityki Pieniężnej stają się bardziej zrozumiałe, a zmiany w harmonogramie spłaty kredytu znajdują logiczne wytłumaczenie.
Gdzie stosuje się punkty bazowe?
Punkty bazowe stosuje się w świecie bankowości, inwestycji i finansów. Konkretnie, możesz spotkać się z nimi przy komunikacji zmian oprocentowania:
- kredytów i pożyczek – dotyczy to osób, które mają kredyty hipoteczne i inne z oprocentowaniem zmiennym. Zmienia się ono wraz ze zmianami stóp procentowych ustalanych przez RPP,
- obligacji – dla inwestora znaczenie mają nawet niewielkie zmiany w wartości posiadanych aktywów. Spadki i wzrosty o kilka punktów bazowych mają wpływ na wartość rynkową posiadanych obligacji.
Skąd wzięły się punkty bazowe?
Punkt bazowy nie zawsze był tak powszechnie stosowaną jednostką. Jego „poprzednikiem” był punkt procentowy. Okazywało się jednak, że posługiwanie się takim określeniem czasem wprowadzało chaos i było nieprecyzyjne – szczególnie w czasie, gdy stopy procentowe zmieniały się bardziej dynamicznie albo subtelnie.
Problem pojawiał się w kontekście komunikowania zmian na rynkach finansowych. Aby zobrazować, w którym momencie dochodziło do nieporozumienia weźmy za przykład sytuację, w której stopy procentowe podnoszono o 10%. Nie oznaczało to skoku z 20% na 30%, lecz z 20% na 22%. Trzeba było dokładnie akcentować, że podwyżka oznacza 10, ale punktów procentowych. Teraz powiedzielibyśmy, że jest to wzrost o 1000 punktów bazowych.
Wprowadzenie punktu bazowego umożliwiło precyzyjniejsze raportowanie i analizowanie zmian na rynkach finansowych. Stało się to istotne w kontekście podejmowania decyzji inwestycyjnych i kredytowych, zwłaszcza dla dużych przedsiębiorstw. Zadłużając się, mają one oprocentowanie ustalane na podstawie wskaźnika LIBOR powiększonego o kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt punktów bazowych. Dla nich każde rynkowe wahania mają więc spore znaczenie.
Komentarze