Ogólnie – czego dowiadujemy się o dzisiejszych 18-30-latkach?
Młode pokolenie Polaków w wieku 18-30 lat podejmuje coraz większą refleksję nad swoją przyszłością emerytalną, co pokazuje raport Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych (IGTE). Jednak mimo rosnącej świadomości potrzeby zabezpieczenia finansowego na starość, rzeczywiste działania w zakresie oszczędzania na emeryturę są wciąż ograniczone. Po prostu - jesteśmy zbyt optymistyczni względem prognoz, a tym, co będzie za 40 lat raczej się nie martwimy. Widać tu także pewną dezinformację i niedostateczną wiedzę ekonomiczną, o czym świadczy przeszacowanie wysokości emerytury.
Przeszacowanie stopy zastąpienia, czyli łudzimy się, że nasze emerytury będą wysokie
Jednym z najważniejszych wniosków raportu jest znaczne przeszacowanie stopy zastąpienia – czyli relacji przyszłej emerytury do ostatniej pensji – przez młodych dorosłych. Z badania wynika, że aż 31% respondentów spodziewa się, że ich emerytura będzie równa, a nawet wyższa niż ich ostatnie wynagrodzenie. Mogą się mocno rozczarować, o czym już teraz alarmuje sam ZUS.
❗ Prognozy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wskazują, że w 2060 roku stopa zastąpienia wyniesie jedynie 24,6%. Oznacza to, że młodzi dorośli przeceniają swoje przyszłe świadczenia emerytalne nawet trzykrotnie, co może prowadzić do nieadekwatnych planów finansowych na emeryturę.
Kiedy należy zacząć odkładać na emeryturę? Plany mamy ambitne
Według raportu IGTE, młodzi dorośli uważają, że najlepszym momentem na rozpoczęcie oszczędzania na emeryturę jest wiek około 36 lat. Jednak co ciekawe, oczekują, że będą w stanie odkładać od razu spore kwoty, które w praktyce są często poza zasięgiem wielu gospodarstw domowych.
Badani wskazali, że aby zabezpieczyć sobie godną emeryturę:
✅ osoba zaczynająca odkładać w wieku 30 lat powinna oszczędzać średnio 3110 zł miesięcznie, ✅ osoba, która zaczyna oszczedzać po czterdziestce – 3704 zł.
Wydaje się to jednak kwotami nieosiągalnymi dla większości młodych Polaków, którzy zazwyczaj mają wysokie koszty życia generowane m.in. przez spłacane kredyty hipoteczne.
Jak postrzegamy system emerytalny? Nie wierzymy w jego stabilność
Młodzi dorośli, w przeważającej większości, postrzegają polski system emerytalny jako niestabilny. Jedynie 12% badanych uznało system emerytalny za stabilny, co może tłumaczyć ich sceptycyzm wobec ZUS. Mimo tego braku stabilności, tylko co trzeci respondent zadeklarował ograniczone zaufanie do systemu. W pozostałych przypadkach młodzi Polacy liczą na to, że ewentualne problemy z systemem zostaną w przyszłości naprawione przez rząd.
Oszczędzanie na emeryturę – ważne, ale trudne i przez to niepilne
Choć aż 71% respondentów uważa temat emerytury za ważny, to z drugiej strony barykady jest twierdzenie, że oszczędzanie na jesień życia nie jest aż tak pilne. Jak wytłumaczyć dwie tak skrajne sprzeczności? Mamy świadomość znaczenia oszczędzania na przyszłość, ale mimo tego nie podejmujemy realnych działań, odkładamy je na później, bo zawsze są ważniejsze wydatki oraz wysokie koszty życia, którym musimy sprostać.
Wizja życia na emeryturze a oszczędzanie
Raport IGTE ujawnia ciekawą zależność między wyobrażeniami młodych dorosłych na temat ich życia na emeryturze a podejmowaniem działań w kierunku oszczędzania. 39% młodych ma już konkretną wizję swojej przyszłości na emeryturze, a 38% ma już plany na ten etap życia.
Co więcej, osoby oszczędzające częściej wyobrażają sobie emeryturę jako czas przyjemny i pełen realizacji pasji – 66% oszczędzających widzi emeryturę jako radosny okres życia, podczas gdy tylko 57% nieoszczędzających myśli o tym okresie pozytywnie.
Zaufanie do instytucji finansowych
Wyniki badania pokazują również, że zaufanie do instytucji finansowych oraz do długoterminowych instrumentów oszczędzania, takich jak PPK (Pracownicze Plany Kapitałowe), IKE (Indywidualne Konta Emerytalne) i IKZE (Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego), ma ogromny wpływ na decyzje o oszczędzaniu.
👉 Młodzi dorośli, którzy ufają instytucjom finansowym, są bardziej skłonni inwestować w takie instrumenty. Przykładowo, 43% oszczędzających w PPK ufa instytucjom finansowym, podczas gdy wśród nieoszczędzających w PPK ten odsetek wynosi tylko 29%.
Oczekiwania wobec państwa i własnej odpowiedzialności
Badanie IGTE pokazuje, że młodzi dorośli coraz częściej uważają, że to oni sami są odpowiedzialni za swoją przyszłość finansową. 53% badanych twierdzi, że w znacznym stopniu to od nich zależy wysokość ich przyszłej emerytury, co jest o 8% wyższym wynikiem niż rok wcześniej. Niemniej jednak, 45% młodych nadal przypisuje znaczącą rolę państwu w zabezpieczeniu ich emerytalnych potrzeb, co sugeruje pewien dualizm w postrzeganiu odpowiedzialności.
💡 Pozostaje wierzyć, że szybciej zorientujemy się o tym, że warto wziąć sprawy we własne ręce i stopniowo odkładać na godną jesień życia. To dobry krok, który pozwoli nam budować niezależność finansową już teraz. Więcej o niezależności przeczytasz w moim artykule: Niezależność finansowa - sprawdź czy już ją osiągnąłeś
Wnioski – młodzi Polacy i wizja przyszłych emerytur
Raport IGTE jasno pokazuje, że choć młodzi dorośli w Polsce są coraz bardziej świadomi potrzeby oszczędzania na emeryturę, ich działania wciąż nie nadążają za oczekiwaniami. Wynika to zarówno z przeszacowania wysokości przyszłych świadczeń, braku zaufania do instytucji finansowych, jak i postrzegania tematu emerytury jako trudnego i niepilnego.
Mimo to, osoby, które mają wyraźną wizję swojego życia na emeryturze, częściej podejmują kroki w kierunku oszczędzania, co sugeruje, że kluczem do zmiany zachowań może być lepsze uświadamianie młodych Polaków oraz budowanie adekwatnych oczekiwań wobec przyszłych świadczeń.
Duża zatem rola edukacji, którą podejmują aktualnie m.in. banki czy zakłady pracy.
Publikacja zawiera linki afiliacyjne.
Komentarze