Sejm uchwalił w piątek ustawę, zgodnie z którą wkrótce pożegnamy w Polsce instytucję Rzecznika Ubezpieczonych. Na jej miejscu pojawi się nowa, rozszerzona funkcja Rzecznika Finansowego. Komu i w jakich sprawach pomoże?
Uchwalona na piątkowym posiedzeniu Sejmu Ustawa o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym zakłada powołanie nowej instytucji. Rzecznik Finansowy ma zastąpić i rozszerzyć kompetencje dotychczasowego Rzecznika Ubezpieczonych, służąc większej grupie klientów instytucji finansowych, a tym samym niwelując istniejącą lukę w prawie.
Czym zajmie się Rzecznik Finansowy?
Do szczegółowych zadań Rzecznika Finansowego reprezentującego interesy klientów firm z rynku finansowego należeć będzie:
- rozpatrywanie skarg i wniosków indywidualnie kierowanych przez klientów do Rzecznika, związanych z niesłuszną w opinii klienta odmową uznania reklamacji przed podmiot z rynku finansowego;
- wydawanie opinii dla projektów aktów prawnych dotyczących organizacji rynku finansowego;
- wnioskowanie do właściwych organów o podjęcie inicjatywy ustawodawczej lub zmianę prawa w kwestiach dotyczących organizacji rynku finansowego;
- zawiadamianie właściwych organów nadzoru o dostrzeżonych nieprawidłowościach w działaniu podmiotów rynku finansowego;
- prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych związanych z ochroną praw klienta;
- prowadzenie mediacji pomiędzy klientem a podmiotem rynku finansowego.
Ustawodawca zwraca uwagę na istotne rozszerzenie kompetencji Rzecznika o możliwość podejmowania postępowania mediacyjnego (pozasądowe rozwiązanie sporu), istotnego w czasach dużej złożoności produktów finansowych o konstrukcji niezrozumiałej dla wielu klientów. Podmioty rynku finansowego będą miały obowiązek przystąpić do tego postępowania, co uzasadniono "potrzebą zapewnienia wysokiego poziomu ochrony klientów podmiotów rynku finansowego". Postępowanie mediacyjne będzie prowadzone na wniosek klienta (opłata 50 zł na rachunek Rzecznika Finansowego) lub z urzędu, jeśli wymaga tego ochrona interesu klienta. Zadaniem rzecznika będzie przedstawienie najbardziej optymalnego rozwiązania sporu. Gdy choć jedna ze stron nie wyrazi zgody na proponowane rozwiązanie sprawy, Rzecznik odstąpi od mediacji.
Jak podkreślono w uzasadnieniu do ustawy, ważną kompetencją Rzecznika Finansowego będzie możliwość wytaczania powództwa na rzecz klientów w sprawach nieuczciwych praktyk rynkowych oraz możliwość wzięcia udziału w już toczącym się postępowaniu sądowym.
Na pokrycie kosztów działalności Biura Rzecznika Finansowego zrzucą się instytucje sektora finansowego, w tym m.in. zakłady ubezpieczeń, banki, towarzystwa emerytalne, instytucje płatnicze, SKOK-i, towarzystwa funduszy inwestycyjnych i domy maklerskie.
Wszystkie te podmioty będą zobowiązane przedstawić Rzecznikowi do połowy lutego każdego roku raport dotyczący postępowań reklamacyjnych (uznanych i nieuwzględnionych roszczeń) rozpatrywanych w poprzednim roku.
Kto zostanie pierwszym Rzecznikiem Finansowym?
Rzecznik będzie powoływany na wniosek ministra finansów, na 4-letnią kadencję i na nie więcej niż dwie następujące po sobie kadencje. Stanowisko Rzecznika Finansowego będzie mogła piastować osoba obywatelstwa polskiego, posiadająca wykształcenie wyższe, "wyróżniająca się wiedzą i doświadczeniem w zakresie funkcjonowania rynku finansowego i regulacji prawnych tworzących jego otoczenie". Rzecznik Finansowy nie może należeć do partii politycznej, być akcjonariuszem czy członkiem władz podmiotów rynku finansowego.
Prawdopodobnym wydaje się scenariusz, w którym funkcję Rzecznika Finansowego w pierwszej jego kadencji będzie pełniła Aleksandra Wiktorow, obecny Rzecznik Ubezpieczonych.
Ustawa wejdzie w życie w ciągu 14 dni od jej ogłoszenia, 10 lipca przekazano ją prezydentowi i marszałkowi senatu.
mwc
