Pożyczka: co to, kto oferuje i jak wybrać najlepszą dla siebie?

Co to jest pożyczka?

Pożyczka to operacja finansowa, na mocy której pożyczkodawca przekazuje pożyczkobiorcy np. pieniądze. Pożyczkobiorca zobowiązuje się do zwrotu środków na ustalonych zasadach. Wszystko w ramach umowy cywilnoprawnej.

Pożyczyć można pieniądze lub rzeczy oznaczonych co do tożsamości, lub gatunku. Później taką rzecz trzeba zwrócić wraz z kosztami pożyczki. Jeśli przykładowo pożyczy się samochód, to trzeba oddać ten sam samochód i dokonać opłaty (oznaczenie tożsamości). Jeżeli pożyczy się zaś gotówkę, to należy oddać tę samą ilość pieniędzy, a nie banknoty o tych samych numerach seryjnych (oznaczenie gatunku).

Często pożyczki okazują się przydatne. To przykładowo sposób na uzyskanie pilnie potrzebnych pieniędzy. Trzeba jednak pamiętać, że obowiązują warunki umowy pożyczki. Niemal zawsze oznacza to konieczność zwrotu pożyczki wraz z dodatkowymi kosztami w określonym czasie. Konsekwencje braku spłaty są zaś poważne. Właśnie dlatego pożyczać należy rozsądnie.

Pożyczać każdy może?

Pożyczają nawet dzieci. Tak jest, gdy przykładowo uczeń podstawówki pożycza od kolegi 5 zł. Zapożyczone i to na astronomiczną skalę są całe państwa. Zwykle jednak mówiąc o pożyczkobiorcy, ma się na myśli dorosłą osobę [z pełną zdolnością do czynności prawnych], która korzysta np.  z usług firmy pożyczkowej. 

Pożyczkodawcami także może być praktycznie wszyscy. Niemal każdy człowiek przynajmniej raz w życiu pożyczył komuś pieniądze — z formalnego punktu widzenia w ten sposób zawarł umowę (często słowną). Zwykle jednak pożyczkodawcami są instytucje finansowe.

Warto jednak pamiętać, że pożyczka jest specyficzną usługą. Chcąc kupić produkt lub usługę na wolnym rynku, trzeba po prosto za niego zapłacić. W przypadku pożyczki należy zaś legitymować się zdolnością kredytową, a więc być w stanie dokonać terminowej spłaty.

Kredyt a pożyczka: jakie są różnice?

Pożyczki może udzielić niemal każdy, a kredyt to termin zarezerwowany wyłącznie dla banków (ewentualnie SKOK-ów). Banki zawierają umowy kredytowe na podstawie ustawy prawo bankowe z 1997 roku.  Kredyt w odróżnieniu od pożyczki zawsze wymaga formy pisemnej. Ponadto w ramach kredytu pożyczyć można wyłącznie środki finansowe.

Przejdź do rankingu kredytów gotówkowych

W mniej formalnym i potocznym ujęciu terminy kredytu i pożyczki są używane zamiennie. Same banki często używają sformułowania pożyczka, np. pożyczka gotówkowa 40 tys. zł. Ponadto ustawa o kredycie konsumenckim dotyczy też usług instytucji pożyczkowych. Przykładowo więc chwilówka 500 zł nie jest kredytem sensu stricto, jednak obejmują ją zapisy ustawy o kredycie konsumenckim. Sporo w tym zamieszania, jednak też i sensu. Ustawa o kredycie konsumenckim obejmuje działalność instytucji pożyczkowych, aby zwiększyć ochronę pożyczkobiorców na rynku pozabankowym.

Jaki rodzaj pożyczki wybrać?

Rynek produktów finansowych związanych z pożyczaniem pieniędzy jest ogromny. Poniżej znajdziesz informacje o typowych pożyczkach z perspektywy konsumenta szukającego dodatkowej gotówki na dowolny cel.

➡️ Chwilówka

To krótkoterminowa pożyczka z okresem spłaty do około 61 dni. Internetowe chwilówki opiewają na kwotę od 100 zł do około 10 tys. zł. Pożyczki krótkoterminowe tego rodzaju cechują się mniejszą liczbą formalności i szybszym tempem niż kredyty bankowe.

Sprawdź ranking chwilówek

Jednocześnie jest to kosztowne rozwiązanie. W połączeniu z krótkim okresem kredytowania sprawia to, że RRSO (Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania) jest wysokie. Wyjątkiem od tej reguły są tzw. darmowe chwilówki. Niektórzy pożyczkodawcy proponują chwilówki z RRSO 0% dla nowych klientów pod warunkiem dokonania spłaty na czas.

➡️ Pożyczka na raty

Firmy pozabankowe poza chwilówkami oferują też pożyczki ratalne. Do pewnego stopnia jest to rozwiązanie przypominające kredyty gotówkowe oferowane przez banki. Pożyczyć można kwoty do kilkudziesięciu tysięcy złotych, a okres spłaty może wynieść nawet kilka lat. Dla porównania gotówkowe pożyczki bankowe to opcja uzyskania do nawet 300 tys. zł na 10 lat.

Zobacz ranking pożyczek ratalnych...

Pozabankowe pożyczki ratalne także wiążą się z relatywnie mniejszą liczbą procedur. Podstawową wadą tego rozwiązania są koszty. RRSO pożyczek pozabankowych na raty jest wyższe niż RRSO przy kredytach gotówkowych.

➡️ Pożyczka społecznościowa

To rodzaj pożyczek pozabankowych pomiędzy małymi podmiotami, w którym uczestniczy pośrednik. Takim pośrednikiem zwykle jest platforma internetowa łącząca pożyczkodawców i pożyczkobiorców. Przedmiotem pożyczki są pieniądze. 

Pożyczka społecznościowa to nieco niszowe rozwiązanie. Ta opcja może być przydatna, gdy przykładowo chce się uzyskać elastyczne i niestandardowe warunki w zakresie okresu spłaty. Jednocześnie trzeba zachować rozwagę. Zawsze należy upewnić się, od kogo pożycza się pieniądze i na jakich warunkach.

➡️ Pożyczka prywatna

Pożyczek udzielać może niemal każdy. Dotyczy to też osób fizycznych. Na rynku pozabankowym działają więc indywidualni inwestorzy. Ich ogłoszenia często można znaleźć na popularnych portalach ogłoszeniowych. 

W teorii pożyczki prywatne zapewniają pełną elastyczność. Warunki można każdorazowo ustalać i negocjować. W praktyce polecane jest zachowanie wyjątkowo wysokiej ostrożności. Ten segment nie jest dobrze uregulowany, a w dodatku przyciąga też oszustów. Zawsze trzeba dokładnie dowiedzieć się, kim jest pożyczkodawca. Ponadto należy bardzo dokładnie przeczytać zapisy w umowie o pożyczkę.

➡️ Pożyczka u rodziny

Pożyczanie w rodzinie lub od znajomych ma duże zalety. Możliwe są dowolne ustalenia w zakresie terminu spłaty. Często bliska osoba będąca jednocześnie pożyczkodawcą nie nalicza żadnego oprocentowania. 

Z drugiej strony nie zawsze ma się kogoś, kto pożyczy pieniądze. Ponadto rozmowy o pożyczeniu pieniędzy nie są proste. W razie problemów ze spłatą pojawią się jeszcze kłopoty w życiu osobistym. Należy też pamiętać o kwestiach podatkowych. Zawsze wskazane jest też zawarcie pisemnej umowy.

Jak uzyskać pożyczkę krok po kroku?

Rodzajów pożyczek jest wiele, a pożyczkodawców jeszcze więcej. Jeśli chcesz zaciągnąć pożyczkę, to ogólny schemat działań przebiega następująco:

1. Określ rodzaj pożyczki — wpływ na decyzję mają indywidualne preferencje, potrzebna kwota, wysokość raty  i okres spłaty.

2. Wybierz dopasowaną ofertę — wsparciem w tym zakresie są profesjonalne rankingi.

3. Złóż wniosek — najprościej o pożyczkę zaaplikujesz przez internet.

4. Uzyskaj decyzję — decyzja pożyczkodawcy będzie pozytywna pod warunkiem pozytywnej oceny zdolności kredytowej.

5. Otrzymaj pieniądze — zwykle pożyczka jest przelewana na wskazany numer konta bankowego.

Czasem pożyczkę załatwia się w godzinę. Bywa, że na pieniądze trzeba poczekać parę dni. 

Co zawiera umowa pożyczki?

Pożyczki są różne, stąd trudno o jeden uniwersalny wzór umowy. Niemniej można wskazać na kilka elementów, które powinny się znaleźć w umowie o pożyczkę:

• Strony umowy pożyczki — rzecz jasna trzeba precyzyjnie określić, kto jest pożyczkobiorcą, a kto pożyczkodawcą.

• Data i miejsce zawarcia — standardowe dane każdej umowy.

• Podpisy — choć w przypadku pożyczek online autoryzacja zwykle odbywa się w inny sposób niż przez własnoręczny podpis.

• Termin i sposób spłaty — dokładna wysokość rat i terminów, czyli harmonogram spłaty pożyczki.

• Koszty pożyczki — specyfika odsetek, prowizji i wszystkich innych kosztów. Parametrem określającym faktyczne koszty w skali rocznej jest RRSO. Umowa powinna też określać konsekwencje finansowe braku terminowej spłaty.

• Inne istotne informacje — szczególną uwagę powinny wzbudzać ewentualne zapisy o wszelkich zabezpieczeniach i wekslach.

Przy drobnych kwotach często zawiera się ustną umowę o pożyczkę. Niemniej wersja pisemna zawsze jest zalecana. Udokumentowane umowy to bowiem bezcenny dokument, gdy pojawiają się problemy lub niejasności. Tymczasem w kwestiach pożyczek, a zwłaszcza ich spłaty ryzyko pojawienia się nieporozumień bywa spore.

Kiedy warto korzystać z pożyczek?

Popularne przysłowie mówi: dobry zwyczaj, nie pożyczaj. Z drugiej strony multum ludzi regularnie sięga po pożyczki. Ba, czynią to także wielkie firmy i całe gospodarki. Pożyczki i długi to immanentna część współczesnego świata. 

W największym stopniu opłacalność pożyczki zależy od samego pożyczkobiorcy. Jeśli zachowuje się rozsądek, to pożyczka może okazać się pomocna. Rozsądek oznacza pożyczanie po namyśle na ważne i pilne wydatki. Przejawia się też sprawdzeniem ofert i dobraniem możliwie najtańszej oferty. Dokładne czytanie umowy i upewnienie się, że spłata na czas będzie możliwa to kolejne czynniki minimalizujące ryzyko. Co innego, jeśli pożycza się impulsywnie i nie przykłada się uwagi do terminów spłaty. Takie podejście generuje duże ryzyko wpadnięcia w poważne kłopoty finansowe.