W 2027 r. planowane jest rozszerzenie systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych z zakładów przemysłowych (EU ETS) na kolejne sektory: transport i budownictwo (ETS2). W czwartek kwestię planowanego wprowadzenia ETS2 omówili unijni przywódcy podczas szczytu w Brukseli.
Premier poinformował na briefingu w Brukseli, że dzięki m.in. zabiegom Polski udało się do konkluzji ze szczytu dodać zapis o rewizji ETS2. Dodał, że prawie wszyscy unijni liderzy zgodzili się, że europejska polityka klimatyczna powinna być bardziej elastyczna i w większym stopniu brać odpowiedzialność za konkurencyjność europejskich gospodarek.
Jak tłumaczył, zapis o rewizji oznacza możliwość zablokowania wejścia w życie ETS2 w 2027 roku. – Będziemy mieli teraz czas, żeby wspólnie z innymi państwami członkowskimi dokonać rewizji tych pomysłów i projektów – dodał.
Premier zauważył też, że rozszerzenie systemu ETS na budownictwo i transport spowodowałoby, że nie tylko fabryki i zakłady pracy, ale też gospodarstwa domowe czy użytkownicy samochodów musieliby płacić np. za nieocieplenie domu, czy zużycie zbyt dużej ilości benzyny. – To ma uzasadnienie, jeśli chodzi o ochronę klimatu, ale byłoby dla polskich użytkowników bardzo nieprzyjemne – argumentował.
Szef rządu ocenił, że zapis o rewizji ETS2 otwiera drogę do poważnej i krytycznej rozmowy o wszystkich aspektach dotyczących europejskiego Zielonego Ładu. Tusk zapewnił również, że razem z innymi unijnymi liderami będzie szukał możliwości rewizji proponowanego przez KE celu klimatycznego na 2040 r. (redukcji emisji CO2 o 90 proc. względem 1990 r.). Dodał, że rozmawiał o tym z premier Włoch Giorgią Meloni i z prezydentem Francji Emmanuelem Macronem.
Co z wykorzystaniem zamrożonych rosyjskich aktywów na rzecz Ukrainy?
Czwartkowy szczyt UE w Brukseli dotyczył również możliwości wykorzystania zamrożonych rosyjskich aktywów na rzecz Ukrainy. W UE znajduje się około 200 mld euro tych funduszy, z czego kwotą 185 mld zarządza izba rozliczeniowa Euroclear z siedzibą w Belgii. Władze tego państwa obawiają się pozwów ze strony Rosji w przypadku wykorzystania tych środków.
Premier podkreślił, że cały czas trwa debata ws. użycia rosyjskich aktywów. – Staramy się przekonać naszych belgijskich przyjaciół, że jesteśmy gotowi budować mechanizm wspólnej, ogólnoeuropejskiej odpowiedzialności – powiedział Tusk.
Dodał, że „byłoby za wcześnie powiedzieć dzisiaj, że Belgia, a także Luksemburg, zostały w 100 proc. tak przekonane”. – Natomiast jest dość wyraźny postęp – dodał. Jak zaznaczył, w grudniu jest Rada Europejska i to wtedy musi być ostateczny termin decyzji.
Zgodnie z propozycją KE aktywa rosyjskiego banku centralnego miałyby posłużyć do sfinansowania pożyczki reparacyjnej dla Ukrainy. Kijów zwróciłby pożyczone pieniądze po zakończeniu wojny i wypłaceniu przez Rosję reparacji.
Na czwartkowym szczycie przywódcy nie osiągnęli porozumienia w sprawie wykorzystania zamrożonych rosyjskich aktywów na pożyczkę dla Ukrainy. Komisja Europejska została zobowiązana, aby w tej sprawie przygotować propozycję, która zostanie omówiona na kolejnym szczycie w grudniu. (PAP)
Z Brukseli Karolina Mózgowiec i Łukasz Osiński
kmz/ luo/ sdd/ mhr/