Rolnik kontra ZUS
WYROK TK
"Forma opodatkowania nie decyduje o ustaniu ubezpieczenia
Dla osób podlegających ubezpieczeniu rolniczemu podstawowym źródłem dochodu powinna być działalność rolnicza. Gdy prowadzą one jednocześnie działalność pozarolniczą, o ewentualnym wyłączeniu z ubezpieczenia powinna decydować wysokość uzyskiwanych dochodów, a nie rodzaj opodatkowania.
W dniu 13 marca br. Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie i orzekł, że:
- art. 5 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz o zmianie niektórych innych ustaw jest zgodny z art. 2 i art. 32 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 20 Konstytucji,
- art. 5 ust. 2 powyższej ustawy w zakresie, w jakim ze względu na formę opodatkowania wyłącza z obowiązkowego ubezpieczenia społecznego rolników, z końcem trzeciego kwartału 2004 r., rolnika lub domownika prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą, jest niezgodny z art. 2 i art. 32 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 20 Konstytucji.
W myśl kwestionowanego przepisu rolnik prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą, podlegający ubezpieczeniu społecznemu rolników w dniu 2 maja 2004 r. był zobowiązany, w terminie do dnia 30 września 2004 r. udokumentować formę opodatkowania prowadzonej przez niego działalności, a w przypadku prowadzenia działalności w 2003 r. - udokumentować także wysokość należnego za ten rok podatku. Jeżeli z dokumentu wynikało, że prowadzona działalność jest opodatkowana na zasadach innych, niż określone w przepisach o zryczałtowanym podatku dochodowym lub należny za ubiegły rok podatek przekroczył kwotę 2.528 zł, rolnik podlegał wyłączeniu z ubezpieczenia. Podobne konsekwencje przewidziano w przypadku niedostarczenia odpowiednich dokumentów.
Trybunał uznał, iż nowelizacja z dnia 2 kwietnia 2004 r. nie realizowała swojego założenia.
Ustawodawca przyjął, że dla osób podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników działalność rolnicza powinna stanowić podstawowe źródło dochodu. Natomiast działalność pozarolnicza powinna osiągać niewielkie rozmiary i mieć jedynie charakter wspomagający ten dochód. System ubezpieczeń rolniczych powinien obejmować osoby, dla których rolnictwo jest zasadniczym źródłem utrzymania. Jednak o marginalnym charakterze działalności gospodarczej powinna świadczyć wysokość uzyskiwanych dochodów, a nie rodzaj opodatkowania, jak to przewiduje zaskarżony przepis.
Zdaniem TK wyłączenie z rolniczego ubezpieczenia społecznego rolników, którzy prowadzili jednocześnie pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną, na zasadach ogólnych, ale uzyskiwany dochód nie przekraczał określonej kwoty, nosi znamiona dyskryminacji.
Jednocześnie Trybunał stwierdził, że uzasadnione jest wskazanie terminu, w jakim zainteresowani rolnicy powinni przedstawić stosowne dokumenty. Kwestia ta nie podlega jednak ocenie Trybunału Konstytucyjnego. O możliwości przywrócenia terminu zdecyduje więc sąd apelacyjny.
Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw (P 8/2005)."
Witam wszystkich forumowiczów po długiej przerwie.