Przedterminowa spłata kredytu hipotecznego nie będzie mogła być obciążona prowizją po pierwszym roku trwania umowy. Bank będzie musiał też zwrócić klientowi część pobranych opłat i prowizji. Takie założenia zawiera projekt ustawy o kredycie hipotecznym. Zasady obowiązujące w kredytach mieszkaniowych zbliżą się do tych znanych z kredytu konsumenckiego.
W połowie maja Rzecznik Finansowy i Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przypomniał we wspólnym stanowisku o zapisie znajdującym się w ustawie o kredycie konsumenckim. Mówi on, że „w przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą”. Oznacza on, że należy zwrócić klientowi np. prowizję pobraną na początku umowy w części odpowiadającej okresowi, w którym kredytobiorca nie będzie już związany kontraktem. Przykładowo przy spłaceniu całości długu po 6 miesiącach, zamiast po 12 jak przewidywała umowa, klient powinien otrzymać zwrot połowy zapłaconej prowizji.
Takie same zasady dla kredytu hipotecznego
W przygotowanym przez Ministerstwo Finansów projekcie ustawy o kredycie hipotecznym znajdują się zapisy, które znacząco wpłyną na sytuację osób pozbywających się zobowiązania mieszkaniowego przed terminem. Zakłada się, że konsument będzie mógł w każdym czasie dokonać spłaty całości lub części kredytu i będzie mógł wystąpić z wnioskiem do kredytodawcy o przekazanie informacji o kosztach z tym związanych.
ReklamaSzczególnie ważne konsekwencje będzie miał zapis, który wprowadza do hipotek mechanizm znany z kredytów konsumenckich. „W przypadku spłaty całości kredytu hipotecznego przed terminem określonym w umowie o kredyt hipoteczny, całkowity koszt kredytu hipotecznego ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą” – czytamy w art. 37 propozycji. Taka sama zasada ma obowiązywać przy częściowej spłacie zobowiązania.
Badanie Bankier.pl: Czy zapłaciłeś kiedyś niespodziewaną opłatę za konto? Oceń przejrzystość cenników opłat i prowizji bankowych
Zwrot będzie dotyczyć nie tylko prowizji
Procentowe stawki prowizji pobieranej w przypadku kredytów hipotecznych są znacznie niższe niż w kredytach konsumpcyjnych. Kwotowo stanowią one jednak poważne obciążenie, ponieważ kredyty mieszkaniowe opiewają zazwyczaj na kwoty sięgające kilkuset tysięcy złotych. Średnia wartość nowego zobowiązania w IV kwartale 2015 r. nieznacznie przekraczała 200 tys. zł. Klient, który zapłacił 2-procentową prowizję i zdecydowałby się spłacić 30-letni kredyt po roku otrzymałby z powrotem 3866 zł.
Klienci będą mogli liczyć na zwrot części nie tylko prowizji, ale także wszelkich dodatkowych kosztów pobieranych przez bank z góry. Można oczekiwać, że w tej kategorii zmieszczą się np. naliczane składki ubezpieczeń dla kolejnych okresów. Chociaż większość kredytodawców stosuje dziś konstrukcje, w których wydatki na ubezpieczenia naliczane są na bieżąco i powiększają ratę (w tym pod postacią podwyższonej marży jak w ubezpieczeniu niskiego wkładu własnego), to część banków używa innej metody, pobierając składkę za pierwszy okres (np. 24 miesiące) z góry.
Prowizja za wcześniejszą spłatę – tylko przez pierwszy rok
Większość banków pobiera dziś prowizję za wcześniejszą spłatę zobowiązania. Stawka waha się od 1 do nawet 5 proc. kapitału pozostałego do spłaty. Na brak dodatkowych kosztów mogą liczyć klienci, którzy odczekają kilka lat po zawarciu umowy. Spora grupa banków nie obciąża kredytobiorcy prowizją po 3 latach, ale część każe klientowi czekać nawet 5 lat.
Projekt ustawy zakłada, że nie będzie można pobierać prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu (w całości lub części) po upływie roku od zawarcia umowy (dla kredytów o zmiennym oprocentowaniu). Stawka prowizji będzie również ograniczona. Nie powinna przekroczyć wysokości odsetek, które byłyby naliczone od spłaconej przed terminem części kredytu w okresie roku od dnia faktycznej spłaty oraz bezpośrednich kosztów kredytodawcy związanych z tą spłatą.
Ustawa o kredycie hipotecznym znajduje się obecnie na etapie konsultacji. Wdraża ona do polskiego prawa zapisy dyrektywy MCD, która ma na celu m.in. wzmocnienie pozycji konsumentów korzystających z kredytów mieszkaniowych. Prawdopodobnie prace nad nowym prawem zakończą się w tym roku. Dla kredytobiorców, którzy zamierzają spłacić zobowiązanie przed terminem, proponowane zmiany są zdecydowanie korzystne - pozwolą odzyskać część poniesionych kosztów.
