Źródło: Thinkstock
Dla uproszczenia przyjęliśmy, że pensje będziemy liczyli dla pracowników w wieku 35 lat, żyjących w związku małżeńskim, zarabiających „polską przeciętną krajową”, czyli 3686 zł brutto, i posiadających dwójkę dzieci. Naturalnie średnie wynagrodzenie dla poszczególnych państw różni się, często bardzo znacząco – przeciętna pensja w Niemczech jest czterokrotnie wyższa niż w Polsce (w przeliczeniu na złotówki). Jednak przede wszystkim zależy nam na pokazaniu, jak obciążone są wynagrodzenia ludzi o dokładnie takich samych dochodach. Całkowicie pominęliśmy fakt, czy są to pieniądze umożliwiające przeżycie na określonej stopie życiowej.
| Opodatkowanie „polskiej przeciętnej” w krajach UE sąsiadujących z Polską | |||||
| Kraj | Polska | Niemcy | Czechy | Słowacja | Litwa |
| Wynagrodzenie netto | 2 574 zł | 2 931 zł | 3 200 zł | 2 991 zł | 2 773 zł |
| Całkowity koszt pracodawcy | 4 346 zł | 4 406 zł | 4 829 zł | 4 952 zł | 4 734 zł |
| Klin podatkowy | 41% | 34% | 34% | 40% | 41% |
Niemcy
Pracownik w Niemczech, który zarabia „polską przeciętną krajową”, w przeliczeniu na euro ma dochód 878 euro. Będzie musiał zapłacić składki, w sumie 20,46% od wynagrodzenia, na co złożą się składka rentowa, ubezpieczenie od bezrobocia, pielęgnacyjne i chorobowe. Niemiecki pracownik otrzymujący wynagrodzenie w tej wysokości nie zapłaci podatku dochodowego, kościelnego ani solidarnościowego. Podobnie jak w Polsce, pracodawca będzie musiał odprowadzić składki od jego wynagrodzenia – w sumie 19,56%. Pracownik w tym wypadku otrzyma na rękę 698 euro, czyli 2862 zł. To prawie 400 zł więcej, niż gdyby płacił „polskie składki”. Koszt pracodawcy wyniesie 4406 zł – tylko o 60 zł więcej niż w Polsce.
Czechy
 | » Czy dostaniesz w tym miesiącu pensję? |
Od pensji pracownika składki płaci też pracodawca – ubezpieczenie socjalne i zdrowotne. Stanowią one 34% wynagrodzenia brutto, czyli 7492 korony (1226 zł). To o 480 zł więcej niż płaci polski pracodawca. Czech z „polską przeciętną” otrzyma 19500 koron wynagrodzenia, czyli prawie 3200 zł. Ponad 600 zł więcej niż polski pracownik! Nie zmienia to faktu, że całkowity koszt wynagrodzenia wyniesie 29500 koron – ponad 4800 zł. Czyli 500 zł więcej niż w Polsce.
 | »Jak rozliczyć koszty wyjazdów służbowych właściciela firmy? |
Polski pracodawca zapłaci za swojego pracownika mniej niż czeski czy litewski. Jednak pracując w Polsce, otrzyma się dużo niższe wynagrodzenie netto niż w krajach sąsiadujących. Większość pożerają składki do ZUS-u i zaliczka na podatek dochodowy. Ta ostatni przy dochodach w tej wysokości nie jest płacona w ogóle, a w innych przedstawionych krajach – objęta znaczącymi ulgami. W Polsce też mamy ulgę na dzieci, ale nawet gdyby była odliczana już przy wypłacie wynagrodzenia (ok. 185 zł za dwójkę dzieci), to wciąż polska przeciętna pensja netto byłaby najniższa spośród grupy badanych państw. Z zestawienia wynika, że wbrew pozorom polscy pracodawcy nie mają tak źle jak w prezentowanych państwach. W tych krajach większe obciążenia nakłada się na pracodawcę niż na pracownika. Trudno powiedzieć, czy jest to lepsze rozwiązanie. Duże koszty pracy są jedną z głównych przyczyn bezrobocia. Jednak z danych Eurostatu wynika, że w sierpniu 2012 roku w Polsce wynosiło ono 10,1%; w Czechach – 6,7%, na Słowacji – 14,2%, na Litwie – 12,9%, a w Niemczech – 5,5%. Dlatego warto patrzeć na klin podatkowy – w krajach, gdzie jest on większy, mamy do czynienia z wysokim bezrobociem.
Należy unikać stwierdzenia, że część składek płaconych przez pracowników powinna zostać przerzucona na pracodawców. Zwiększy to koszty pracy, ale jednocześnie podwyższy wypłacane pensje netto. Niestety, wszystko wskazuje na to, że podwyższy to także bezrobocie. Najlepszym rozwiązaniem jest chyba zmniejszanie klina podatkowego, rezygnacja z części składek i zastanowienie się nad sposobem odliczania ulgi na dzieci.
Łukasz Piechowiak
Michał Żuławiński
Źródło:
