Hity i kity podatkowe

Działania podejmowane przez ustawodawcę są stale oceniane przez społeczeństwo, które punktuje go za wszystkie niedociągnięcia, ale też chwali za przebłyski dobrej woli. Ciekawym przedsięwzięciem są rankingi hitów i kitów, które dotyczą przepisów podatkowych. Poniżej przedstawiamy zwycięzców tego (nie do końca) chlubnego plebiscytu.

Stowarzyszenie Podatników w Polsce we współpracy z redakcją miesięcznika „Doradca Podatkowy” zakończyło dziesiątą już edycję rankingu przepisów podatkowych „Buble i hity podatkowe 2013”. Owocem tej inicjatywy jest lista zarówno najlepszych, jak i najgorszych (z perspektywy podatnika lub przedsiębiorcy) rozwiązań prawnych wprowadzonych do polskich regulacji w minionym roku.

Podatkowe buble roku

Autorzy rankingu za bubel roku 2013 uznali obowiązkową korektę kosztów uzyskania przychodów w PIT i CIT o kwoty wynikające z niezapłaconych dokumentów po upływie 30 dni od terminu płatności, bądź 90 dni od daty zaliczenia tej kwoty do kosztów uzyskania przychodów, jeśli termin płatności jest dłuższy niż 60 dni, a jeśli chodzi o VAT – obowiązek skorygowania podatku naliczonego powstający, gdy od dnia ustalonego terminu płatności upłynęło 150 dni. Przepis ten, zwany ustawą o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych, miał służyć poprawie płynności finansowej przedsiębiorców poprzez ograniczenie zatorów płatniczych.

» Dlaczego politycy psują podatki?

Zdaniem Barbary Dróżdż, rzecznik prasowej Stowarzyszenia Podatników w Polsce, problemu nie da się rozwiązać w tak krótkim czasie, jaki został poświęcony na wdrożenie nowych zasad. Przyjęte rozwiązanie jest przykrym prezentem dla dłużników, których rzeczywistość gospodarcza zmusza do zalegania z płatnościami. Od 1 stycznia 2013 r. poza swoim podstawowym zobowiązaniem muszą dodatkowo opłacać karę, którą jest wyższy podatek. Dzieje się tak, ponieważ niezapłacona faktura nie jest już kosztem uzyskania przychodu, zaś wykazana sprzedaż, mimo jej nieuregulowania przez kontrahenta, wciąż pozostaje przychodem. W ten sposób ustawodawca zwiększył podstawę opodatkowania. Kolejną wadą tego przepisu, który paradoksalnie miał ułatwić życie właścicielom firm i ich księgowym, jest to, że w rzeczywistości przyczynił się do wydłużenia czasu potrzebnego na zaksięgowanie operacji. Taki skutek wynika z tego, że księgowa musi śledzić, ewidencjonować i wykazywać dokonane lub niedokonane płatności z uwzględnieniem 30, 90 i 150 dnia od ustalonego terminu płatności lub daty wystawienia faktury.

Na liście bubli znalazły się jeszcze cztery inne rozwiązania prawne. Na drugim miejscu uplasowało się zawężenie zwolnień od obowiązku stosowania kas fiskalnych, które obniżyło kwotę zwalniającą od konieczności rejestracji na kasach fiskalnych do zaledwie 20 tys. zł. Trzecie miejsce na podium przypadło mechanizmowi odwrotnego obciążenia VAT, który miał przeciwdziałać wyłudzeniom VAT m.in. w obrocie złomem. Przepis ten spowodował, że obowiązek zapłaty podatku należnego spadł na nabywcę towarów lub usług. Czwarte miejsce na liście bubli zajęła odpowiedzialność podatkowa nabywcy, która polega na jego solidarnej odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe w VAT sprzedawcy w przypadku dostawy takich towarów, jak na przykład paliwa czy złoto. Badani zwrócili też uwagę na przepis ograniczający korzystanie z 50 proc. zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów w sferze własności intelektualnej.. Od 2013 r. przywilej korzystania z podwyższonych kosztów uzyskania przychodów przysługuje w odniesieniu do połowy kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej (42 764 zł), chyba, że podatnik udowodni, że poniósł koszty przekraczające ustawowy limit.

Podatkowe hity roku

Lista podatkowych hitów również składa się z pięciu pozycji. Na pierwszym miejscu znalazł się wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 18 lipca 2013 r., z którego wynika, że restrykcyjne przepisy dotyczące podatku z nieujawnionych źródeł są nieprecyzyjne i niejednoznaczne. Dzięki temu podatnicy, którzy zostali obciążeni podatkiem sankcyjnym mogą zażądać wznowienia postępowania przed organami podatkowymi albo sądami administracyjnymi i zwrotu zapłaconych niesłusznie kwot.

Drugie miejsce na liście hitów przypadło w udziale wyrokowi wydanemu 16 czerwca 2013 r. przez Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów w sprawie zaliczania wydatków ponoszonych przez podatników na drobne poczęstunki dla kontrahentów do kosztów uzyskania przychodów. Co ważne – tak szeroki skład sędziowski oznacza, że stanowisko przez nich przyjęte powinno wiązać wszystkie inne składy orzekające sądów administracyjnych.

» Najważniejsze zmiany w Ordynacji podatkowej

Na trzecim miejscu listy podatkowych hitów jest zwolnienie z podatku VAT tzw. dostawy terenów niezabudowanych, nieobjętych planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy o zagospodarowania terenu. Od kwietnia 2013 r. nie trzeba już kierować się planem zagospodarowania przestrzennego, żeby prawidłowo zaklasyfikować grunt, w celu ustalenia prawa do ewentualnego zwolnienia z VAT. Obowiązują za to nowe przepisy ustawy o VAT, które precyzują definicję terenu budowlanego, dzięki czemu zwolnione z tego podatku zostały również tereny niezabudowane, nieobjęte planem zagospodarowania przestrzennego.

Pozytywnie oceniono również przepisy, dzięki którym możliwe jest umorzenie składek na ubezpieczenie społeczne za okres od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r. przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność. Abolicja ZUS zajęła czwarte miejsce na podium, a ostatnie, piąte miejsce – uproszczenie zasad stosowania tzw. „ulgi na złe długi”. Co wniósł ten przepis? Dzięki niemu, od początku 2013 r., w wyniku zmian w ustawie o VAT, w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana albo zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie albo na fakturze, jej nieściągalność uznaje się za uprawdopodobnioną. Dzięki temu, po terminie (nieuregulowanej) płatności wierzyciel może dokonać korekty , bez potrzeby zawiadamiania o tym dłużnika.

Ranking ten pokazuje jakie przepisy najbardziej doskwierają podatnikom w codziennym życiu i które z nich zostały wprowadzone przez ustawodawcę bez kompleksowej analizy uwzględniającej również skutki negatywne. Warto pochwalić autorów plebiscytu, którzy starali się zachować obiektywność, ponieważ ocenili obowiązujące przepisy zarówno pod kątem usterek prawnych, jak również docenili rozwiązania, które w rzeczywisty sposób ułatwiają prowadzenie działalności w Polsce.

Źródło: