Zabezpieczenie kredytu – wszystko, co powinieneś o nim wiedzieć!

Banki stosują zabezpieczenia kredytów, aby w ten sposób ograniczyć własne ryzyko udzielenia zobowiązań. Dzięki zabezpieczeniom kredytodawcy są w stanie pożyczyć więcej środków, a kredytobiorcy zrealizować śmielsze plany. Standardem jest, że zabezpiecza się kredyty hipoteczne. Czy wiedziałeś jednak, że zabezpieczyć można również kredyty gotówkowe i firmowe? Dodatkowo warto wiedzieć również, na czym polega zabezpieczenie dawane przez Bank Gospodarstwa Krajowego, o którym w ostatnich miesiąca zrobiło się naprawdę głośno.

Czym jest zabezpieczenie kredytu?

Zabezpieczenie kredytu to rzeczy o określonej wartości, które zgodnie z umową przejdą na własność wierzyciela, jeśli kredytobiorca nie będzie się wywiązywał z jej warunków, a więc nie będzie spłacał rat zobowiązania. Zabezpieczenie pełni więc funkcję gwarancji, że wierzyciel odzyska swoje pieniądze nawet w sytuacji, kiedy kredytobiorca będzie się uchylać od spłacenia długu.

Zabezpieczenia rzeczowe są najczęściej spotykane przy zobowiązaniach hipotecznych. W tym przypadku, kiedy kredytobiorca nie będzie spłacał swojego zobowiązania i dojedzie do postępowania egzekucyjnego, to instytucja finansowa udzielająca dofinansowania może skorzystać z pierwszeństwa zaspokojenia wierzytelności poprzez zajęcie rzeczy stanowiącej zabezpieczenie. Taka rzecz jest sprzedawana, a kwota pozyskana tym tytułem pomniejsza saldo zadłużenia kredytobiorcy.

Zastosowanie zabezpieczenia rzeczowego wymaga dostarczenia do banku wyceny przedmiotu lub nieruchomości mającej stanowić zabezpieczenie. Wyceny takiej dokonuje rzeczoznawca zewnętrzny lub podmiot współpracujący z bankiem.

Przy zastosowaniu zabezpieczeń osobistych wierzyciele mają prawo do dochodzenia swoich roszczeń nie tylko bezpośrednio od dłużników, ale również od innych osób, które zgodziły się zabezpieczyć konkretny kredyt.

Rodzaj zabezpieczenia kredytu można zmienić w trakcie trwania umowy kredytowej, ale każda taka zmiana wymaga zgody ze strony banku.

Po co banki stosują zabezpieczenia kredytów?

Dzięki zastosowaniu zabezpieczenia kredytu bank uzyskuje gwarancję, że odzyska pożyczone środki, nawet w sytuacji, kiedy kredytobiorca nie będzie spłacał rat zobowiązania. Dla banku zabezpieczeniem kredytu jest zatem czynnikiem znacznie obniżającym ryzyko kredytowe.

Z drugiej strony umowy znajduje się kredytobiorca, który musi udzielić zgody na zabezpieczenie zaciąganego kredytu w określony w umowie sposób. Dla niego zabezpieczenie stanowi motywację do terminowego spłacania rat zobowiązania, ponieważ w innym razie utraci swoją własność.

Czym są osobiste zabezpieczenia kredytu?

Zabezpieczenie osobiste dostarczane jest przez osobę trzecią, która udziela gwarancji spłaty zobowiązania przez kredytobiorcę. Osoba ta odpowiada za zadłużenie z tytułu kredytu solidarnie z kredytobiorcą, całym swoim majątkiem.

W praktyce, jeśli zastosowane zostało zabezpieczenie osobiste, to wierzyciel ma prawo dochodzić swoich roszczeń z majątku poręczyciela. Jeśli zatem kredytobiorca przestanie spłacać raty, to kredytodawca ma prawo żądać uregulowania zaległych płatności przez poręczyciela.

Występuje kilka rodzajów zabezpieczeń osobistych:

• poręczenie wekslowe – czynność prawna polegająca na bezwarunkowym poręczeniu długu wekslowego; poręczyciel odpowiada za długi solidarnie z kredytobiorcą:

• weksel in blanco – wystawca weksla zobowiązuje się do zapłaty z góry nieokreślonej kwoty; wystawia on podpisany weksel, ale nie wpisuje na nim kwoty i daty;

• poręczenie określone przepisami kodeksu cywilnego – poręczyciel zobowiązuje się do spłaty kredytu w sytuacji, kiedy kredytobiorca tego nie zrobi;

• przelew wierzytelności – przeniesienie na bank prawa do otrzymania konkretnych wierzytelności należących się kredytobiorcy;

• przystąpienie do długu kredytowego – w tym przypadku mamy do czynienia z instytucją dłużnika solidarnego, a więc osoby trzeciej, która przystępuje do umowy kredytowej;

• gwarancje bankowe – gwarantem kredytu staje się inny bank, który deklaruje, że w razie zaistnienia takiej potrzeby spłaci zadłużenie kredytobiorcy.

Czym są rzeczowe zabezpieczenia kredytu?

Kredytobiorca zabezpieczający swoje zobowiązanie stosując zabezpieczenie rzeczowe, pozwala kredytobiorcy zaspokoić swoje roszczenie z poszczególnych składników jego majątku. Zabezpieczeniem rzeczowym może być rzecz ruchoma lub nieruchoma, która stanowi własność kredytobiorcy lub osoby trzeciej. Jeśli zabezpieczenie nie jest własnością kredytobiorcy, to jego właściciel musi wyrazić pisemną zgodę na objęcie zabezpieczeniem konkretnej ruchomości lub nieruchomości.

Wśród różnych rodzajów zabezpieczeń rzeczowych wymienić można:

• hipoteka – zabezpieczenie na nieruchomości stanowiącej własność kredytobiorcy lub osoby trzeciej; najczęściej zabezpieczenie stanowi jednocześnie cel kredytu hipotecznego;

• zastaw ogólny – zabezpieczenie zastosowane na rzeczy ruchomej; zabezpieczenie to pozostaje na rzeczy, nawet jeśli ta zmieni swojego właściciela; na mocy nałożenia zastawu ogólnego wierzyciel ma pierwszeństwo do dochodzenia swoich roszczeń przed wierzycielami osobistymi dłużnika;

• kaucja – zabezpieczenie powszechnie stosowane przy instytucji wynajmu, ale czasami również wykorzystywane przez banki; kaucja polega na złożeniu zabezpieczenia w formie papierów wartościowych na okaziciela lub określonej kwoty środków pieniężnych;

• blokada środków na rachunku bankowym – w tym przypadku bank blokuje określoną sumę pieniędzy na rachunku bankowym dłużnika do momentu, aż ten nie wywiąże się z umowy;

• przewłaszczenie na zabezpieczenie – to przeniesienie prawa własności rzeczy na wierzyciela w celu zabezpieczenia spłaty powstałego zadłużenia;

• ubezpieczenie kredytu – w tym przypadku ewentualne roszczenia wierzyciela będą zaspokojone przez ubezpieczyciela, jeśli roszczenia te zostaną objęte polisą.

Zabezpieczenia przy kredycie gotówkowym

Najpowszechniejszą formą zabezpieczenia kredytu gotówkowego jest ubezpieczenie, gdzie beneficjentem jest bank, a płacącym składki – kredytobiorca. Należy jednak przyznać, że z uwagi na duże możliwości technologiczne, które znacznie ułatwiają czynności windykacyjne (np.: zajmowanie kont bankowych, przejmowanie akcji, czy niektórych praw niematerialnych), banki bardzo chętnie udzielają kredytów gotówkowych niezabezpieczonych.

Dodatkowo nie należy zapominać, że na rynku wciąż funkcjonują kredyty celowe na zakup pojazdów lub maszyn, które są zabezpieczone na zakupach. Niejednokrotnie jeszcze banki proszą też swoich klientów o przedstawienie żyranta.

Zabezpieczenie kredytu hipotecznego

Zanim przejdę do kwestii związanych z zabezpieczeniem kredytów hipotecznych, przypomnę, że są to zobowiązania celowe przeznaczone na realizację celów mieszkaniowych. Kredyty hipoteczne zaciąga się na zakup mieszkania, działki lub domu, budowę, remont, wykończenie, czy adaptację. Kredyty hipoteczne są znacznie tańsze od gotówkowych, co wynika głównie ze stosowania solidnych zabezpieczeń, które minimalizują ryzyko ze strony banku.

Nie ma możliwości, żeby kredyt hipoteczny był zobowiązaniem niezabezpieczonym. Mowa tutaj o bardzo wysokich kwotach zadłużenia oraz długim okresie kredytowania. Z tego względu żaden z polskich banków nie zdecyduje się udzielić takiego kredytu bez ustanowienia odpowiedniego zabezpieczenia.

Podstawowym rodzajem zabezpieczeń stosowanych przy kredytach hipotecznych jest ustanowienie hipoteki. W praktyce oznacza to dokonanie odpowiedniego wpisu w księdze wieczystej nieruchomości, w którym to nadmienione będzie, że bank kredytujący jest wierzycielem hipotecznym. Najczęściej hipoteka nakładana jest na nabywaną nieruchomość. Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy to zabezpieczenie stanowi inna nieruchomość.

Konieczne jest też zawsze wykupienie ubezpieczenia nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych.

Banki czasami wymagają dodatkowych zabezpieczeń, przykładowo:

• ubezpieczenia na życie kredytobiorcy;

• ubezpieczenia od utraty pracy i zdolności do jej wykonywania;

• ubezpieczenia niskiego wkładu własnego;

• poręczenia cywilnego;

• gwarancji bankowej;

• cesji wierzytelności.

Warto dodać, że klienci często mają wybór co do zastosowania dodatkowego zabezpieczenia kredytu hipotecznego. Banki bowiem przedstawiają im kilka wariantów ofertowych. W każdym wariancie jest obowiązek zastosowania hipoteki, a za wykupienie konkretnego rodzaju ubezpieczenia dodatkowego zostanie obniżona marża kredytu. Czasami wystarczy na przykład kupić ubezpieczenie na życie na 3 lata, żeby przez cały 30-letni okres kredytowania korzystać z obniżonej marży.

Zabezpieczenia przy kredycie firmowym

Nie wszystkie kredyty firmowe będą wiązały się z koniecznością zastosowania zabezpieczenia ich spłaty. Na pewno im wyższa kwota zobowiązania, tym wyższa szansa, że bank poprosi przedsiębiorcę o przedstawienie zabezpieczenia kredytu. Dodatkowo warto wiedzieć, że instytucje często uzależniają konieczność zastosowania zabezpieczenia zobowiązania od wysokości posiadanej zdolności kredytowej i stażu rynkowego przedsiębiorcy.

Spółki działające na rynku od wielu lat i znajdujące się w doskonałej kondycji finansowej, a dodatkowo obsługujące konta w banku, gdzie starają się o kredyt, najczęściej będą traktowane w kwestii zabezpieczeń w znacznie bardziej liberalny sposób od młodych przedsiębiorców dopiero co stawiających pierwsze kroki w branży.

Przy kredytach firmowych stosowane są zabezpieczenia osobiste i rzeczowe. Najczęściej kredytobiorcy mają pewną dowolność i dużą swobodę negocjacji w kwestii ustanawiania ich rodzaju.

Gwarancje bankowe BGK

Ostatnio coraz głośniej o zabezpieczeniach kredytów udzielanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK).

Mikro i mali przedsiębiorcy mogą skorzystać z zabezpieczenia spłaty kredytu obrotowego lub inwestycyjnego, które udzielane jest w ramach pomocy de minimis.

Osoby starające się o zakup nieruchomości, mogą skorzystać z gwarancji wkładu własnego, a więc zabezpieczenia spłaty kredytu mieszkaniowego udzielanego zgodnie z warunkami Ustawy o rodzinnym kredycie mieszkaniowym. Dzięki niemu mogą uzyskać kredyt hipoteczny bez wkładu własnego.

Kolejnym rodzajem zabezpieczenia BGK jest Gwarancja Czyste Powietrze, a więc program skierowany do osób, które planują skredytować wymianę pieca na ekologiczny lub przeprowadzić termomodernizację domu.

Zabezpieczenie spłaty kredytu – najważniejsze informacje

1. Zabezpieczenie spłaty kredytu obniża ryzyko kredytowe banku.

2. Zabezpieczenie kredytu pozwala na zaciągnięcie wyższej kwoty zobowiązania i uzyskanie korzystniejszej oferty.

3. Zabezpieczenie kredytu może przyjąć postać osobistą lub rzeczową.

4. Zabezpieczenie kredytu hipotecznego to sytuacja, kiedy kredytobiorca składa bankowi zabezpieczenie w postaci wpisu hipoteki w księdze wieczystej. Dodatkowo mogą być tutaj zastosowane dodatkowe formy zabezpieczenia kredytu, na przykład różnego rodzaju ubezpieczenia.

5. Zabezpieczenie kredytu gotówkowego najczęściej przybiera formę ubezpieczenia spłaty określonych zobowiązań względem wierzyciela.

6. Przy wielu kredytach gotówkowych zabezpieczenie kredytu zupełnie nie jest wymagane.

7. Przy zobowiązaniach hipotecznych zabezpieczenie kredytu jest obowiązkowe.

8. W niektórych przypadkach banki wymagają zabezpieczenia kredytu firmowego. W tym przypadku kredytobiorca ma najczęściej prawo do wyboru formy zabezpieczenia kredytu.

9. Zabezpieczenie kredytu może również przyjąć postać gwarancji udzielanej przez BGK.