Carl Benedikt Frey i Michael A. Osborne z Uniwersytetu Oxford postanowili zbadać wrażliwość rynku pracy na komputeryzację, używając rozkładu Gaussa. W publikacji zawarto nowatorską metodologię klasyfikowania zawodów zgodnie z ich podatnością na komputeryzację, co umotywowano wielokrotnie cytowanymi przez ekonomistów i naukowców przewidywaniami Johna M. Keynesa o powszechnym bezrobociu technologicznym.
Wpływ komputeryzacji na rynek pracy
Jeśli chodzi o sam wpływ postępu technologicznego na rynek pracy, to są na to dwa różne spojrzenia. Część osób uważa, że bezrobocie wynikające z zastępowania pracy ludzi pracą maszyn i urządzeń ma charakter tymczasowy, do chwili przesunięcia zasobów zwolnionej siły roboczej do nowych zastosowań. Jednak zdaniem innych, takie podejście jest nieprawdziwe, bowiem problemy ekonomiczne są znacznie bardziej złożone.
Uzasadnieniem drugiego podejścia jest to, że w czasie, gdy gospodarka rozwija się w tempie 2-5 proc. rocznie, rozwój technologiczny rzeczywiście przyczynia się do powstawania nowych miejsc pracy, w tempie co najmniej równym procesowi niszczenia niektórych zawodów poprzez automatyzację produkcji. Jednak w warunkach braku wzrostu gospodarczego lub recesji tendencje te przestają się równoważyć. Cięcie kosztów pracy poprzez wprowadzanie maszyn w procesie produkcji wzmacnia trend spadku zatrudnienia i przyczynia się do występowania deflacji.
Mapa obrazująca ryzyko komputeryzacji w krajach Europy
Źródło: Bruegel na podstawie „Labour Force Survey”, Frey & Osborne (2013); mapa interaktywna tutaj.
Frey i Osborne są zwolennikami drugiego podejścia, wobec czego zauważają, że w ciągu najbliżej dekady lub dwóch przestanie istnieć ponad 700 profesji. Zgodnie z ich szacunkami, aż 47 proc. całkowitego zatrudnienia w Stanach Zjednoczonych jest poważnie zagrożona postępującą automatyzacją.
Zawody zagrożone wymarciem
Naukowcy opublikowali pełną listę zawodów zagrożonych w mniejszym lub większym stopniu wymarciem, z powodu postępu technologicznego i stopniowej komputeryzacji. Zostały one uszeregowane od tych, w przypadku których prawdopodobieństwo zastąpienia pracy ludzi pracą maszyn jest niskie (bliskie 0), do tych, które charakteryzują się wysokim prawdopodobieństwem substytucji. Poniżej zamieszczamy fragment informacji zawartych w oryginalnej tabeli.
|
Lp. |
Prawdopodobieństwo |
Zawód |
|
1. |
0,0028 |
Terapeuci |
|
2. |
0,003 |
Instalatorzy i serwisanci |
|
4. |
0,0031 |
Pracownicy socjalni, specjaliści od uzależnień i zdrowia psychicznego |
|
11. |
0,0039 |
Dietetycy |
|
46. |
0,009 |
Pielęgniarze i pielęgniarki |
|
104. |
0,029 |
Inżynierowie przemysłowi |
|
135. |
0,047 |
Matematycy |
|
140. |
0,055 |
Redaktorzy |
|
250. |
0,35 |
Stewardessy |
|
360. |
0,65 |
Bibliotekarze |
|
422. |
0,77 |
Barmani |
|
439. |
0,8 |
Fryzjerzy |
|
461. |
0,83 |
Marynarze |
|
546. |
0,91 |
Przewodnicy turystyczni i prostytutki |
|
583. |
0,93 |
Rzeźnicy |
|
608. |
0,94 |
Inspektorzy rolnictwa |
|
610. |
0,95 |
Manicurzystki i pedicurzystki |
|
671. |
0,98 |
Księgowi, audytorzy |
|
688. |
0,98 |
Brokerzy |
|
702. |
0,99 |
Telemarketerzy |
Źródło: Raport „The future of employment: how susceptible are jobs to computerisation?”(2013) Frey, Osborne.
Wśród zajęć objętych największym ryzykiem kompensacji znalazły się ogólnie: sprzedaż, wsparcie administracyjno-biurowe, uprawa rolna, łowiectwo, leśnictwo, transport, produkcja, różnego typu usługi oraz transport. Polska jest jednym z krajów, w którym zauważono wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia bezrobocia technologicznego w najbliższej przyszłości. Komputeryzacja może zastąpić w naszym kraju aż 56 proc. zawodów. Pełna lista zagrożonych profesji znajduje się w dodatku do badania i jest dostępna tutaj.
Justyna Niedbał
