Co to jest przelew SWIFT? Opłaty za przelewy zagraniczne

Banki przyzwyczaiły nas do szybkości i wygody w codziennych rozliczeniach w złotych. Mamy do wyboru kilka typów przelewów – od klasycznych opartych na systemie Elixir do natychmiastowych w kilku odmianach (BLIK na numer telefonu, ExpressElixir czy SORBNET). Gdy musimy wysłać pieniądze za granicę, sprawy szybko się komplikują.

W Unii Europejskiej dostępne opcje rozliczeń przypominają te znane nam z Polski. Jednolity Europejski Obszar Płatności, czyli SEPA, stał się jednak faktem dopiero kilka lat temu, a projekt nadal się rozwija. Dzięki niemu przesłanie pieniędzy pomiędzy dwoma bankami w Unii Europejskiej (a także w kilku innych krajach – np. Szwajcarii czy Islandii) powinno być równie proste, co wysłanie krajowego przelewu. Unijne regulacje zrównały także opłaty za operacje krajowe i w ramach SEPA (w walutach euro i krajów obszaru), a rozpędu powoli nabiera także projekt paneuropejskich płatności natychmiastowych.

Jak działają przelewy zagraniczne?

Chociaż trudno w to uwierzyć, to w XXI w. globalny obieg pieniądza opiera się na rozwiązaniach sięgających korzeni bankowości. O ile w poszczególnych krajach działają już zazwyczaj zautomatyzowane izby rozliczeniowe, to na poziomie globalnym wciąż brakuje takich udogodnień. Środki przechodzą z rąk do rąk dzięki sieci powiązań instytucji finansowych (tzw. korespondentów) i wsparciu międzynarodowej sieci wymiany danych SWIFT.

Na proces płatności składają się z dwa elementy. Pierwszym z nich jest przekazanie informacji o transakcji (rozliczenie). Drugim - przekazanie środków pieniężnych (rozrachunek). 

System SWIFT – bankowy internet

W przypadku przekazania pieniędzy pomiędzy bankiem krajowym a bankiem zagranicznym za pierwszy proces odpowiada sieć SWIFT. To system stworzony przez instytucje finansowe, utrzymujący „bankowy internet” pozwalający na wymianę komunikatów w formie elektronicznej. Informacja wędruje przez świat szybko, ale jej rolą jest wyłącznie powiadomienie zainteresowanych, że pieniądze są w drodze.

Za rozrachunek odpowiada z kolei system bankowości korespondenckiej. Banki utrzymują nawzajem (parami) swoje rachunki. To pozwala przekazać pieniądze z jednej instytucji do drugiej. Żeby system mógł działać globalnie, oznaczałoby to jednak, że każdy z banków powinien prowadzić u siebie rachunek każdego z pozostałych banków na świecie. To oczywiście jest nierealne.

Banki pośredniczące – jaką pełnią rolę w zagranicznych przelewach?

Przesyłanie pieniędzy w skali globu wymaga zazwyczaj zaangażowania banków-korespondentów pełniących rolę pośrednika. Jeśli chcemy np. przekazać środki na rachunek banku w Nowej Zelandii, to prawdopodobnie okaże się, że nasz polski bank nie ma korespondenta w tym kraju. Może mieć jednak bank-partnera np. w Holandii, a ta instytucja w swojej „sieci kontaktów” ma bank prowadzący rachunek odbiorcy naszego przelewu.

W powyższym przykładzie holenderski bank pełni rolę pośrednika. Za swoją usługę, pośrednictwa w przesłaniu pieniędzy, pobierze opłatę. Zlecając przelew SWIFT, wybieramy podmiot, który poniesie takiego rodzaju koszty.

Opcje kosztowe w przelewach SWIFT

W formularzu zlecenia przelewu znajdziemy zwykle pole odpowiadające za formułę podziału kosztów transferu. Do wyboru są trzy opcje:

• BEN - wszystkie koszty ponosi beneficjent (odbiorca). Należy pamiętać, że koszty te zostaną potrącone z przesyłanej kwoty.
• SHA - koszty dzielone pomiędzy nadawcę a odbiorcę. Nadawca opłaca koszty banku zleceniodawcy, odbiorca - koszty banków pośredniczących oraz banku odbiorcy (jeśli takie występują). Koszty obciążające odbiorcę zostaną potrącone z przesyłanej kwoty.
• OUR - wszystkie koszty ponosi nadawca. Beneficjent otrzyma pełną kwotę ustaloną w zleceniu.

Zlecając polecenie wypłaty, musimy wybrać, na którą z wersji się decydujemy. Tylko opcja OUR pozwala mieć pewność, że odbiorca otrzyma taką kwotę, jaką mu wysłaliśmy. Banki zwykle pobierają w takim przypadku dodatkową opłatę, np. w formie ryczałtowej. Po dotarciu środków na miejsce, nadpłata może zostać zwrócona nadawcy.

Jakie są opłaty za przelewy SWIFT?

Wysokość opłaty za przelew zagraniczny zależy od kilku czynników:

1. Wybranego typu przelewu. Standardowo środki powinny dotrzeć do odbiorcy w ciągu trzech dni roboczych od dnia następującego po zleceniu (tzw. D+3). Jeśli wybierzemy przyspieszony transfer, zapłacimy więcej. Pilny przelew zostanie zrealizowany jeden dzień roboczy po zleceniu (D+1), a ekspresowy tego samego dnia. Nie dla każdej waluty i nie w każdym banku znajdziemy pełen zestaw wymienionych opcji.
2. Formuły podziału kosztów – często spotykana jest dopłata za opcję OUR.
3. Sposobu zlecenia operacji – najtańszym kanałem jest oczywiście bankowość internetowa lub mobilna, za transakcję przez telefon lub w oddziale zapłacimy więcej.
4. Liczby banków pośredniczących – zwykle nie jest to możliwe do określenia z wyprzedzeniem, stąd dodatkowe ryczałtowe opłaty za opcję OUR.

Warto pamiętać, że opłaty dotyczące przelewów zagranicznych mogą się pojawić wtedy, gdy przesyłamy środki pomiędzy bankami w UE, a nawet w jednym kraju (np. Polsce). Istotna jest tutaj waluta – przelewy europejskie są tanie i szybkie, ale nie skorzystamy z nich, gdy transferujemy np. dolary amerykańskie.

Niektóre banki pobierają również opłaty za przychodzące przelewy zagraniczne. Koszty banku odbiorcy nierzadko zaskakują klientów, którzy przyzwyczaili się, że otrzymanie pieniędzy nie wiąże się z dodatkowymi prowizjami. Transfery zagraniczne to jednak zupełnie inny świat niż codzienna, nowoczesna bankowość.