Kredyty hipoteczne stały się drogie i trudno dostępne. W ostatnich miesiącach sprzedaż hipotek szorowała po dnie, osiągając wartości o kilkadziesiąt procent niższe niż rok wcześniej i zbliżone do wyników sprzed kilkunastu lat. Główną przyczyną załamania rynku są wysokie stopy procentowe. Wzrost oprocentowania pociągnął za sobą wzrost rat kredytowych, a to z kolei obniża zdolność kredytową potencjalnych klientów banków.
Rząd pod koniec 2022 r. przedstawił założenia programu „Pierwsze Mieszkanie”, który skierowany jest do osób planujących zakup pierwszej nieruchomości. Jego elementem jest kredyt hipoteczny z dofinansowaniem obniżającym wysokość rat przez pierwszych 10 lat spłaty. Przypominamy najważniejsze założenia schematu.
Czy można wziąć kredyt 2 proc., jeśli ma się już mieszkanie?
Podstawowym warunkiem otrzymania kredytu z dopłatami jest nieposiadanie prawa do nieruchomości. Warunek ten dotyczy zarówno obecnej chwili, jak i przeszłości. Nie można zatem mieć prawa własności nieruchomości, części nieruchomości, spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego. Ważne – wymóg dotyczy wszystkich osób wchodzących w skład gospodarstwa domowego kredytobiorcy.
Wyjątek stanowi posiadanie nie więcej niż połowy udziału w jednym lokalu lub domu, jeśli odziedziczyliśmy to prawo i nie zamieszkujemy w nieruchomości.
Czy można sprzedać posiadaną nieruchomość i potem skorzystać z kredytu z dopłatą?
Nie ma takiej możliwości. Warunkiem jest nieposiadanie nieruchomości również w przeszłości. Głównym celem schematu jest wsparcie osób, które starają się o nabycie pierwszego domu lub mieszkania.
Czy można skorzystać z kredytu 2 proc., jeśli posiada się działkę budowlaną?
Tak. Posiadanie prawa do nieruchomości gruntowej nie wyklucza możliwości skorzystania z kredytu z dofinansowaniem. Działka budowlana może także zostać potraktowana jako wkład własny, jeśli zamierzamy z kredytu sfinansować budowę domu.
Czy kredyt z dopłatą można otrzymać, jeśli już podpisało się umowę kredytową?
Kredytem z dopłatą nie będzie można refinansować już zaciągniętego wcześniej kredytu. Część kupujących w ostatnim czasie mieszkania jest w okresie pomiędzy podpisaniem umowy z deweloperem a przeniesieniem własności nieruchomości, a jednocześnie zaciągnęło już kredyt. Również takie osoby nie mogą sięgnąć po „Bezpieczny Kredyt 2 proc.”. Projekt ustawy zakłada, że nie tylko nie można posiadać nieruchomości, ale nie można być już stroną umowy o kredyt hipoteczny.
Jak w praktyce działa kryterium maksymalnego wieku kredytobiorcy?
Program skierowany jest do osób, które nie ukończyły 45. roku życia. Jeśli jednak zobowiązanie zaciągają wspólnie małżonkowie lub osoby, które wspólnie wychowują dziecko, to warunek musi spełnić co najmniej jeden ze współkredytobiorców.
Ile kredytu 2 proc. można otrzymać?
W programie nie ustalono maksymalnej ceny kupowanej nieruchomości, przewidziano jednak limit kwoty kredytu. Wynosi on 500 tys. zł dla jednego kredytobiorcy (singla) lub 600 tys. zł dla osób wychowujących wspólnie co najmniej jedno dziecko (małżonków lub osób w związku nieformalnym). Jednocześnie przewidziano limit wkładu własnego – maksymalnie 200 tys. zł. Łącznie z ograniczeniami kwotowymi wyznacza on zatem maksymalną cenę nieruchomości (odpowiednio 700 i 800 tys. zł).
Od limitu wkładu własnego przewidziano jedno odstępstwo. Jeśli planujemy budować dom, a wkładem własnym jest działka, to wartość działki powiększona o kwotę kredytu musi zmieścić się w limicie 1 mln zł.
