Wypowiedzenie umowy kredytowej – to musisz wiedzieć!

Chociaż prawo do wypowiedzenia umowy kredytowej przysługuje zarówno kredytodawcy, jak i kredytobiorcy, to obydwie te strony bardzo rzadko z niego korzystają. Dzieje się tak, ponieważ zawsze wiąże się to z poważnymi konsekwencjami, wśród których najistotniejszymi jest konieczność szybkiego zwrotu całości zaległości oraz widmo windykacji z majątku dłużnika. Sprawdziliśmy, na czym polega wypowiedzenie umowy kredytu, kiedy taki ruch jest w ogóle możliwy i co się dzieje, kiedy takie kroki zostaną wykonane. Zapraszamy do lektury!

Na czym polega wypowiedzenie umowy kredytu?

Wypowiedzenie umowy kredytu zostało uregulowane w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe. Ustawodawca otwiera drogę do wypowiedzenia umowy kredytu zarówno kredytobiorcy, jak również kredytodawcy. Kwestie związane z wypowiedzeniem umowy przez bank zostały uregulowane w artykule 75 powyżej wspomnianego aktu prawa. Artykuł 75a traktuje o zasadach wypowiadania umów przez kredytobiorcę.

Wypowiedzenie umowy kredytowej jest czynnością jednostronną, a więc podejmowaną przez kredytodawcę lub kredytobiorcę. Celem tej aktywności jest zakończenie umowy kredytu przed terminem, który strony określiły w umowie kredytowej.

Aby możliwe było wypowiedzenie umowy przez bank, konieczne jest podanie odpowiednich przyczyn. Kredytobiorca takich przyczyn podawać nie musi.

Jak w praktyce wygląda wypowiedzenie umowy przez bank?

Chociaż wypowiedzenie umowy kredytu jest czynnością jednostronną, a więc bank nie ma obowiązku informowania kredytobiorcy o swoim zamiarze, to zazwyczaj robi to poprzez kilkukrotne wysyłanie pism, czy podejmowanie prób kontaktu telefonicznego. Bank próbuje podjąć negocjacje z klientem, ponieważ wypowiedzenie umowy jest dla niego ostatecznością. Wiąże się bowiem z koniecznością odzyskania wierzytelności z majątku dłużnika, co często nie jest łatwe.

Kiedy jednak ma dojść do wypowiedzenia, to bank ma obowiązek poinformować o tym kredytobiorcę. Robi to drogą listowną. W wysłanym piśmie bank nie tylko informuje o wypowiedzeniu umowy, ale również o powodzie wypowiedzenia, podstawie prawnej, która mu to umożliwia, terminie rozwiązania umowy oraz konsekwencjach, z jakimi taki ruch będzie się wiązał.

Standardowy termin wypowiedzenia umowy kredytu wynosi 30 dni. Może on jednak ulec skróceniu do 7 dni, jeśli pojawi się zagrożenie upadłości kredytobiorcy. Termin może być również dłuższy, jeśli jego wydłużenie zostało określone w umowie kredytowej.

Wypowiedzenie umowy kredytu przez bank – kiedy jest to możliwe?

Wypowiedzenie umowy przez bank jest czynnością ostateczną, która podejmowana jest w sytuacji, kiedy inne sposoby wywarcia wpływu na dłużnika zawiodły. Istnieją trzy podstawowe przesłanki, kiedy bank może wypowiedzieć kredytobiorcy umowę kredytową:

1. niedotrzymanie przez kredytobiorcę warunków spłaty kredytu – najczęściej powodem wypowiedzenia umowy kredytu jest nieterminowe spłacanie rat zobowiązania, ale przesłanka niedotrzymania warunków umowy dotyczy również sytuacji, kiedy środki zostały wydane niezgodnie ze wskazanym przeznaczeniem kredytu;

2. utrata zdolności kredytowej przez kredytobiorcę – utrata przez kredytobiorcę zdolności do terminowego regulowania rat zobowiązań; warto tutaj podkreślić, że bank bez wyraźnego powodu nie będzie sprawdzał w trakcie spłaty zobowiązania, czy sytuacja materialna kredytobiorcy uległa pogorszeniu; jeśli zatem raty będą regulowane terminowo i kredytobiorca nie poprosi o ponowne przeliczenie zdolności, to bank tego nie będzie robił;

3. celowe wprowadzenie banku w błąd przez klienta – mowa tutaj o sytuacjach, kiedy kredytobiorca podał w banku nieprawdziwe informacje lub zataił ich część, aby w ten sposób umożliwić sobie zaciągnięcie wyższej kwoty zobowiązania oraz o sytuacjach, kiedy kredytobiorca przedstawił w banku podrobione lub przerobione dokumenty.

Czy wypowiedzenie umowy to jedyne rozwiązanie?

Dla banku wypowiedzenie umowy jest rozwiązaniem ostatecznym. Banki nie lubią wypowiadać umów, ponieważ w konsekwencji takiego posunięcia muszą najczęściej przeprowadzić długą drogę windykacyjną w celu odzyskania wierzytelności. Zdecydowanie łatwiej jest negocjować z klientem warunki podpisanej umowy.

Do negocjacji dochodzi, kiedy klient utracił zdolność kredytową lub przestał w terminie regulować raty posiadanego zobowiązania. W takich wypadkach banki są w stanie obniżyć kwotę przyznanego kredytu, a więc poprosić klienta, żeby oddał jeszcze niewykorzystaną sumę pieniędzy lub nie wypłacić pozostałych do wypłaty transz zobowiązania. Bank może również zaproponować wydłużenie okresu kredytowania, co obniży wysokość miesięcznie spłacanej raty.

Wypowiedzenie umowy kredytu hipotecznego – kiedy może do niego dojść?

Wypowiedzenie umowy kredytu hipotecznego to bardzo poważna sprawa. Taki ruch stanowi duży problem nie tylko dla kredytobiorcy, ale też dla banku. Wynika on w sposób bezpośredni z bardzo wysokiej kwoty zobowiązania.

Wypowiedzenie umowy kredytu hipotecznego powoduje konieczność niemalże natychmiastowego zwrotu całości pozostałego do spłaty zobowiązania. Większość kredytobiorców nie dysponuje taką gotówką, więc musi podjąć decyzję o sprzedaży kredytowanej nieruchomości, a więc najczęściej o pozbawieniu siebie dachu nad głową lub domu rodzinnego. Jeśli dłużnikowi nie uda się w określonym czasie spieniężyć nieruchomości, to zajmuje ją bank, który również próbuje ją sprzedać, ale już w trybie licytacji komorniczej, a więc nie za pełną jej wartość. W takim wypadku kwota ze sprzedaży nie zawsze pokrywa całość zadłużenia. Jeśli tak się stanie, to komornik sięga po kolejne elementy majątku osobistego dłużnika oraz po jego wypłatę.

Powyżej opisana droga to skomplikowany, praco-, koszto- i czasochłonny proces. Z tego względu banki próbują go uniknąć i podejmują szereg kroków, które mają prowadzić do polubownego rozwiązania problemu.

Już po kilku dniach od powstania zaległości w spłacie chociażby jednej raty kredytu hipotecznego, wierzyciel będzie podejmował próby kontaktu z dłużnikiem w celu wyjaśnienia zaistniałej sytuacji oraz oceny jej skomplikowania. Jeśli to nie poskutkuje, to bank zapewne wyśle kilka wezwań do zapłaty wszystkich zaległości. Następnie pewnie zaproponuje kredytobiorcy restrukturyzację zadłużenia, która będzie na przykład polegała na wydłużeniu okresu jego spłaty. Jeśli wszystkie kroki nie przyniosą zamierzonych skutków, to bank podejmie rozwiązanie ostateczne, a więc wypowie umowę kredytową.

Należy jasno zaznaczyć, że praktyka pokazuje, iż większość polskich banków decyduje się na krok, jakim jest wypowiedzenie umowy kredytu, kiedy klient nie spłaci co najmniej 3 pełnych rat kapitałowo-odsetkowych, a jednocześnie nie podejmuje prób kontaktu z bankiem w celu wyjaśnienia zaistniałej sytuacji.

Restrukturyzacja szansą na uniknięcie wypowiedzenia umowy

Utrata płynności finansowej to zagrożenie, które może spotkać każdego. Wystarczy utrata pracy lub choroba, żeby wpaść w trudności finansowe. Ustawodawca przewidział takie ewentualności i z tego względu wprowadził instytucję restrukturyzacji zadłużenia.

Restrukturyzacja kredytu to wprowadzenie zmian w umowie kredytowej, które mają na celu dostosowanie warunków spłaty zobowiązania do nowej sytuacji, w jakiej znalazł się kredytobiorca. Zazwyczaj podczas restrukturyzacji zobowiązania dochodzi do wydłużenia okresu spłaty, co przyczynia się do obniżenia wysokości miesięcznych rat.

Kiedy klient dostaje możliwość restrukturyzacji? Właściwie może o nią poprosić samodzielnie zawsze, kiedy poczuje, że zaczyna mieć lub w najbliższej przyszłości może mieć problemy finansowe. Bank natomiast jest zmuszony poinformować klienta o takiej możliwości w piśmie wzywającym go do spłaty zadłużenia.

Konsekwencje wypowiedzenia umowy kredytowej przez bank

Wypowiedzenie umowy kredytu to jej wcześniejsze zakończenie. W praktyce oznacza to, że pozostałą do spłaty część zobowiązania wraz z ewentualnymi odsetkami i dodatkowymi kosztami będzie trzeba oddać w ciągu 30 dni (jeśli umowa nie wskazuje inaczej). Termin liczony jest od dnia otrzymania wypowiedzenia przez kredytobiorcę.

Jeśli dłużnik nie będzie w stanie oddać całości wymaganej kwoty, to pojawiają się konsekwencje dodatkowe, a więc:

• windykacja należności z majątku dłużnika;

• postępowanie sądowe;

• zajęcie komornicze;

• dokonanie negatywnych wpisów do baz danych kredytobiorców.

Co zrobić, jeśli grozi Ci wypowiedzenie umowy przez bank?

Bank nie wypowie Ci umowy, jeśli będziesz terminowo spłacał raty zobowiązania oraz jeśli wypełnisz inne warunki umowy. Chociaż to oczywiste, to nie zawsze możliwe do spełnienia. Dlatego pamiętaj, że jeśli zdarzy Ci się sytuacja, w której będziesz przewidywał problemy finansowe niepozwalające na dotrzymanie warunków umowy kredytu, koniecznie skontaktuj się z bankiem, aby ustalić taktykę działania.

Dobrym rozwiązaniem na przejściowe problemy może być skorzystanie z wakacji kredytowych lub czasowe zawieszenie płatności części kapitałowej raty. Jeśli przewidujesz dłuższe kłopoty, to możesz poprosić o wydłużenie okresu kredytowania. Jeśli posiadasz kilka kredytów, to możesz też sprawdzić, czy Twoja obecna sytuacja finansowa pozwala na ich skonsolidowanie. A jeśli widzisz, że na rynku pojawiła się korzystniejsza od Twojej oferta kredytowa, to możesz postarać się o refinansowanie zadłużenia.

Kiedy już masz zaległości w spłacie zobowiązania, to nie unikaj kontaktu z bankiem. Odbieraj telefony od doradców i odpowiadaj na wezwania do zapłaty. Skorzystaj z oferty restrukturyzacji zadłużenia, kiedy bank taką przedstawi w wezwaniu do zapłaty.

Pamiętaj, że unikanie kontaktu z bankiem jedynie pogorszy Twoją sytuację i odbierze Ci możliwość polubownego rozwiązania Twoich problemów z płatnością zaległości.

A co, jeśli bank już zdążył wypowiedzieć Ci umowę kredytową?

Wypowiedzenie umowy kredytu przez bank to najczęściej ostatni krok, jaki bank podejmuje, aby samodzielnie odzyskać od dłużnika swoją należność. Kolejno sprawa zostaje już przekazana do działu windykacji, który to kieruje ją do odpowiedniego sądu, a ten do komornika. W tym momencie ciężko już będzie zatrzymać bieg wydarzeń.

Jeśli jednak otrzymałeś pismo wypowiadające umowę kredytową, a nie chcesz się poddać egzekucji komorniczej, to natychmiast skontaktuj się z bankiem. Istnieje cień szansy, że ten będzie chętny do podjęcia z Tobą negocjacji zmierzających ku przywróceniu umowy, ale na zmienionych i korzystniejszych dla Ciebie warunkach.

Kiedy bank nie może wypowiedzieć umowy kredytu?

Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 15 maja 2015 roku, bank nie ma prawa wypowiedzieć kredytobiorcy umowy, jeśli wcześniej zgodził się na realizowanie przez niego programu naprawczego. W praktyce oznacza to, że bank nie będzie mógł wypowiedzieć umowy kredytu klientowi zagrożonym upadłością konsumencką, jeżeli ten wcześniej skorzystał z możliwości restrukturyzacji zadłużenia. A przypomnijmy, że o możliwości restrukturyzacji bank ma obowiązek informować kredytobiorcę w wezwaniach do zapłaty.

Czy można przywrócić wypowiedzianą umowę kredytową?

Bardzo ciężko jest cofnąć wypowiedzenie umowy kredytu. Oczywiście można podjąć próbę negocjacji z bankiem, ale najczęściej, kiedy ten zdecydował się już na krok wypowiedzenia, to z tej drogi nie ma już odwrotu, przynajmniej w sposób polubowny. Z tego też względu warto wcześniej skontaktować się z wierzycielem i uzgodnić dogodne warunki spłaty zobowiązania.

Właściwie jedyną metodą, która daje nadzieję na przywrócenie już wypowiedzianej umowy kredytu, jest dochodzenie swoich praw na drodze sądowej. Sąd będzie mógł przymusić bank do przywrócenia wypowiedzianej umowy jedynie wówczas, gdy uzna, że instytucja dopuściła się błędów proceduralnych przy wypowiadaniu umowy.

Wypowiedzenie umowy kredytu przez kredytobiorcę

Jak wspominaliśmy już we wcześniejszej części testu, wypowiedzenie umowy kredytu przysługuje nie tylko kredytodawcy, ale również kredytobiorcy. Prawo to wynika z artykułu 75a ustawy Prawo bankowe.

Kredytobiorca ma możliwość wypowiedzenia umowy kredytu, jeśli zaciągnął zobowiązanie o terminie spłaty dłuższym niż rok. Termin wypowiedzenia wynosi w tym przypadki 3 miesiące.

Czym się różni wypowiedzenie od odstąpienia od umowy?

Pojęcia odstąpienia od umowy oraz jej wypowiedzenia często wykorzystywane są zamiennie. Tymczasem to dwie różne instytucje.

Prawo do odstąpienia od umowy kredytu przysługuje kredytobiorcy. Może on zrealizować to uprawnienie w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy kredytowej, nie musząc przy tym podawać przyczyny swojej decyzji. Oczywiście odstępując od umowy, klient banku musi oddać pożyczone środki, ale bez odsetek i innych opłat okołokredytowych.

Prawo do wypowiedzenia umowy przysługuje zarówno kredytobiorcy, jak i wierzycielowi. Można z niego skorzystać jedynie po zaistnieniu określonych przesłanek i przez cały okres trwania umowy. Po wypowiedzeniu umowa wygasa, a cała należność podlega zwrotowi w terminie określonym w umowie (najczęściej jest to 30 dni).

Wypowiedzenie umowy kredytu – najważniejsze informacje

1. Umowę kredytu może wypowiedzieć zarówno bank, jak również kredytobiorca.

2. Aby bank mógł wypowiedzieć umowę kredytu, musi zajść jedna z istotnych przesłanek. Klient może wypowiedzieć umowę bez podawania powodu.

3. Bank może wypowiedzieć umowę kredytową, kiedy kredytobiorca utracił zdolność kredytową, kiedy celowo wprowadził on bank w błąd lub nie dotrzymał on warunków umowy kredytowej.

4. Z wypowiedzeniem umowy kredytowej wiąże się konieczność spłaty całości pozostałej do spłaty części zobowiązania.

5. Bank może wypowiedzieć umowę kredytu hipotecznego, ale również każdego innego rodzaju kredytu.

6. W praktyce bardzo ciężko jest cofnąć wypowiedzenie umowy kredytowej. Jedyną drogą wydaje się być tutaj droga postępowania sądowego.

7. Odstąpienie od umowy nie jest jednoznaczne z wypowiedzeniem umowy kredytu.