Jak wynika z oświadczenia zamieszczonego na stronach internetowych przez Amber Gold sp. z o.o., z dniem 13 sierpnia 2012 podjęta została decyzja o jej likwidacji. Podjęcie przez władze spółki decyzji o jej likwidacji lub ogłoszenie upadłości nie ma bezpośredniego wpływu na stosunki pracy łączące spółkę z jej pracownikami.
W szczególności, podjęcie decyzji o likwidacji (lub złożenie wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego) nie powoduje automatycznego rozwiązania umów o pracę ani też nie może być traktowane jako złożenie pracownikom wypowiedzeń przez pracodawcę.
Z drugiej strony, pracownicy likwidowanej spółki powinni liczyć się z utratą pracy w krótkim czasie, zaś likwidacja zakładu pracy stanowić może przesłanki dla wypowiedzenia umowy o pracę. Co więcej, zgodnie Kodeksem pracy, w razie upadłości lub likwidacji pracodawcy, może on skrócić okres 3-miesięcznego wypowiedzenia – najwyżej jednak do 1 miesiąca. W takiej sytuacji Pracownikowi należy się jednak odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za tę część okresu wypowiedzenia, o którą zostało ono skrócone. Dodatkowo ustawodawca przewidział że, czas o który skrócono okres wypowiedzenia, wlicza się do okresu zatrudnienia.
Pracownicy pozbawieni ochrony
 | » Jak nie powtórzyć błędu klientów Amber Gold? |
Warto dodać, że zwolnienie grupowe nakłada na pracodawcę obowiązek wypłacenia zwalnianym pracownikom odpraw w wysokości zależnej od stażu pracy i wynoszących od równowartości 1-miesięcznego wynagrodzenia do 3-miesięcznego wynagrodzenia.
W przypadku, gdy pracownik gotowy jest do świadczenia pracy, lecz z przyczyn dotyczących pracodawcy jest to niemożliwe, przysługuje mu za taki okres niewykonywania pracy, w większości przypadków 60% wynagrodzenia – nigdy jednak nie niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę.
W przypadku, w którym pracodawca zalega z płatnością świadczeń należnych pracownikowi, pracownik uprawniony jest do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, powołując się na ciężkie naruszenie przez pracodawcę jego obowiązków. Może też wypowiedzieć umowę o pracę i nie musi przy tym wskazywać żadnego powodu. Pracownik nie traci wówczas uprawnienia do dotychczas należnego wynagrodzenia - rozwiązanie przez niego umowy nie oznacza, że zrzeka on się roszczeń wobec pracodawcy. Co więcej, pracownik, który rozwiązał umowę o pracę w tzw. „trybie natychmiastowym” może od pracodawcy dochodzić odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.
Jakie świadczenia dla pracowników
Odrębną kwestią jest możliwość odzyskania przez pracowników należnych im świadczeń związanych z zatrudnieniem oraz rozwiązaniem umowy o pracę. Niewykluczone, że pracownik zostanie zaspokojony w toku postępowania likwidacyjnego bezpośrednio przez pracodawcę. Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych, likwidatorzy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (z reguły są to dotychczasowi członkowie zarządu) powinni ogłosić o rozwiązaniu spółki i otwarciu likwidacji i wezwać wierzycieli do zgłoszenia ich wierzytelności w terminie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia.
Pracownik, powinien zatem zgłosić swoją wierzytelność pomimo, iż w zasadzie sumy potrzebne do zaspokojenia znanych spółce wierzycieli powinny zostać złożone do depozytu. Zadaniem likwidatorów, poza „wygaszeniem” działalności spółki i upłynnieniem jej majątku jest również zaspokojenie istniejących zobowiązań. Ponadto, w myśl ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, w terminie 1 miesiąca od daty niewypłacalności, likwidatorzy zobowiązani są do złożenia do marszałka województwa, zbiorczego wykazu niezaspokojonych roszczeń, wskazujący osoby uprawnione oraz wysokość roszczeń.
| »Klienci Amber Gold dali się omamić obietnicom wielkich zysków |
Ponieważ jednak u podłoża likwidacji pracodawcy leżą często jego problemy finansowe, odzyskanie należnych kwot bezpośrednio od pracodawcy może w praktyce okazać się niemożliwe. W takim przypadku w sukurs pracownikom może przyjść Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, utrzymywany w części ze składek płaconych przez pracodawców. Zgodnie z ustawą o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, niewypłacalność pracodawcy umożliwiająca wypłatę świadczeń pracownikom zachodzi przede wszystkim przy upadłości, ale również w razie niezaspokojenia roszczeń pracowniczych z powodu braku środków finansowych w przypadku faktycznego zaprzestania działalności przez pracodawcę, trwającego dłużej niż 2 miesiące, co jak się wydaje może mieć miejsce w odniesieniu do Amber Gold.
Niestety, nie zawsze pracownik może liczyć na odzyskanie pełnej kwoty należnej od niewypłacalnego pracodawcy. I tak, co do zasady Fundusz zaspakaja roszczenia za okres nie dłuższy niż 3 miesiące poprzedzające datę niewypłacalności pracodawcy (ewentualnie rozwiązania stosunku pracy) i dodatkowo wysokość wypłat została przez ustawodawcę ograniczona kwotowo. Zaspokojeniu podlegają między innymi roszczenia z tytułu: wynagrodzenia za pracę, wynagrodzenia za czas przestoju, odprawy pieniężnej należnej na podstawie tzw. ustawy o zwolnieniach grupowych, odszkodowania za skrócenie okresu wypowiedzenia oraz ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy.
Wypłaty dokonywane są na wniosek pracownika, choć z wnioskiem takim może wystąpić też sam pracodawca. Pracownik może przy tym wnioskować o wypłacenie mu zaliczki na poczet niezaspokojonych roszczeń w wysokości nie wyższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę.
Grzegorz Gołębiewski, radca prawny w kancelarii prawnej Chajec, Don-Siemion & Żyto w Warszawie
