Nowa firma: zgłoszenie do ZUS. Druk ZUS ZUA, ZUS ZZA

Prowadzenie działalności gospodarczej to duże możliwości realizacji własnych celów i ambicji, ale również spora odpowiedzialność. Wiąże się z nią również konieczność odprowadzania podatków i danin. 

Samo założenie firmy jest niezwykle proste i umożliwia przejście przez wszystkie formalności w ciągu kilkunastu minut, a następnie wygodne złożenie wniosku i autoryzowanie go np. profilem zaufanym. Równocześnie konieczne stanie się również zgłoszenie do ZUS nowego płatnika składek, a następnie – wraz z upłynięciem terminu ulg czy preferencyjnych stawek – zmiany widniejących w systemie danych. 

Wszystkie te czynności również nie powinny zająć Ci zbyt wiele czasu. Trzeba jednak pamiętać o terminach i ciążących na Tobie obowiązkach w związku z prowadzoną firmą. Z pewnością ucieszy Cię fakt, że wszystkie niezbędne formalności załatwisz bez wychodzenia z domu przy pomocy podstawowych narzędzi.

Zgłoszenie do ZUS podczas rejestracji firmy

W dzisiejszych czasach założenie działalności gospodarczej jest niezwykle proste. Złożenie wniosku rejestracyjnego CEIDG-1 za pośrednictwem Internetu jest bardzo łatwe. Przy okazji pozwala onuregulować kilka kwestii jednocześnie:

🟠 Rejestracja firmy: dzięki wnioskowi CEIDG-1 możliwe staje się założenie działalności gospodarczej, następnie przyznanie jej numeru NIP oraz REGON.

🟠 Wybór formy opodatkowania: w sekcji 18 formularza przedsiębiorca określa formę opodatkowania działalności.

🟠 Zgłoszenie do ZUS: w sekcji 12 należy udzielić informacje dotyczące zgłoszenia firmy do ZUS. Konieczne stanie się przy tym dołączenie jednego z formularzy rejestracyjnych ZUS ZZA, ZUS ZWUA, ZUS ZUA, ZUS ZIUA, ZUS ZCNA.

🟠 Informacja do GUS: przesłanie formularza CEIDG-1 będzie równocześnie oznaczało przekazanie danych do Głównego Urzędu Statystycznego.

Zgłoszenie do ubezpieczenia ZUS jest więc nieodłącznym elementem procesu rejestracji działalności gospodarczej. Z drugiej strony pewne wątpliwości wiążą się jednak z załącznikami pozwalającymi na rejestrację w ZUS lub wyrejestrowanie płatnika składek. W rzeczywistości system jest dosyć prosty, a dokument należy dobrać odpowiednio do indywidualnej sytuacji i przede wszystkim ulg, z których korzysta przedsiębiorca.

(shutterstock/PeopleImages.com - Yuri A)

Zgłoszenie do ZUS a ulga na start: formularz ZUS ZZA

Przedsiębiorcy zakładający działalność gospodarczą po raz pierwszy i ci, którzy nie prowadzili jej w ciągu ostatnich 60 miesięcy przed złożeniem wniosku CEIDG-1, mają prawo do skorzystania z ulgi na start. Idea jest przy tym bardzo prosta: przez okres 6 miesięcy nowi przedsiębiorcy mogą zrezygnować z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, a ich jedynym obowiązkiem w tym zakresie będzie opłacanie składki zdrowotnej. 

▶️ Oszczędność jest przy tym bardzo wysoka: o ile pełna składka ZUS wynosi 1 479,62 zł, skorzystanie z ulgi na start sprawia, że przelew zostanie ograniczony do 376,55 zł (jeśli nie wybierzesz składki chorobowej).

To, że nie będziesz objęty ubezpieczeniami społecznymi, nie oznacza jednak, że może obyć się bez zgłoszenia do ZUS. W ciągu maksymalnie 7 dni od rozpoczęcia działalności konieczna będzie w ZUS rejestracja do ubezpieczenia zdrowotnego. W tym celu należy skorzystać z formularza ZUS ZZA. 

Formularz ZUS ZZA możesz złożyć na kilka sposobów:

🟢 W trakcie rejestracji firmy: po wybraniu opcji „Dołączam zgłoszenia ZUS” w dziale 12.2 wniosku CEIDG-1 będzie można uzupełnić formularz ZUS ZZA. Jest to zdecydowanie najszybsza i najłatwiejsza forma zgłoszenia do ZUS nowego przedsiębiorcy.

🟢 W aplikacji ePłatnik w serwisie PUE ZUS: w łatwy sposób można dokonać rejestracji także przez Platformę Usług Elektronicznych. W celu autoryzacji wystarczy posłużyć się profilem zaufanym lub podpisem kwalifikowanym.

🟢 W programie Płatnik: w takim przypadku konieczne będzie jednak posiadania podpisu kwalifikowanego.

🟢 W formie papierowej w oddziale ZUS: zgłoszenia do ZUS można dokonać osobiście, przez pełnomocnika lub wysłać pocztą.

🛑 Warto wiedzieć

Obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają osoby wymienione w art. 66 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

(shutterstock/Drazen Zigic )

ZUS: rejestracja do ubezpieczenia zdrowotnego

Zdecydowanie warto złożyć zgłoszenie do ZUS już w trakcie otwierania firmy. Dzięki temu zaoszczędzisz sporo czasu i nerwów. Poza tym nie będziesz się martwić o piętrzące się formalności, które mogą odwracać Twoją uwagę od rozwijania biznesu i opóźnią sprzedaż.

Pozwoli zaoszczędzić to sporo czasu i nerwów i nie martwić się o piętrzące się formalności w późniejszym okresie. Znacznie obniży również ryzyko zapomnienia o tym obowiązku. Przy okazji nie będzie to szczególnie skomplikowane.

Najważniejsza informacja, poza danymi przedsiębiorcy i przedsiębiorstwa, dotyczy kodu ubezpieczenia, który składa się z sześciu cyfr i w przypadku zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego rozpoczyna się od cyfr 05 40. Dwie następne zależne będą od konkretnej sytuacji:

Piąta cyfra kodu

0 – dotyczy osób, które nie mają prawa do emerytury lub renty,

1 – dotyczy osób, które mają ustalone prawo do emerytury,

2 – dotyczy osób, które mają ustalone prawo do renty.

Szósta cyfra kodu

0 – określa osoby nieposiadające orzeczenia o niepełnosprawności,

1 – przewidziano dla osób o lekkim stopniu niepełnosprawności

2 – powinny wpisać osoby posiadające orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności

3 – określa znaczny stopień niepełnosprawności.

Przedsiębiorcy, którzy nie posiadają prawa do renty czy emerytury oraz orzeczenia o niepełnosprawności, chcąc skorzystać z ulgi na start i dokonać zgłoszenia do ZUS, powinni więc umieścić w druku ZUS ZZA kod 05 40 00.

(shutterstock/Roman Zaiets)

ZUS: rejestracja do preferencyjnych składek

Ulga na start to olbrzymia oszczędność, jednak kończy się dosyć szybko. Już po pół roku konieczne będzie opłacanie wyższych składek. Prawodawca przewidział jednak kolejną możliwość uzyskania wymiernych oszczędności: preferencyjne składki pozwolą na opłacanie ZUS od niższej podstawy przez okres 24 miesięcy. 

Należy pamiętać, że przejście nie odbywa się automatycznie. Konieczne będzie najpierw wyrejestrowanie się ze składek, które były opłacane w związku z ulgą na start, a następnie ponowne zgłoszenie do ZUS. Tym razem druk ZUS ZZA, który umożliwia zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego, zostanie jednak zastąpiony przez ZUS ZUA, pozwalający również na zarejestrowanie płatnika do ubezpieczeń społecznych.

Zobacz również: Formy opodatkowania działalności gospodarczej – charakterystyka. Którą z nich wybrać dla własnego biznesu?

Formularz ZUS ZUA: jak dokonać zgłoszenia do ZUS?

Procedura towarzysząca zgłoszeniu do ZUS w przypadku przejścia z ulgi na start na preferencyjne składki jest nieco bardziej skomplikowana, nadal wszystkie formalności można jednak uregulować, korzystając z narzędzi dostępnych w Internecie.

🟠 Po zakończeniu ulgi na start należy złożyć wniosek na formularzu ZUS ZWUA, służący do wyrejestrowania ze składek zdrowotnych. W tym przypadku data to dzień następujący po zakończeniu trwania ulgi na start, a jako przyczynę należy podać kod 600, czyli „inną przyczynę”. Można to także zrobić przez platformę PUE.

🟠 Po wyrejestrowaniu z ubezpieczenia zdrowotnego konieczne stanie się zgłoszenie do ZUS przy pomocy formularza ZUS ZUA. Kod tytułu ubezpieczenia będzie w tym przypadku wynosił 05 70 XX.

🟠 Następnie należy przesłać zgłoszenie do ZUS. Trzeba również złożyć nową deklarację rozliczeniową ZUS DRA: będzie na niej widniał nowy kod ubezpieczenia oraz – co wyjątkowo ważne – nowa kwota składek.

Przejście na pełny ZUS

▶️ Kolejnego zgłoszenia do ZUS trzeba będzie dokonać po upłynięciu preferencyjnego okresu. 

Znów konieczne stanie się wyrejestrowanie ze składek obniżonych. Tym razem przydatny okaże się jednak druk ZUS ZWUA pozwalający na wyrejestrowanie z ubezpieczenia zdrowotnego i społecznego. Będziesz musieć także ponownie złożyć ZUS ZUA (płatnik ma na te działania 7 dni). 

Kolejny raz jako przyczynę wyrejestrowania należy wskazać kod 600. Nowy kod tytułu ubezpieczenia będzie wynosił 05 10 xx lub 05 12 2x, w przypadku posiadania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Znów konieczne okaże się również złożenie deklaracji ZUS DRA.

💡 Przeczytaj również: Co to jest i jak sprawdzić numer NIP firmy?

Przykład 1: Jak wypełnić formularz ZUS ZZA dla przedsiębiorcy korzystającego z ulgi na start?

Formularz ZUS ZUA wypełnia płatnik składek w celu zgłoszenia osoby z danego tytułu ubezpieczenia – z wyjątkiem osób przebywających na urlopie wychowawczym lub pobierających zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego:

🟢 do ubezpieczeń;

🟢 w celu korekty lub zmiany danych osoby ubezpieczonej, z wyjątkiem zmiany danych identyfikacyjnych, które należy zgłosić na formularzu ZUS ZIUA oraz korekty kodu tytułu ubezpieczenia, schematu podlegania i daty objęcia ubezpieczeniami, które dokonywane są przez wyrejestrowanie na formularzu ZUS ZWUA i ponowne zarejestrowanie z prawidłowymi danymi, zgłoszonymi na formularzu ZUS ZUA.

Przykład wypełnionego druku ZUS ZUA

Źródło: ZUS

Źródło: ZUS

Instrukcja wypełnienia formularza ZUS ZUA

Formularz ZUS ZUA służy do zgłoszenia osoby do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych, a także do zgłaszania zmian w tych danych. Oto krótka instrukcja, jak poprawnie wypełnić formularz:

I. Dane organizacyjne

• Pole 01: Zaznacz „X” przy opcji zgłoszenia do ubezpieczeń, jeśli zgłaszasz osobę po raz pierwszy.

• Pole 02: Zaznacz „1” dla zgłoszenia zmiany danych lub „2” dla korekty danych.

🛑Warto wiedzieć

Zmianę danych identyfikacyjnych ubezpieczonego należy zgłaszać na formularzu ZUS ZIUA. Jeśli konieczna jest zmiana kodu tytułu ubezpieczeń, rodzajów ubezpieczeń lub terminów ich rozpoczęcia, płatnik powinien najpierw wyrejestrować ubezpieczonego za pomocą formularza ZUS ZWUA, a następnie ponownie dokonać zgłoszenia.

II. Dane identyfikacyjne płatnika składek

• Pole 01: Wpisz numer NIP płatnika składek.

• Pole 02: Wpisz numer REGON (jeśli dotyczy).

• Pole 03: Wpisz numer PESEL, jeśli płatnik jest osobą fizyczną.

• Pola 04–05: Wypełnij, jeśli płatnik nie posiada numeru NIP, REGON lub PESEL – podaj numer dokumentu tożsamości (np. dowodu osobistego).

III. Dane identyfikacyjne osoby zgłaszanej do ubezpieczeń

• Pole 01: Wpisz numer PESEL osoby zgłaszanej.

• Pole 03–04: Wypełnij, jeśli osoba zgłaszana nie ma PESEL – podaj numer dokumentu tożsamości.

• Pole 05: Wpisz nazwisko osoby zgłaszanej.

• Pole 06: Wpisz imię.

• Pole 07: Podaj datę urodzenia (dzień/miesiąc/rok).

IV. Dane ewidencyjne

• Pole 01: Wpisz drugie imię osoby zgłaszanej (jeśli posiada).

• Pole 02: Wpisz nazwisko rodowe.

• Pole 03: Podaj obywatelstwo.

• Pole 04: Wybierz płeć: „K” dla kobiety, „M” dla mężczyzny.

V. Tytuł ubezpieczenia

• Pole 01: Wpisz kod tytułu ubezpieczenia (np. 05 70 00 dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą, korzystającej z preferencyjnych składek).

VI. Obowiązkowe ubezpieczenia społeczne

• Pole 01: Wpisz datę powstania obowiązku ubezpieczeń społecznych (dzień/miesiąc/rok).

• Pola 02–05: Zaznacz „X” przy odpowiednich ubezpieczeniach (emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe).

VII. Ubezpieczenie zdrowotne

• Pole 01: Wpisz datę rozpoczęcia ubezpieczenia zdrowotnego.

• Pole 02: Podaj kod oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ).

XIV. Oświadczenie płatnika składek

• Pole 01: Wpisz datę wypełnienia formularza.

• Pole 02: Złóż podpis jako płatnik składek.

Wypełniając formularz ZUS ZUA, upewnij się, że wszystkie dane są zgodne z rzeczywistością, aby uniknąć błędów i konieczności korekt​. Na stronie Biznes.gov.pl znajdziesz bardziej szczegółową instrukcję, jak wypełnić formularz ZUS ZUA.

Przykład 2: Jak wypełnić deklarację zgłoszeniową ZUS ZZA?

Formularz ZUS ZZA wypełnia się, aby zgłosić: 

🟠 do ubezpieczenia zdrowotnego ubezpieczonego, który z danego tytułu podlega wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu;

🟠 zmianę lub korektę danych osoby ubezpieczonej (z wyjątkiem zmiany danych identyfikacyjnych, którą należy zgłosić na formularzu ZUS ZIUA oraz korekty kodu tytułu ubezpieczenia i daty objęcia ubezpieczeniem, która dokonywana jest przez wyrejestrowanie i ponowne zarejestrowanie z prawidłowymi danymi) zgłoszone na formularzu ZUS ZZA. 

Zgodnie z przepisami ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego należy dokonać w ciągu 7 dni od dnia, w którym powstał obowiązek ubezpieczenia.

Każdy, kto chce objąć się ubezpieczeniem dobrowolnie, musi złożyć wniosek w terminie, który odpowiada dacie podpisania umowy z odpowiednim oddziałem Narodowego Funduszu Zdrowia, właściwym dla miejsca zamieszkania. W przypadku jakichkolwiek zmian w danych podanych podczas zgłoszenia przedsiębiorca musi poinformować ZUS o tych zmianach w ciągu 7 dni od ich wystąpienia.

Przykład wypełnionego druku ZUS ZZA

Źródło: ZUS

Źródło: ZUS

Instrukcja wypełnienia formularza ZUS ZZA

Formularz ZUS ZZA służy do zgłoszenia osoby do ubezpieczenia zdrowotnego lub zgłoszenia zmiany danych dotyczących tego ubezpieczenia. Oto jak wypełnić dokument krok po kroku:

I. Dane organizacyjne

• Pole 01: Zaznacz „X”, jeśli zgłaszasz osobę do ubezpieczenia zdrowotnego po raz pierwszy.

• Pole 02: Zaznacz „1” w przypadku zmiany danych lub „2” w przypadku korekty danych.

II. Dane identyfikacyjne płatnika składek

• Pole 01: Wpisz numer NIP płatnika składek.

• Pole 02: Wpisz numer REGON płatnika.

• Pole 03: Wpisz numer PESEL płatnika (jeśli dotyczy).

• Pola 04 i 05: Wypełnij tylko, jeśli nie masz numeru PESEL, NIP lub REGON – wpisz odpowiednie dane dokumentu tożsamości.

III. Dane identyfikacyjne osoby zgłaszanej do ubezpieczenia

• Pole 01: Wpisz numer PESEL zgłaszanej osoby.

• Pole 05: Wpisz nazwisko zgłaszanej osoby.

• Pole 06: Wpisz pierwsze imię zgłaszanej osoby.

• Pole 07: Wpisz datę urodzenia (dzień/miesiąc/rok).

IV. Dane ewidencyjne osoby zgłaszanej do ubezpieczenia

• Pole 01: Wpisz drugie imię (jeśli dotyczy).

• Pole 02: Wpisz nazwisko rodowe.

• Pole 03: Wpisz obywatelstwo.

• Pole 04: Wpisz płeć (K – kobieta, M – mężczyzna).

V. Kod tytułu ubezpieczenia i kod wykonywanego zawodu

• Pole 01: Wpisz sześcioznakowy kod tytułu ubezpieczenia (np. 05 40 00 – dla przedsiębiorcy korzystającego z ulgi na start).

• Pole 02: Wpisz kod wykonywanego zawodu zgodny z rozporządzeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej.

VI. Dane o obowiązkowym ubezpieczeniu zdrowotnym

• Pole 01: Wpisz datę rozpoczęcia ubezpieczenia (dzień/miesiąc/rok).

• Pole 02: Wpisz trzyznakowy kod oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia.

VII. Adres zameldowania

• Wypełnij dokładne dane adresowe osoby zgłaszanej do ubezpieczenia, takie jak kod pocztowy, miejscowość, gmina, ulica, numer domu i lokalu (jeśli dotyczy).

XI. Oświadczenie płatnika składek

• Pole 01: Wpisz datę wypełnienia formularza.

• Pole 02: Złóż podpis jako płatnik składek.

Na stronie Biznes.gov.pl znajdziesz bardziej szczegółową instrukcję, jak wypełnić formularz ZUS ZZA.