Przedsiębiorcy wielokrotnie skarżą decyzje Urzędu Kontroli Skarbowej wynikających z przeprowadzonych u nich kontroli podatkowych. Gdy nie mogą znaleźć sprawiedliwości w Polsce, udają się do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
Polski rząd został poinformowany przez Trybunał o rozpoczęciu pracy nad sprawą przedsiębiorcy Alojzego Formela, który zarzucił Polsce naruszenie jego praw do własności oraz prawa do rzetelnego procesu sądowego. Skarga dotyczy postępowań prowadzonych przez organy podatkowe w stosunku do przedsiębiorcy – został on ukarany za zaniedbania podatkowe swoich kontrahentów.
Alojzy Formela (skarżący) prowadził własną firmę, był podatnikiem podatku VAT. W 2004 roku organ podatkowy w Kartuzach przeprowadził kontrolę podatkową (obejmującą lata 2000 – 2001) nie tylko omawianej firmy, ale również sprawdził prawidłowość rozliczeń podatkowych u jego kontrahentów. W rezultacie, w oparciu o obowiązujące w tamtym czasie przepisy Ministra Finansów w sprawie niektórych przepisów ustawy o VAT oraz o podatku akcyzowym, zakwestionował on rozliczenia z 2 kontrahentami: Spółką K i Spółką S.
Zakwestionowane rozliczenia – Spółka K
W Spółce K organ podatkowy ustalił, że w ciągu czterech z osiemnastu miesięcy zadeklarowała ona niższy podatek VAT niż skarżący. W związku z tym organ podatkowy nie tylko zakwestionował poprawność rozliczeń skarżącego, ale także nakazał mu dopłatę podatku VAT w wysokości 54 315 zł. Według US w Kartuzach, Formela naruszył przepisy ustawy o podatku VAT, powód: Spółka K (wystawca faktur) nie posiadała kopii faktur sprzedaży umożliwiających odliczenie podatku VAT.
Zgodnie bowiem z § 50 ust. 4 pkt 2 Rozporządzenia MF podstawą do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego było posiadanie przez nabywcę (skarżącego) faktury VAT potwierdzonej kopią u sprzedawcy (Spółki K).
Przedsiębiorca odwoływał się od tej decyzji, jednak zarówno Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku jak i Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku utrzymały w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w Kartuzach. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną skarżącego wyrokiem z dnia 13 marca 2006 roku (sygn. akt. I FSK 329/07).
Zakwestionowane rozliczenia – Spółka S
Organ podatkowy odkrył także nieprawidłowości w Spółce S. W czasie dokonywania transakcji ze skarżącym, Spółka S nie była zarejestrowana jako czynny podatnik podatku VAT. Zakwestionowana została zatem zasadność obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur dokumentujących transakcje ze Spółką S przez skarżącego. Jako podstawę podano Rozporządzeniem MF (§ 50 ust. 4 pkt 1 lit. a Rozporządzenia MF), zgodnie z którym skarżącemu nie przysługiwało prawo do obniżenia należnego podatku VAT ponieważ faktury były wystawione przez podmiot nie uprawniony do ich wystawienia.
Przedsiębiorca w tym przypadku został zobowiązany do zapłaty 2 706 zł należnego podatku. Tutaj, tak samo jak przy Spółce K, zostały oddalone wszystkie skargi podatnika.
Sprawiedliwości przed Trybunałem w Strasburgu
 Jesteśmy bliżej spraw naszych czytelników Interwencje Bankier.pl |
Według Formela, został on bezpodstawnie zmuszony do zapłaty należnego podatku VAT w wysokości oszacowanego podatku wraz z odsetkami. W związku z tym zarzucił także naruszenie Artykułu 6 Konwencji, ponieważ jego zdaniem procedura szacowania należności podatkowej była niesprawiedliwa.
Trybunał pyta
Europejski Trybunał Spraw Człowieka zwrócił się do Polski, jako do strony postępowania z prośba o odpowiedź na kilka pytań. M.in. czy stan faktyczny niniejszej sprawy mieści się w zakresie regulacji Artykułu 1 Protokołu Nr 1 Konwencji, oraz czy skarżący wyczerpał już wszystkie krajowe środki odwoławcze, a także czy postępowania w sprawie skarżącego naruszyło jego prawo do niezakłóconego korzystania ze swojej własności, zgodnie z Artykułem 1 Protokołu Nr 1 Konwencji.
Polska ma także udzielić informacji na temat skutku finansowego dla budżetu państwa w niniejszej sprawie.
Stan faktyczny oraz pytania do stron (w języku angielskim) dostępny jest tutaj.
Komentuje Piotr Szulczewski, analityk Bankier.pl | |
|
|
Niezależnie od decyzji, jaka zapadnie przed ETPCz, pikanterii sprawie dodaje niejednolitość stanowisk NSA oraz wydawanych łącznie z nimi wyroków TK o zgodności spornych przepisów z Konstytucją. Obowiązujący w stanie późniejszym – analogiczny do kwestionowanego przepisu, art. 48 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia wykonawczego Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. został uznany przez Trybunał za niezgodny z Konstytucją (sygn. akt I FSK 562/2006). Co do wcześniejszego brzmienia przepisu, będącego lustrzanym odbiciem kwestionowanej normy, Trybunał nie dopatrzył się niezgodności. Podniósł, że uznany za niekonstytucyjny przepis interpretować należy łącznie z przepisami ustawy o podatku VAT. Przed wejściem w życie art. 32a ustawy o VAT kwestia skutków braku potwierdzenia faktury kopią nie była w żaden sposób uregulowana w przepisach ustawowych. Stąd też przed 2002 r. (czyli w okresie, którego dotyczy podejmowany problem) prawodawca wydający akty wykonawcze miał większą swobodę w kształtowaniu treści tych aktów.Podstawa prawna: Sprawa Alojzy Formela przeciwko Polsce (skarga nr 31651/08)
Barbara Sielicka
Bankier.pl
b.sielicka@bankier.pl
» Zmiany w VAT – od 1 lipca podatek VAT częściej rozliczy nabywca
» Interwencja Bankier.pl: Fiskus zabierze listonoszowi napiwki
» Czy płaca minimalna wzrośnie do 1500 zł?
