|
|
Na zdjęciu Warren Buffet (P) w czasie spotkania z Arnoldem Schwarzeneggerem (L). Fot. PAP/EPA |
Przede wszystkim wartość
Warren Buffett posługuje się metodami wyceny akcji nakreślonymi na początku historii analizy wartości akcji przez Benjamina Grahama. Filozofia wyceny opiera się na wartości wewnętrznej akcji. Ponieważ nie ma jednej uniwersalnej metody określania, która spółka jest wartościowa, a która nie, zasady procesu inwestowania są dość trudne do sprecyzowania przez zwykłe wzory matematyczne. Klasyczne, stosowane przez wielu inwestorów metody określania czy dana spółka jest wartościowa czy nie, to przede wszystkim niskie wskaźniki Cena/zysk (p/e) czy Cena/Wartość księgowa (p/BV). Warren Buffett przenosi jednak styl inwestowania, opierający się w wybieraniu spółek o najniższych wskaźnikach ceny do zysku czy wartości księgowej, w inny wymiar. Nie przejmuje się zupełnie bieżącą ceną rynkową papieru, determinowaną przez krótkoterminowy popyt i podaż. Patrzy raczej nie na akcje, a na przedsiębiorstwa - wyszukuje firmy, które są w stanie generować zyski w praktycznie każdych warunkach gospodarczych.
Metodologia Buffetta
Jak Warren Buffett określa czy dana firma jest warta kupna? Buffett ocenia poza danymi finansowymi także inne czynniki - tak wewnątrz firmy, jak i w jej otoczeniu. Analizuje czy przedsiębiorstwo osiąga zyski bez przerwy i czy wykazują one dynamikę. Śledzi historyczną wartość zysków do kapitałów własnych firmy (Roe). Im dłuższe dostępne dane finansowe firmy, tym lepiej. Wysokość Roe powinna być dodatnia, stabilna w zależności od koniunktury gospodarki i przede wszystkim dynamiczna z dużym prawdopodobieństwem utrzymania tej dynamiki w przyszłości. Istotne jest też czy firma unika nadmiernego zadłużania się. Wysoki wskaźnik zobowiązań w relacji do kapitałów własnych może znacznie zwiększyć zmienność osiąganych wyników. Zadłużenie ma jednak także pozytywne cechy - odsetki można wpisywać w koszty (dywidendy już nie), a także lepiej wykorzystywać potencjał firmy, dzięki dźwigni finansowej. Jeżeli powodem unikania zadłużenia jest nieracjonalnie duża awersja do ryzyka zarządu - niski poziom zadłużenia może być faktem negatywnym. Należy też kontrolować czy marże na sprzedaży są wysokie i czy rosną. Zysk netto w relacji do sprzedaży jest bardzo dobrą miarą efektywności firmy. Przy rosnących przychodach ze sprzedaży, rośnie baza dla potencjału wzrostu zysków. Jeśli marże na sprzedaży są wysokie i wykazują tendencję rosnącą, jest to bardzo pozytywny czynnik wyceny firmy.
Inwestuj bez dźwigni
Kolejnym istotnym elementem analizy jest fakt, jak długo firma jest w obrocie publicznym. Dla Warrena Buffetta jedyne spółki warte uwagi znajdują się w obrocie publicznym przez ponad 10 lat. Co prawda poprzednie wyniki finansowe nie są dobrym gwarantem, że takie same będą w przyszłości - Buffettowi to jednak nie przeszkadza. Najwyraźniej jest tak dobry w wybieraniu spółek, skoro kupuje te, które były dobre przez ostatnie 10 lat i mają potencjał wzrostowy na następne lata. Rotacja portfela funduszu Buffetta to około 10 proc. rocznie - nie handluje on akcjami na co dzień, a raczej robi to bardzo rzadko. Z drugiej strony w portfelu Berkshire Hathaway znajdują się firmy nienotowane na rynku publicznym. Pod uwagę należy wziąć również fakt czy spółka uzależniona jest od jednego surowca. Każda firma wydobywcza i przetwórcza z branży surowcowej ma w gruncie rzeczy taki sam produkt - gaz, miedź czy np. drewno. Warren Buffett stara się unikać takich firm, jako że mają mało możliwości osiągnięcia przewagi komparatywnej nad konkurencją. Interesują go bardziej spółki z branż ubezpieczeniowej, jubilerskiej czy dóbr szybko zbywalnych. Warren Buffett radzi, by sprawdzić czy akcje spółki są notowane przynajmniej 25 proc. od swojej „wartości wewnętrznej”. Sposób określenia „prawdziwej” wartości akcji to odwieczny problem analityków rynkowych. W gruncie rzeczy jest to niemożliwe. Buffett stara się jednak kupować spółki, które dają dyskonto do przeprowadzonych przez niego wycen. Te 25 proc. to bufor, który daje mu zapas w przypadku niezrealizowania w sposób natychmiastowy strategii założonej w optymistycznym scenariuszu, w wycenie, która zakończyła się kupnem akcji. Jeśli więc np. akcje firmy ABC są warte według Warrena Buffetta 10 dolarów, nie kupi ich drożej niż po 7,5. Warren Buffett i jego firma inwestycyjna odrzucają używanie dźwigni finansowej. W gruncie rzeczy Buffett woli stracić atrakcyjną okazję inwestycyjną niż skorzystać z dźwigni i kupić akcje na kredyt. O tym, że ta strategia jest w przypadku jego strategii inwestycyjnej kluczowa może świadczyć to, że użycie dźwigni tylko dwukrotnej, doprowadziłoby go do bankructwa w 2001 r., chociaż w późniejszych latach odrobiłby straty bardzo szybko. Brak zleceń obronnych tzw. stop oraz ignorowanie rynku wyklucza stosowanie dźwigni.
Jak dołączyć do Buffetta?
Fundusz Warrena Buffetta jest notowany na nowojorskiej giełdzie, każdy więc może zostać jego udziałowcem. Zniechęcać może tylko jednostkowa cena akcji - akcje Berkshire Hathaway kosztują około 90 tys. dolarów. Znacznie łatwiej po prostu stosować zasady Buffetta we własnej strategii inwestycyjnej. Na pozór proste zasady w rzeczywistości wymagają szerokiej wiedzy i cierpliwości. W polskich warunkach, w ostatnich 14 latach istnienia giełdy, nie brakuje dowodów na to, że inwestowanie w „wartość”, zamiast we „wzrost” przynosi rezultaty. Żywym przykładem jest Roman Karkosik, wybierający spółki o długiej historii, posiadające niezłe perspektywy, bądź ukryty potencjał wzrostu zysków z branży tzw. starej ekonomii. Patrząc na wykres akcji Berkshire Hathaway nie trudno jednak odnieść wrażenie, że sposób zarządzania Buffetta jest wyjątkowo ekscentryczny i nie przebija we wszystkich okresach indeksów rynkowych, nie wspominając już o indeksach wyspecjalizowanych, np. NASDAQ. Właściwszym benchmarkiem do inwestycji Buffetta jest indeks S&p500 BARRA VALUE, który zawiera w sobie spółki „wartościowe” - banki, spółki energetyczne, firmy użyteczności publicznej czy z branż spożywczej czy chemicznej. Swego rodzaju przeciwieństwem tego indeksu jest S&p500 BARRA GROWTH, zawierający przede wszystkim spółki wzrostowe - komputerowe czy związane z ochroną zdrowia. Podczas tzw. hossy internetowej akcje firmy Buffetta straciły ponad 50 proc., podczas silnej hossy na szerokim rynku. Tego z pewnością nie zniosło wielu inwestorów i sprzedało akcje Berkshire Hathaway. Warto było jednak poczekać, gdyż powrót do spółek tzw. starej ekonomii doprowadził do podwojenia się kursu akcji BH w dość krótkim czasie czterech lat. Jednym z założeń inwestycyjnych Warrena Buffetta jest to, że stara się on ignorować bieżącą wycenę akcji. Większość inwestorów ma jednak określone poziomy akceptacji ryzyka i potrzeby upłynnienia aktywów. Strategia ignorowania rynku może być więc zbyt bolesna.
|
|
ADAM ŁAGANOWSKI
WGI Dom Maklerski
Źródło:
