Główne determinanty kursów walutowych
Jest wiele czynników, które bezpośrednio lub pośrednio oddziałują na notowania walut. Każdy winien być rozpatrywany indywidualnie, a także w kontekście z innymi. W niniejszym poradniku zostanie omówionych kilka najistotniejszych.Polityka monetarna
Każdy kraj, a dokładniej jego bank centralny prowadzi określoną politykę monetarną, która stanowi o koszcie pieniądza, którego miernikiem są stopy procentowe. Ich wysokość ma bezpośredni wpływ na rentowność dłużnych papierów skarbowych. W Polsce są to obligacje skarbowe i bony skarbowe. W przypadku podwyżki stóp procentowych następuje wzrost rentowności papierów wartościowych. Wówczas inwestorzy zagraniczni chętnie nabywają takie instrumenty, zamieniając swoją walutę na walutę kraju, w jakiej są denominowane te instrumenty.
Na przykład inwestor amerykański kupujący polskie obligacje skarbowe sprzedaje w takiej sytuacji w polskim banku dolary kupując złote. To kreuje popyt na polską walutę i podaż na naszym rynku dolarów. W efekcie spowoduje to wzrost kursu złotego wobec dolara amerykańskiego. Stąd podwyżki stóp procentowych w danym kraju powodują umocnienie jego waluty.
Taki scenariusz nie zawsze się sprawdza, szczególnie na rynkach rozwijających się, gdzie występuje wyższy od średniego poziom ryzyka inwestycyjnego, ale także odpowiednio wyższy potencjał zarabiania. Rynki te są przedmiotem dużego zainteresowania kapitału spekulacyjnego o krótkim horyzoncie inwestycyjnym.
Jak wyżej wspomniano, podwyżka stóp procentowych skutkuje wzrostem rentowności dłużnych papierów wartościowych, co oznacza spadek ich cen rynkowych. W takiej sytuacji spekulanci będą starać się jak najszybciej sprzedać posiadane papiery skarbowe. Otrzymane sumy sprzedają, doprowadzają do obniżenia notowań waluty kraju, w którym zaostrzono politykę monetarną.
Polityka gospodarcza
To szerokie pojęcie, które zawiera wszelkie działania podejmowane przez rząd państwa, wywołujące skutki ekonomiczne. Największymi są decyzje w zakresie finansów publicznych i podatków. Działania w tych obszarach przekładają się na poziom deficytu budżetowego i zadłużenia sektora finansów publicznych, w tym Skarbu Państwa.
Błędna polityka rządu w tym zakresie może przyczynić się do wzrostu ryzyka niewypłacalności państwa. Konsekwencją tego jest: spowolnienie lub załamanie gospodarcze. W konsekwencji spowoduje to zmniejszenie napływu kapitału zagranicznego. Dalej nastąpi spadek wartości waluty kraju wobec innych krajów, których rządy prowadzą rozsądną politykę gospodarczą.
Wskaźniki makroekonomiczne
Informują w sposób syntetyczny o sytuacji gospodarczej kraju. W szczególności istotny jest wzrost PKB, produkcji przemysłowej, sprzedaży detalicznej. Istotne są też informacje o bilansie płatniczym oraz poziomie inflacji. Inwestorzy walutowi śledzą z uwagą wskaźniki oraz ich prognozy. Niektórzy podejmują decyzję niezwłocznie po ich publikacji, inni oczekują na rozwój sytuacji. Właściwie można zareagować, znając specyfikę danego rynku. Nie bez znaczenia jest również intuicja.
Sytuacja polityczna na świecie
To jeden z najważniejszych czynników mających wpływ na sytuację ekonomiczną krajów, a także regionów świata. Napięcia polityczne pomiędzy poszczególnymi krajami lub zagrożenie konfliktem wojennym może w znaczący sposób wpłynąć na ryzyko inwestycyjne w danym regionie świata.
Kraje uwikłane bezpośrednio lub pośrednio w konflikt, bez względu na to czy są agresorami czy przedmiotem agresji, narażone są na osłabienie lub nawet spadek wzrostu gospodarczego. Każda wojna kosztuje i ma te przełożenie na stan finansów państwa. W efekcie takich wydarzeń wartość waluty krajów zaangażowanych w konflikt będzie ulegać osłabieniu, w skrajnym przypadku nie będzie przedmiotem obrotu na rynku forex.
Operacje carry trade
Jest to od niedawna popularna forma zarabiania polegająca na wykorzystaniu różnicy stóp procentowych w różnych krajach. Jeżeli w kraju A stopy procentowe są na niższym poziomie, niż w kraju B, wówczas opłaca się pożyczyć pieniądze w kraju A i po przewalutowaniu ulokować je w kraju B, np. kupując obligacje skarbowe. Po osiągnięciu przychodów z takiej inwestycji pożyczka wraz z odsetkami jest zwracana do kraju A.
W całej operacji dokonuje się dwukrotnej wymiany walut. W pierwszym przypadku powoduje to osłabienie waluty kraju B wobec waluty kraju A. Po zakończeniu inwestycji osłabieniu ulega waluta kraju A, a wzmocnieniu waluta kraju B. Duże operacje carry trade mogą znacząco wpływać na ruchy kursów walut.
Sytuacja polityczna i społeczna
Spokój społeczny, brak strajków demonstracji jest czynnikiem, który wzbudza zaufanie do inwestycji w danym kraju, także w jego walutę. Dojście do władzy nieodpowiedzialnych ugrupowań politycznych, czy niezadowolenie społeczne są czynnikami destabilizującymi sytuację gospodarczą oraz nie sprzyjają wzrostowi gospodarczemu. Miarą oceny sytuacji są również wyniki badań opinii społecznej. W takiej sytuacji waluta takiego kraju nie będzie przedmiotem zainteresowania. Zmniejszy się również atrakcyjność inwestycyjna w każdym obszarze gospodarki. Spowoduje to spadek wartości waluty takiego kraju.
Inwestycje bezpośrednie i portfelowe
Inwestycje zagraniczne powodują, że do kraju napływa kapitał w formie waluty, np. dolary lub euro. Wymiana waluty obcej na walutę kraju inwestycji powoduje wzmocnienie jej wartości. Znaczące strumienie waluty zagranicznej są generowane przy dużych prywatyzacjach – inwestycje portfelowe.
Bilans płatniczy
Stanowi on obraz wszystkich przepływów pieniężnych wynikających z obrotów kraju z zagranicą, jakie miały miejsce w ciągu roku. Uwzględnia on obroty handlowe, przepływy kapitałowe. Jeżeli do kraju wpływa więcej pieniędzy niż wypływa – bilans jest dodatni. Jeżeli suma strumieni pieniężnych wypływających z kraju jest większa niż wpływających mówimy o ujemnym bilansie płatniczym.
Dodatni bilans płatniczy skutkuje umocnieniem waluty danego kraju, gdyż rośnie zaufanie inwestorów zagranicznych. Jeżeli kraj posiada bilans ujemny, wówczas jego waluta ulega osłabieniu.
Rezerwy walutowe
Wysoki poziom rezerw walutowych w danym kraju zapewnia stabilizację wartości jego waluty. Istotna jest szczególnie relacja rezerw walutowych do rocznej wartości importu oraz zadłużenia Skarbu Państwa. Daje to większe możliwości spłaty zadłużenia zagranicznego, a więc zwiększa wiarygodność danego kraju w oczach inwestorów zagranicznych. Waluta takiego kraju jest stabilna i silna.
Wypowiedzi osobistości
To co mówią osoby wpływowe w danym państwie może mieć znaczący wpływ na decyzje inwestorów walutowych. W szczególności świat finansów wsłuchuje się w publiczne wypowiedzi szefów rządów, ministrów finansów oraz szefów banków centralnych. Ci ostatni są w szczególności pod baczną obserwacją inwestorów. Każde słowo prezesa FED czy Europejskiego Banku Centralnego jest analizowane przez sztaby finansistów.
Również na naszym rynku niektóre niefortunne wypowiedzi polityków wpływały niekorzystnie na notowania naszej waluty. Takie sytuacje mogą mieć miejsce, kiedy sytuacja polityczna w kraju jest niepewna i do głosu dochodzą ugrupowania populistyczne.
Istota informacji
Podejmowanie decyzji inwestycyjnych w obliczu szumu informacyjnego to poważne wyzwanie dla inwestorów walutowych. Trudno niejednokrotnie zidentyfikować sygnał płynący z rynku, który może skutecznie zmienić kurs waluty. Niezbędne jest również sprawdzenie, czy dana informacja nie została już dyskontowana.Informacja podana przez GUS o 6-procentowym wzroście gospodarczym w danym kwartale nie spowoduje umocnienia naszej waluty wobec euro czy dolara, jeżeli wszystko wskazywało, że gospodarka dobrze się rozwija. Jeżeli rynek spodziewał się jednak wzrostu rzędu 7% to taki wynik będzie sygnałem negatywnym. Natomiast przy oczekiwaniach wzrostu PKB na poziomie 5% będzie to sygnał pozytywny i powinna nastąpić aprecjacja wartości złotego.
Dlatego też inwestorzy przed podjęciem decyzji o inwestowaniu w daną walutę lub wyjściu z inwestycji muszą odpowiedzieć sobie na pytanie, co obecny poziom kursu danej waluty odzwierciedla, i czy przyszłe informacje nie są już zdyskontowane.
Przy wypowiadaniu osobistych poglądów ważnych osobistości, szczególnie mających istotny wpływ na sektor finansowy, należy znać poglądy takiej osoby na tematy gospodarcze. Na przykład, jeżeli członek Rady Polityki Pieniężnej, zagorzały zwolennik ostrej polityki monetarnej, stwierdzi, że podwyżki stóp procentowych są konieczne, to nikt nie będzie tym zdziwiony i rynek na taką wypowiedź nie zareaguje.
W sytuacji odwrotnej, gdyby owa osoba powiedziała, że wskazana jest obniżka stóp procentowych, wówczas taka wypowiedź miałaby znaczenie dla rynku. Odwrotnie zachowałby się rynek, po wypowiedziach przedstawiciela RPP znanego z gołębich poglądów.
Mnogość czynników, które mają wpływ na rynek walutowy stanowi o jego wielkiej złożoności. Dlatego też inwestowanie na foreksie to gra tylko dla osób, które wiedzą, jak duże ryzyko podejmują.
Jan Mazurek
Źródło:
