Mieszkanie bez wkładu własnego, czyli Rodzinny Kredyt Mieszkaniowy – najważniejsze informacje

Rok 2014 był przełomowym na polskim rynku kredytów mieszkaniowych. To właśnie wówczas Komisja Nadzoru Finansowego wprowadziła wymóg wnoszenia do kredytów hipotecznych wkładów własnych klientów. Decyzja ta miała na celu zmniejszenie ryzyka niewypłacalności kredytobiorców, co wprawdzie zabezpieczało interesy banków, ale zdecydowanie zmniejszyło dostępność kredytów hipotecznych. Niewiele osób posiadało bowiem kilkadziesiąt tysięcy złotych oszczędności, które mogliby przeznaczyć na zakup mieszkania lub budowę domu.

W maju 2022 roku, kiedy świat ogarnięty był pandemią koronawirusa, inflacja galopowała, a stopy procentowe wzrastały, co znacznie utrudniało dostępność kredytów hipotecznych, rząd wpadł na pomysł, który miał pomóc Polakom w nabywaniu własnych czterech ścian i wprowadził Program Mieszkanie bez wkładu własnego. Program trwa do dnia dzisiejszego i do niedawna z powodzeniem można go było łączyć z innymi rządowymi programami wspierającymi młodych ludzi w nabywaniu pierwszych nieruchomości, dlatego warto dowiedzieć się o nim czegoś więcej. Zapraszam do lektury!

Na czym polega Program Mieszkanie bez wkładu własnego?

Program Mieszkanie bez wkładu własnego został wprowadzony w maju 2022 roku i jest jednym z elementów realizowanej przez rząd polityki mieszkaniowej, dla której punktem strategicznym jest przyjęty w 2016 roku Narodowy Program Mieszkaniowy (NPM). Dzięki Programowi Mieszkanie bez wkładu własnego możliwe jest uzyskanie Rodzinnego Kredytu Mieszkaniowego  (RKM), który ma wspierać rodziny w poprawie warunków mieszkaniowych i poszerzyć dostępność kredytów mieszkaniowych. Zgodnie z założeniami program ma trwać do końca 2030 roku.

Kredyt udzielony w Programie Mieszkanie bez wkładu własnego może zostać udzielony z gwarancją wkładu własnego lub też bez takiej gwarancji. Po jego udzieleniu możliwe będzie skorzystanie ze spłaty rodzinnej.

Mieszkanie bez wkładu własnego – podstawa prawna

Program Mieszkanie bez wkładu własnego funkcjonuje na podstawie trzech aktów prawa:

1. Ustawy z dnia 1 października 2021 roku o gwarantowanym kredycie mieszkaniowym (Dz. U. 2021 poz. 2133);

2. Ustawy z dnia 7 lipca 2022 roku o zmianie niektórych ustaw w zakresie sposobu finansowania programów mieszkaniowych (Dz. U. 2022 poz. 1561);

3. Ustawy z dnia 4 listopada 2022 roku o kooperatywach mieszkaniowych oraz zasadach zbywania nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości w celu wsparcia realizacji inwestycji mieszkaniowych (Dz. U. 2023 poz. 28).

Dla kogo kredyt hipoteczny w Programie Mieszkanie bez wkładu własnego?

Celem Programu Mieszkanie bez wkładu własnego jest poprawa stanu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych. Kredyty w programie mogą być udzielane wyłącznie na cele mieszkaniowe związane z pozyskaniem pierwszego własnego lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego zaspokajającego potrzebę mieszkaniową.

Warto podkreślić, że Program ma zwiększyć dostępność kredytów mieszkaniowych, ale wyłącznie osobom, które posiadają odpowiednio wysoką zdolność kredytową. Nie jest on dedykowany dla osób, które posiadają niestabilne źródła dochodu, zbyt niskie dochody, czy problemy z obsługą bieżących zobowiązań.

Program Mieszkanie bez wkładu własnego dedykowany jest: singlom, małżeństwom i osobom pozostającym w związkach nieformalnych, ale wspólnie wychowującym co najmniej jedno dziecko. Nie ma możliwości, aby o kredyt bez wkładu starały się wspólnie dwie osoby nieposiadające potomstwa i tworzące związek nieformalny (mogą one wnioskować o dwa odrębne kredyty na dwie różne nieruchomości jako single).

Warunki, które należy spełnić, aby otrzymać Rodzinny Kredyt Mieszkaniowy

Jak już wcześniej wspomniałam, żeby otrzymać kredyt mieszkaniowy w programie RKM, należy posiadać odpowiednią zdolność kredytową oraz nie posiadać praw własności do żadnej nieruchomości. Od tego drugiego warunki istnieją jednak pewne wyjątki. Kredyt będą mogły otrzymać osoby które:

1. posiadają dwoje dzieci i inne mieszkanie, którego wielkość nie przekracza 50 m2;

2. posiadają troje dzieci i inne mieszkanie, którego wielkość nie przekracza 75 m2;

3. posiadają czworo dzieci i inne mieszkanie, którego wielkość nie przekracza 90 m2;

4. posiadają co najmniej pięcioro dzieci – tutaj nie określono już limitu metrażowego.

Przypominam, że w ramach Programu można się starać również o przyznanie spłaty rodzinnej. O co tutaj chodzi?

Jeśli posiadasz kredyt udzielony w programie RKM, a w okresie jego spłaty Twoje gospodarstwo domowe powiększy się o drugie lub kolejne dziecko, to otrzymasz dopłatę w wysokości odpowiednio:

1. 20 tysięcy złotych – gdy Twoje gospodarstwo domowe powiększy się o drugie dziecko;

2. 60 tysięcy złotych – gdy Twoje gospodarstwo domowe powiększy się o trzecie lub kolejne dziecko.

W jaki sposób można skorzystać z RKM?

Rodzinny Kredyt Mieszkaniowy jest dostępny w bankach, które podpisały z Bankiem Gospodarstwa Krajowego umowę o współpracy. Pełna i aktualna lista tych instytucji dostępna jest na stronie RKM. Obecnie wśród tych banków znajdują się:

1. Alior Bank S.A.;

2. Bank Ochrony Środowiska S.A.;

3. Bank Pekao S.A.;

4. PKO Bank Polski S.A.;

5. Santander Bank Polska S.A.

*Wskazana powyżej lista banków jest aktualna na dzień aktualizowania tekstu. Jeśli chcesz skorzystać z Programu, koniecznie sprawdź, czy wybrany przez Ciebie bank w nim uczestniczy, jeszcze zanim złożysz wniosek kredytowy.

Aby uzyskać gwarancję spłaty kredytu lub spłatę rodzinną, należy skontaktować się z bankiem, pośrednikiem kredytowym lub agentem, którzy udzielają lub pośredniczą w udzielaniu Rodzinnego Kredytu Mieszkaniowego.

Procedura udzielania kredytu bez wkładu własnego jest niemalże identyczna z tą stosowaną przy kredytach z wkładem własnym. Jej ostateczny wygląd zależy od banku udzielającego kredyt, ale z własnego doświadczenia mogę powiedzieć, że jedyna różnica polega na nieco większej ilości dokumentów do podpisania oraz konieczności wniesienia prowizji za udzielenie ewentualnej gwarancji wkładu własnego.

Limit gwarancji BGK

Rząd ustalił limit łącznej wysokości objętej gwarancją części Rodzinnego Kredytu Mieszkaniowego oraz wkładu własnego kredytobiorcy. Wynosi on 200 tysięcy złotych i nie może stanowić więcej niż 20% (kredyt o zmiennej stopie procentowej) lub 30% (kredyt o stałej stopie procentowej) całkowitej kwoty wydatków, na które zaciągany jest kredyt.

Okres kredytowania

Rodzinny Kredyt Mieszkaniowy nie może być udzielony na okres krótszy niż 15 lat. W praktyce oznacza to, że kredytobiorca nie może podpisać umowy kredytowej opiewającej na krótszy okres. Nie oznacza to jednak, że po udzieleniu kredytu nie będzie mógł skorzystać z jego wcześniejszej spłaty.

Limity cenowe

Rząd chciał uchronić rynek mieszkaniowy przed “zepsuciem”, a więc nadmiernym wzrostem cen za metr kwadratowy nieruchomości na skutek wprowadzenia programu gwarancyjnego. Z tego względu wprowadził limity cenowe za metr kwadratowy lokalu mieszkalnego oraz limity wkładu budowlanego. Jeśli zostaną one przekroczone, to udzielenie kredytu w programie nie będzie możliwe. Konkretne wartości tych limitów zmieniają się w konkretnych okresach, a ich aktualne wysokości publikowane są na stronie BGK (Bank Gospodarstwa Krajowego).

Wysokości limitów są zróżnicowane z uwagi na rynek, z którego pochodzi nieruchomość (wtórny, pierwotny) oraz położenie tej nieruchomości (województwa i wielkości miast).

Mieszkanie bez wkładu własnego (Rodzinny Kredyt Mieszkaniowy) – najważniejsze informacje

1. Program mieszkanie bez wkładu własnego daje możliwość zaciągnięcia kredytu hipotecznego bez wkładu własnego.

2. Maksymalna wysokość objętej gwarancją części Rodzinnego Kredytu Mieszkaniowego oraz wkładu własnego kredytobiorcy nie może przekroczyć 200 tysięcy złotych.

3. Program skierowany jest do osób nieposiadających mieszkań i domów jednorodzinnych.

4. Kredyt może być udzielony na minimum 15 lat.

5. Rodzinny Kredyt Mieszkaniowy może zostać udzielony wyłącznie w złotówkach.

6.  Kredytu z gwarancją udzielają wyłącznie banki, które podpisały umowę z Bankiem Gospodarstwa Krajowego.