Wysoka kwota i długi okres spłaty – to główne cechy większości kredytów hipotecznych zaciąganych przez klientów indywidualnych. Zobowiązanie takie zwykle przeznaczone jest na zakup i remont mieszkania lub budowę domu. Zabezpieczeniem kredytu jest hipoteka wpisana w księdze wieczystej nieruchomości, dająca bankowi prawo pierwszeństwa do zaspokojenia się ze środków uzyskanych ze sprzedaży lokalu.
Wraz ze wzrostem cen nieruchomości, rośnie średnia kwota kredytu hipotecznego udzielonego na polskim rynku. Najwyższe zobowiązania zaciągane są w dużych miastach, gdzie zakup mieszkania pociąga za sobą konieczność zaangażowania kilkuset tysięcy złotych. Porównując oferty kredytów mieszkaniowych, należy zwrócić uwagę na wiele czynników – propozycje banków różnią się nie tylko parametrami cenowymi, ale także wymaganiami co do wkładu własnego oraz podsuwanymi kredytobiorcy produktami w ramach tzw. sprzedaży krzyżowej.
Od 2015 r. klienci zaciągający kredyt hipoteczny muszą posiadać wkład własny w wysokości co najmniej 10 proc. wartości nabywanej nieruchomości. Nie wszystkie banki gotowe są jednak zaakceptować wpłatę o takiej wartości. Kilka instytucji stosuje standardowy próg przewidziany w rekomendacji KNF i oczekuje dwukrotnie wyższego wkładu.
Jeśli upatrzona przez nas nieruchomość kosztuje zatem 350 tys. zł, powinniśmy posiadać oszczędności w wysokości minimum 35 tys. zł. Dwukrotnie wyższa kwota do dyspozycji pozwoli nam starać się o kredyt we wszystkich bankach, a także liczyć na nieco lepsze warunki cenowe.
Koszt kredytu hipotecznego
Odsetki, które będziemy płacić od pożyczonego od banku kapitału mogą być wyznaczane na jeden z dwóch sposobów. Kredyty z oprocentowaniem stałym opierają się na niezmiennej stawce ustalanej przez bank przed podpisaniem umowy. Kredytodawcy w Polsce na razie nie oferują takich warunków przez cały okres spłaty – oprocentowanie jest stałe przez kilka pierwszych lat, a później możemy ponownie zdecydować się na taką formułę lub przejść na oprocentowanie zmienne.
Zmienna stawka bazuje na sumie dwóch składników. Pierwszym jest wskaźnik z rynku międzybankowego (WIBOR), który może zmieniać się z dnia na dzień. W umowie kredytowej bank wskazuje, jak wyznaczana będzie ta składowa oprocentowania (np. co kwartał, w oparciu o ostatnie notowanie w miesiącu poprzedzającym). Drugim elementem jest marża kredytowa. Jest ona zwykle stała w całym okresie umowy.
Wysokość marży zależna jest zwykle od kilku czynników – kwoty kredytu, wysokości wkładu własnego, ryzyka kredytobiorcy (w tym jego historii kredytowej) oraz cech nieruchomości. Na obniżenie marży kredytowej mogą liczyć klienci, którzy zdecydują się na zakup dodatkowych produktów banku, np. założenie konta osobistego albo wykupienie ubezpieczenia. Taka praktyka nazywana jest sprzedażą krzyżową albo cross-sellingiem.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że marża może przez ograniczony czas być wyższa lub niższa niż wartość wskazana w umowie. Pierwszy przypadek dotyczy okresu do wpisania hipoteki do księgi wieczystej oraz do obniżenia się długu do momentu pokrycia przez klienta 20 proc. wartości nieruchomości (jeśli zaciągaliśmy zobowiązanie z niskim wkładem własnym). Drugi scenariusz ma miejsce zwykle w ofertach promocyjnych, gdzie bank przez krótki czas stosuje obniżoną stawkę.
Zwróć uwagę na opłaty i prowizje
Na łączny koszt kredytu hipotecznego, oprócz odsetek naliczanych od pozostałego do spłaty długu, składają się także inne pozycje. Pierwszą z nich jest prowizja za udzielenie kredytu. Zwykle jest ona opłacana po podpisaniu umowy (w gotówce) lub doliczana do zobowiązania. Jej wysokość z reguły można negocjować, także jeśli staramy się o kredyt przez pośrednika.
Drugim elementem może być opłata za wycenę nieruchomości. Potencjalny kredytobiorca musi ją z reguły pokryć na etapie wnioskowania o finansowanie. Niektóre instytucje pozwalają ją jednak doliczyć do kredytu, po uzyskaniu pozytywnej decyzji.
Trzeci składnik kosztu to zabezpieczenie pomostowe. Opłacane jest przez pierwszych kilka miesięcy po podpisaniu umowy, do czasu ujawnienia w księdze wieczystej wpisu hipoteki na rzecz banku. Bank może pobierać tę opłatę w postaci podwyższonej marży albo jako osobną prowizję.
Kredytodawca może także wymagać dodatkowych zabezpieczeń kredytu, których ustanowienie wiąże się z kosztami. Przykładem jest ubezpieczenie na życie, od utraty pracy lub podobne. Podsumowanie kosztów kredytu hipotecznego zostanie nam zaprezentowane w formularzu informacyjnym, gdy zwrócimy się już do banku lub pośrednika kredytowego z prośbą o symulację.
Porównanie kredytów hipotecznych tworzymy na podstawie danych, które przekazują nam banki. Najważniejszymi parametrami są marża, prowizja oraz koszty dodatkowych obowiązkowych ubezpieczeń. Wysokość raty wyliczana jest dla aktualnej wartości wskaźników. Podobnie jest w przypadku rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania (RRSO). Pamiętaj, że w kredycie ze zmiennym oprocentowaniem rata może ulegać zmianie, a niezmienna jest tylko wysokość marży. Banki gotowe są obniżyć marżę, jeśli zdecydujesz się na zakup konta osobistego, karty kredytowej lub innego produktu.