Oliver Hart oraz Bengt Holmström zostali laureatami tegorocznej Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii.
Jak poinformował Bank Szwecji, pochodzący z Wielkiej Brytanii i Finlandii ekonomiści zostali uhonorowani za badania w dziedzinie teorii kontraktów.
- Współczesne gospodarki tworzone są przez niezliczoną liczbę kontraktów. Nowe narzędzia teoretyczne stworzone przez Harta i Holmstroma są cenne dla zrozumienia rzeczywistych kontraktów i instytucji, jak również licznych pułapek wynikających z konstrukcji kontraktów – czytamy w uzasadnieniu.
Urodzony w Helsinkach 67-letni Bengt
Holmström, który na co dzień pracuje w Massachusetts Institute of Technology swoje badania w tej dziedzinie prowadził już w latach 70. Oliver Hart (ur. 1948 r. w Londynie) z Uniwersytetu Harvarda został doceniony za wysiłki z lat 80.
Teoria, nad którą pracują obaj nobliści, odpowiada na pytania typu: „Czy managerowie firm powinni otrzymywać wynagrodzenie w formie premii czy opcji zakupu akcji?”, „Czy nauczyciele, pracownicy opieki medycznej i strażnicy więzienni powinni otrzymywać stałe pensje czy wynagrodzenia zależne od efektów pracy?” oraz „Czy dostawcy usług publicznych – szkół, szpitali, więzień itp. – powinni być w rękach publicznych czy prywatnych?”.
Hart i Holmström nie figurowali na szczytach medialnej giełdy nazwisk. Częściej pojawiały się kandydatury Paula Romera, Williama Baumola, Williama Nordhausa czy Oliviera Blancharda, a nawet Thomasa Piketty’ego i Bena Bernankego.
W swoim testamencie Alfred Nobel nie wymienił ekonomii wśród dziedzin, w których ma być przyznawane wyróżnienie. Ufundował je dopiero w 1968 roku centralny bank Szwecji (Riksbank), w 300. rocznicę swej działalności. Pozostałe Noble są przyznawane od 1901 roku. Laureata wybiera grono złożone z profesorów ekonomii Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk.
Wśród nagrodzonych dotąd osób nie ma Polaków, choć polski akcent pojawił się w 2007 roku. Nagrodę otrzymał wtedy profesor Leonid Hurwicz, amerykański ekonomista polsko-żydowskiego pochodzenia. Do niedawna laureatami wyróżnienia byli tylko mężczyźni. W 2009 roku po raz pierwszy otrzymała je kobieta - amerykanka Elinor Ostrom.
W ubiegłym roku laureatem nagrody został Angus Deaton. Brytyjski naukowiec, pracujący na amerykańskim uniwersytecie Princeton, został uhonorowany za analizy dotyczące zagadnień konsumpcji, ubóstwa i dobrobytu.
Naukowcy uhonorowani za działalność w sferze ekonomii otrzymują - podobnie jak uczeni z innych dziedzin - nagrodę z rąk króla Szwecji na wspólnej uroczystości 10 grudnia, w rocznicę śmierci Alfreda Nobla. Wysokość nagrody dla ekonomistów, którą podzielą się po połowie, wyniesie w tym roku 8 mln koron szwedzkich (ponad 3,5 mln złotych).
Michał Żuławiński
