A taka obronę wyczytałam przed chwilą w innym miejscu w internecie
Jak się bronić w razie ataku ZUS-u?
W artykule 13, punkcie 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998, stwierdzono, że "obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby prowadzące działalność pozarolniczą - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności". Artykuł ten nie mówi, że obowiązek ten dotyczy także okresów, w których nie wykonywało się tej działalności.
Z decyzji wydawanych przez ZUS natomiast wyraźnie wynika, że "obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby prowadzące działalność pozarolniczą - od dnia, gdy uzyskają wpis do ewidencji działalności gospodarczej do dnia wykreślenia z ewidencji".
Usiłując uzasadnić to stanowisko, ZUS w decyzjach odwołuje się do ustawy z dnia 19 listopada 1999 Prawo o działalności gospodarczej. Czy jednak treść tej ustawy pozwala na taką wykładnię? W rozdziale 2, dotyczącym podejmowania działalności gospodarczej, w art. 7, punkcie 2, czytamy: "Przedsiębiorca będący osobą fizyczną może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej". Czy stwierdzono tu, że sam wpis do ewidencji oznacza, że działalność jest prowadzona? Na co wskazuje stwierdzenie, że przedsiębiorca: "może podjąć taką działalność, po uzyskaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej"? Czy treść tego punktu wskazuje, że wpis do ewidencji świadczy o tym, że działalność została rozpoczęta?
Na ten argument powołał się Sąd Najwyższy w wyroku z 06.09.2000 (SN II UKN 692/99 OSNP 2002/5/124), w którym przychylił się do decyzji Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, o wyłączeniu Józefy S. z ubezpieczenia społecznego z datą wsteczną, pomimo, iż zgłosiła prowadzenie działalności również w Urzędzie Skarbowym i w Oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Sąd Najwyższy stwierdził w uzasadnieniu, że "u podstawy rozstrzygnięcia leży przyznany przez Józefę S. fakt nieprowadzenia przez nią w okresie objętym decyzją Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych działalności gospodarczej". Dalej, uzasadniając swą decyzję, Sąd Najwyższy stwierdził m.in.: "Wpis do ewidencji działalności gospodarczej nie jest też wystarczającą przesłanką dla przyjęcia faktu prowadzenia działalności, ani - w konsekwencji - dla powstania obowiązku ubezpieczenia społecznego". Sąd Najwyższy oświadczył tu także: "Zarówno wpis, jak i jego wykreślenie nie mają znaczenia prawnego dla bytu przedsiębiorcy, gdyż jego istnienie zależy od prowadzenia działalności gospodarczej". Stwierdzono tu więc, że o objęciu ubezpieczeniem społecznym, nie decyduje sam wpis do ewidencji, a nawet zgłoszenie działalności w Urzędzie Skarbowym i w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, lecz stan faktyczny, a więc to, czy rzeczywiście prowadzona była działalność gospodarcza. Trudno chyba nie zgodzić się z tą wykładnią, gdyż ma ona solidną podstawę prawną.
Podobną opinię Sąd Najwyższy wyraził we wcześniejszym wyroku, z 14.04.1999 (SN N II UKN 570/98 OSNP 2000/13/518),
W orzeczeniu stwierdzono: "Obowiązek ubezpieczenia powstaje z dniem rozpoczęcia działalności rodzącej taki obowiązek, a rozpoczęcie to oznacza faktyczne podjęcie działania gospodarczego". W orzeczeniu tym wyrażono też tezę: "Obowiązek ten nie powstaje również wtedy, gdy już przy powoływaniu jednostki organizacyjnej, w ramach której ma być prowadzona działalność co najmniej przez dwie osoby, zakłada się, że jedna z nich - poza wniesieniem kapitału - faktycznie działalności nie podejmuje. Ubezpieczeniu bowiem z tego tytułu podlegają wyłącznie osoby faktycznie prowadzące działalność gospodarczą, także w ramach spółki, nie zaś wszyscy wspólnicy założyciele spółki cywilnej, niezależnie od tego, czy faktycznie przystąpili do prowadzenia działalności gospodarczej". Także i tu stwierdzono, że o obowiązku ubezpieczenia decyduje fakt prowadzenia działalności gospodarczej.
Wyrażane w decyzjach stanowisko Oddziału ZUS, nie harmonizuje nie tylko ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, lecz także z treścią ROZPORZĄDZENIA MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ z dnia 6 sierpnia 2003 r. (Dz. U. Nr 150, poz. 1457). We wcześniejszym rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 4 grudnia 1998 r., była mowa o tym, że zaprzestać działalność gospodarczą można nie tylko decyzją o wykreśleniu z ewidencji, lecz także oświadczeniem o zaprzestaniu prowadzenia pozarolniczej działalności. Żeby nie było wątpliwości, że samo takie oświadczenie jest niewystarczające, w późniejszym rozporządzeniu słusznie doprecyzowano, że jedną z przyczyn wyrejestrowania płatnika z ubezpieczeń może być, obok decyzji o wykreśleniu z ewidencji, także m. in. zaprzestanie prowadzenia działalności. Niewątpliwie chodzi tu o faktyczne, a nie fikcyjne zaprzestanie działalności. Nie musi to być jednak wykreślenie z ewidencji.
Taką też wykładnię można do dziś znaleźć na internetowej stronie prawnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych www.zus.pl/ref_99/porad4/default.asp?rozdz= rozdz9
"Wyrejestrowanie z ubezpieczeń, a następnie zgłaszanie do nich, powinno następować także w przypadku, gdy zaprzestanie działalności ma charakter czasowy. Nie jest przy tym wymagane wyrejestrowanie w organie ewidencyjnym".
Powyższy cytat pochodzi z Poradnika ZUS (Aktualizacja: 3 luty 2005 r.).
Wykładnia ta dotyczy artykułu 13, punkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998. Wyraźnie stwierdza się tu, że zaprzestanie działalności może mieć także charakter czasowy. Zaznaczono też, że nie jest przy tym wymagane wyrejestrowanie w organie ewidencyjnym. Trudno się z tą wykładnią nie zgodzić. Jest całkowicie zgodna z treścią ustawy, i nie wypacza jej. Idealnie harmonizuje też z treścią rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 4 grudnia 1998 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących oraz innych dokumentów (Dz. U. z 1998 r. Nr 149, poz. 982; ost. zm. Dz. U. z 2004 r. Nr 101, poz. 1039), oraz z późniejszym ROZPORZĄDZENIEM MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ z dnia 6 sierpnia 2003 r. (Dz. U. Nr 150, poz. 1457). Powyższa wykładnia ma więc solidne podstawy prawne.
Mamy więc tutaj dwa, ściśle powiązane z sobą akty prawne, przy czym oba kolejne rozporządzenia wydano na mocy delegacji ustawowej, ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Chcąc wycofać się z tej prawidłowej wykładni, powiązano ustawę o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998, z ustawą z dnia 19.11.1999 - Prawo działalności gospodarczej.
Warto tu chyba zwrócić tu uwagę na daty wejścia w życie tych trzech aktów prawnych.
Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
Artykuł 127 [Wejście w życie] Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1999 r. (…)
Rozporządzenie z dnia 4 grudnia 1998 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych (…).
§ 3. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1999 r.
Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej
Art. 100. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2001 r., (…)
Na co wskazują daty wejścia w życie tych aktów prawnych? Czy można twierdzić, że ustawa, która weszła w życie dopiero z dniem 1 stycznia 2001, jest wykładnią ustawy, która zaczęła obowiązywać dokładnie 2 lata wcześniej? Nietrudno chyba jednak jest zauważyć, że rozporządzenie z dnia 4 grudnia 1998 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych (…), zostało wydane na podstawie delegacji ustawowej, ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Wskazuje na to jednoznacznie treść Art. 21 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Art. 21. [Delegacja]
Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady ustalania podstawy wymiaru składek, z uwzględnieniem ograniczenia, o którym mowa w Art. 19 ust. 1, oraz wyłączenia z podstawy wymiaru składek niektórych rodzajów przychodów.
Czy ta delegacja ustawowa wskazuje, że szczegółowe zasady ustalania podstawy wymiaru składek będą podane w obowiązującej dopiero od 1 stycznia 2001, ustawie z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej? Czy można więc posługiwać się ustawą z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej, przy ustalaniu zasad ustalania podstawy wymiaru składek? Czy to jest uczciwe?
Czy można natomiast przy ustalaniu podstawy wymiaru składek zignorować, tak jak to robi się w decyzjach, treść wydanego na podstawie delegacji ustawowej rozporządzenia z dnia 4 grudnia 1998 r., wskazującego wyraźnie, że działalność gospodarczą można zaprzestać nie tylko likwidując działalność, podaniem o wykreślenie z ewidencji, lecz także oświadczeniem o zaprzestaniu prowadzenia pozarolniczej działalności?
Działanie przedsiębiorców nie jest więc pozbawione podstaw prawnych. Wykorzystują bowiem uprawnienie, które daje im ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, wskazujące wyraźnie, tak jak i poprzednie rozporządzenie, że działalność gospodarczą można zaprzestać nie tylko likwidując działalność, podaniem o wykreślenie z ewidencji, lecz także zaprzestając prowadzenia pozarolniczej działalności.
Podstawa prawna:
1) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ z dnia 6 sierpnia 2003 r. (Dz. U. Nr 150, poz. 1457).
2) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 4 grudnia 1998 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących oraz innych dokumentów – Dz. U. z 1998 r. Nr 149, poz. 982; ost. zm. Dz. U. z 2004 r. Nr 101, poz. 1039.