W drugim roku działania bardziej liberalnych przepisów dotyczących upadłości konsumenckiej z możliwości ogłoszenia bankructwa skorzystały 4434 osoby. To ponad dwukrotnie więcej niż w 2015 r. Rośnie świadomość istnienia takiego rozwiązania, a znowelizowana ustawa upraszcza dostęp do bankructwa osobom fizycznym, które prowadziły działalność gospodarczą.
Obowiązujące dziś przepisy dotyczące upadłości konsumenckiej wprowadzono z początkiem 2015 r. Wcześniejsza wersja regulacji nie sprawdziła się w praktyce. Wysokie wymogi stawiane potencjalnym bankrutom oznaczały, że z „nowego startu” skorzystać mogła tylko garstka osób, które znalazły się w krytycznej sytuacji. W ciągu kilku lat obowiązywania poprzedniej ustawy ogłoszono zaledwie kilkadziesiąt upadłości.
W nowym prawie upadłościowym zmieniono kryteria oceny stosowane przy wydaniu postanowienia o ogłoszeniu bankructwa. Podstawą odrzucenia wniosku może być przede wszystkim doprowadzenie do niewypłacalności w sposób świadomy lub poprzez rażące zaniedbania. Zrezygnowano z warunku zaistnienia szczególnych i niezawinionych okoliczności, który eliminował wielu potencjalnych bankrutów w przeszłości. Obniżono także opłaty związane z procesem i przewidziano możliwość umorzenia zobowiązań bez realizacji planu spłaty.
Skutki liberalizacji prawa były widoczne prawie natychmiast. Centralny Ośrodek Informacji Gospodarczej śledzący ogłoszenia publikowane w Monitorze Sądowym i Gospodarczym donosił o szybkim wzroście liczby bankructw. W całym 2015 r. odnotowano 2112 takich przypadków. Najnowsze dane podsumowujące 2016 r. wskazują na dalszy dynamiczny wzrost – w ciągu minionych 12 miesięcy ogłoszono 4434 upadłości konsumenckie, ponad dwukrotnie więcej niż przed rokiem.
Jak informuje COIG, średnia wieku upadłych w 2016 r. wynosiła 49 lat. Najmłodszy bankrut miał 15 lat, a najstarszy – 93. Wśród upadłych było nieco więcej kobiet niż mężczyzn (odpowiednio 56 i 44 proc.). Najwięcej bankructw odnotowano w województwach: mazowieckim, śląskim i wielkopolskim.
Wzrost zainteresowania upadłością konsumencką może wynikać nie tylko z rozpowszechnienia się wiedzy o tej instytucji, ale także z wprowadzonych z początkiem 2016 r. korekt regulacji. W obowiązujących wcześniej przepisach znajdował się zapis dający osobom fizycznym, które zlikwidowały działalność gospodarczą możliwość ogłoszenia upadłości konsumenckiej dopiero po upływie roku od tego zdarzenia. W nowej wersji nie ma takiego wymogu, ex-przedsiębiorca może zgłosić wniosek od razu po zamknięciu firmy.
