Nie mamy oszczędności!
Z danych KRD wynika, że co czwarty Polak posiada oszczędności poniżej 5 tys. zł, co oznacza, że w razie utraty dochodów, wystarczy to na maksymalnie miesiąc życia. 17% osób ma odłożone od 5 do 20 tys. zł, a ponad 20 tys. zł zgromadziło 23% Polaków. Mimo to aż 22% obywateli nie posiada żadnych oszczędności!
Brak oszczędności częściej dotyczy:
-
kobiet,
-
osób w średnim wieku,
-
osób słabiej wykształconych.
Mimo trudności, 1/3 Polaków zadeklarowała wzrost swoich oszczędności w ostatnim roku. Dla innych jednak oszczędzanie jest wyzwaniem — 31% osób nie zauważyło żadnej zmiany w wysokości swoich oszczędności, a nagłe wydatki często prowadzą do zadłużenia. Kredyty, pożyczki i zakupy na raty stały się sposobem na radzenie sobie z finansowymi problemami – niestety, często nie są rozwiązaniem, ponieważ nie do końca zdajemy sobie sprawę z tego, jak takie produkty działają.
Koszty związane z kredytami są dla nas zagadką
Polacy często korzystają z kredytów i pożyczek, ale ich wiedza na temat związanych z tym kosztów jest dość ograniczona. Choć większość badanych zwraca uwagę na wysokość opłat i oprocentowania przy wyborze oferty, aż 91% nie wie, ile wynosi maksymalne oprocentowanie. Co więcej, 7 na 10 Polaków nie zdaje sobie sprawy, że prawo określa maksymalne koszty pozaodsetkowe, które mogą być naliczane przez banki i firmy pożyczkowe.
Federacja Konsumentów udostępniła raport, z którego wynika, że ankietowani mieli także trudności z wyjaśnieniem, czym są koszty pozaodsetkowe oraz całkowita kwota kredytu – tylko połowa z nich znała poprawną definicję. Choć 60% badanych przyznało, że przy podpisywaniu umowy najważniejsze są koszty kredytu, aż 45% niepoprawnie wskazało, co ten termin oznacza.
Najbardziej zadłużone województwa w Polsce to…
W skali całego kraju widać różnicę terytorialną w intensywności zadłużania się. Polacy mają łącznie 44,8 mld zł zaległości, w tym z tytułu kredytów, pożyczek, rachunków i innych zobowiązań. Najwięcej długu mają:
-
Mieszkańcy Mazowsza (6,5 mld zł),
-
Mieszkańcy Śląska (prawie 6 mld zł),
-
Mieszkańcy Dolnego Śląska (4,3 mld zł).
Mężczyźni są bardziej zadłużeni niż kobiety – ich dług to 33 mld zł, podczas gdy kobiety mają 11,8 mld zł zaległości.
Zdecydowana większość Polaków ma konta bankowe
Chociaż z zagadnieniami kredytowymi jesteśmy nieco na bakier, bardzo chętnie i aktywnie korzystamy z produktów bankowych ogólnie. Z danych Banku Światowego wynika, że już 96% Polaków posiada konto bankowe, co oznacza wzrost o 26% w ciągu ostatniej dekady. A gdzie najchętniej otwieramy i prowadzimy rachunki? W PKO BP jest ich aż 9 milionów. Na drugim miejscu z liczbą około 4,9 miliona uplasował się Bank Pekao, natomiast na trzecim miejscu Santander Bank Polska, który obsługuje 4,3 miliona rachunków.
Trendy w bankowości i zakupach online
A skoro posiadamy tyle kont bankowych, to także chętnie z nich korzystamy. Zwłaszcza, że do wspomnianych rachunków aż 84% osób posiada wydaną kartę płatniczą, a 77% regularnie korzysta z bankowości elektronicznej, używając smartfonów i komputerów do sprawdzania salda.
Rośnie i utrzymuje się na wysokim poziomie ilość i wartość zakupów internetowych. 72% Polaków deklaruje, że w ten sposób kupuje rzeczy – ubrania, kosmetyki, produkty gospodarstwa domowego i wiele innych. Popularność bankowości mobilnej także zaliczyła gwałtowny wzrost – z 8,5 mln użytkowników w 2017 r. do ponad 20 mln w III kwartale 2022 r.
Czujemy potrzebę zmian i chcemy się edukować
Ostatni rok przyniósł zmiany w podejściu Polaków do zarządzania finansami. Badania pokazują, że coraz większa liczba osób (61%) zaczęła regularniej oszczędzać, a to świadczy o rosnącej świadomości i potrzebie budowania poduszki finansowej. Co ciekawe, niemal połowa badanych (49%) postawiła na dywersyfikację oszczędności, czyli poszukiwanie różnych form inwestowania i lokowania kapitału.
Warto również zauważyć, że aż 33% respondentów starało się ograniczać swoje wydatki, co wskazuje na większą kontrolę nad domowym budżetem. W kontekście rosnących cen i inflacji taka ostrożność finansowa jest zrozumiała. Dodatkowo 30% badanych zaczęło bardziej myśleć o przyszłości i planować swoje finanse na dłuższą metę, co pokazuje, że Polacy coraz częściej myślą o zabezpieczeniu finansowym na przyszłe lata.
Mimo pewnych braków wiedzy zdajemy sobie z nich sprawę i szukamy sposobów na dokształcenie się. Polacy coraz bardziej starają się podnosić swoje umiejętności w zarządzaniu finansami, korzystając przy tym z pomocy z zewnątrz.
Skąd czerpią wiedzę? W większości ze spotkań z doradcami czy bankierami, ale równie chętnie sięgamy po rzetelne materiały w sieci – wyszukujemy je internetowo i przez aplikacje mobilne. Chętnie oglądamy filmy edukacyjne i czytamy wiadomości na takich portalach jak Bankier.pl.
Pesymistycznie patrzymy w przyszłość
W ramach cyklicznego badania „Sytuacja na rynku consumer finance”, przeprowadzanego przez Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce (ZPF) i Instytut Rozwoju Gospodarczego SGH (IRG SGH), respondenci zostali zapytani o przewidywania dotyczące swojej sytuacji finansowej w nadchodzących 12 miesiącach. Z badań wynika, że 38,8% Polaków spodziewa się pogorszenia swojej sytuacji finansowej, co oznacza wzrost o 4,3 pkt proc. w porównaniu do II kwartału 2024 roku, a także taki sam poziom jak rok wcześniej.
Optymistyczne prognozy w tej kwestii ma 23,9% ankietowanych, co jest spadkiem w porównaniu do 25,6% w II kwartale 2024 roku, choć nieco wyższym wynikiem niż 22,9% z III kwartału 2023 roku.
Największy pesymizm w prognozach na najbliższy rok występuje w grupie wiekowej 30-49 lat. Spośród osób, które uważają, że ich sytuacja finansowa nieznacznie się pogorszy, aż 36,2% pochodzi z tej grupy. W tym samym przedziale wiekowym znajduje się 28,7% osób, które przewidują znaczące pogorszenie swojej sytuacji finansowej.
Co wynika z powyższego? 7 ciekawostek, jakie omówiliśmy to obraz aktualnych nastrojów Polaków, ale też wielopokoleniowych tradycji czy przekonań. Na pewno u podstaw wszystkich zmian na lepsze stoi edukacja społeczeństwa i gotowość do pogłębiania swojej wiedzy finansowej na podstawie wartościowych źródeł i rzetelnych danych.
Komentarze