Re: Likwidacja czy zawieszenie działalności

W piśmie z 4 marca 2005 r. sygn. Fuu 400-307 Pani mgr Barbary Zaborskiej-Stępień dyrektora Departamentu Ubezpieczeń i Składek centrali ZUS oraz Pani Iwony Orlik – wicedyrektor Departamentu Obsługi Klientów i Pana Andrzeja Radzisława – specjalisty z Departamentu Ubezpieczeń i Składek centrali ZUS, właściciele jednoosobowych firm nie płacą składek ZUS, jeśli zawieszą prowadzenie pozarolniczej działalności. Nie muszą przy tym wyrejestrowywać się na ten czas z urzędowej ewidencji. To stanowisko Departamentu Ubezpieczeń i Składek centrali ZUS zostało uzgodnione z Ministerstwem Polityki Społecznej.

W piśmie z 4 marca 2005 r. Sygn. Fuu 400-307 departament ten potwierdził, że:

„obowiązek ubezpieczeń społecznych osoby prowadzącej pozarolniczą działalność powstaje od dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności, a ustaje z dniem zaprzestania jej wykonywania. Chodzi tu oczywiście o takie sytuacje, gdy prowadzenie firmy jest jedynym tytułem do ubezpieczeń.”
Problem w tymże najczęściej moment faktycznego rozpoczęcia tej działalności nie pokrywa się z datą określoną we wpisie do ewidencji jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania. Bywa tak, że przedsiębiorcy wskazują we wpisie, że zamierzają rozpocząć działalność np. 4 marca, a faktycznie rozpoczynają od 1 maja, zapominając zgłosić tę zmianę. Zdarza się również, że w ogóle nie podejmują działalności mimo wcześniejszego wpisu. Niekiedy też czasowo zaprzestają jej prowadzenia.

„Fakt, że osoba prowadząca działalność gospodarczą nie dopełniła obowiązków w zakresie zgłoszenia organowi ewidencyjnemu zmian w stosunku do danych zawartych w zgłoszeniu o wpis (w tym odnośnie do daty rozpoczęcia działalności) lub informacji o zaprzestaniu działalności, nie może przesądzać o faktycznym prowadzeniu działalności, a w konsekwencji dawać tytuł do ubezpieczeń społecznych. Ustalenie dla tych osób obowiązku ubezpieczeń społecznych tylko na podstawie dat wskazanych we wpisie i w decyzji o wykreślenie wpisu nie jest zgodne z intencją ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.”
Oznacza to, że indywidualni przedsiębiorcy odprowadzają składki od chwili faktycznego rozpoczęcia działalności do momentu jej rzeczywistego zakończenia.
ZUS argumentuje, że o obowiązku opłacania składek decyduje faktyczne prowadzenie firmy, a nie sam jej wpis do rejestru. Jeśli przedsiębiorca czasowo ją zawiesza, może wyrejestrować się z ubezpieczeń.
Fakt rozpoczęcia wykonywania działalności osoba prowadząca tę działalność zgłasza do Zakładu poprzez zgłoszenie płatnika składek i zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (odpowiednio ZUS ZFA lub ZUS ZPA i ZUS ZUA), a zaprzestania działalności- poprzez złożenie wyrejestrowania (odpowiednio ZUS ZWPA, ZUS ZWUA).
Osoba, która czasowo zaprzestaje prowadzenia działalności, na formularzu ZUS ZWUA jako kod przyczyny wyrejestrowania z ubezpieczeń podaje kod przyczyny wyrejestrowania 100(ustanie tytułu do ubezpieczeń), a na formularzu ZUS ZWPA podaje kod przyczyny wyrejestrowania płatnika 111 (zaprzestanie prowadzenia działalność).
W sprawach spornych lub budzących wątpliwość ZUS przeprowadza postępowanie wyjaśniające, a w razie konieczności kontrolę, w celu stwierdzenia, czy okresy prowadzenia działalności wynikające ze składanych przez płatnika dokumentów ubezpieczeniowych są zgodne z okresami faktycznego prowadzenia tej działalności. Jednym z elementów tego postępowania może być potwierdzenie zgodności tych okresów ze zgłoszonymi i uznanymi przerwami dla celów podatkowych w urzędzie skarbowym. Fakt zgłoszenia przerwy w urzędzie skarbowym przez osobę opodatkowaną może być brany pod uwagę przy ustalaniu obowiązku ubezpieczeń, jeśli wszystkie inne ustalenia dokonane w sprawie wskazują na zgodność podanych okresów nieprowadzenia działalności.

Jeśli w wyniku postępowania wyjaśniającego okaże się, że osoba faktycznie prowadziła firmę w okresie zgłoszonym w ZUS i urzędzie skarbowym jako przerwa w wykonywaniu działalności, to osoba ta będzie musiała za ten czas zapłacić składki.
Osoby wykonujące pozarolniczą działalność płacą składki ZUS od momentu faktycznego rozpoczęcia jej prowadzenia. Tak wynika z np. 13 pkt 4 ustawy z 13 października 1998 r. O systemie ubezpieczeń społecznych (DzU nr 137, poz. 887 ze zmianami, dalej: ustawa o sus). Liczy się zatem rzeczywiste prowadzenie działalności, a nie posiadanie uprawnień do tego – argumentuje Departament Ubezpieczeń i Składek centrali ZUS.

Oto kilka stwierdzeń odpowiedzialnych osób w ZUS zamieszczonych w w/w piśmie.
Art. ukazal si e w Rzeczpospolitej wydanie 452/69 (7058) z dnia 23 marca 2005 r. dodatek „Dobra Firma”