1. Zachowanie wartości dodanej brutto (GVA) i przeciwdziałanie destrukcji kapitału produkcyjnego
Rafako, jako wyspecjalizowany podmiot sektora przemysłowego, generuje znaczącą wartość dodaną brutto w regionie Raciborza. Utrata tej wartości w wyniku likwidacji spółki prowadziłaby do trwałego uszczerbku w potencjale wytwórczym i przerwania ciągłości strumienia wartości w łańcuchu dostaw branż energetyczno-infrastrukturalnych. Pokrycie zobowiązań w ramach mechanizmu wsparcia publicznego (np. art. 107 TFUE w kontekście notyfikacji pomocy) pozwala na czasowe przejęcie ryzyk przez sektor publiczny w celu zabezpieczenia wartości rezydualnej aktywów oraz zapobieżenia destrukcji kapitału technicznego i ludzkiego (tzw. asset preservation strategy).
2. Efekt mnożnikowy i spillover effects w gospodarce lokalnej
Upadłość Rafako generowałaby silne negatywne efekty zewnętrzne – zarówno na poziomie lokalnym (utrata miejsc pracy, spadek dochodów gospodarstw domowych), jak i sektorowym (ryzyko kaskadowych bankructw kooperantów). Interwencja umożliwia utrzymanie lokalnych mnożników fiskalnych i konsumpcyjnych, przeciwdziałając efektowi domina w strukturze regionalnej gospodarki.
3. Dodatni bilans fiskalny z punktu widzenia sektora finansów publicznych
Analiza przepływów środków związanych z kontynuacją zatrudnienia, odprowadzaniem składek i podatków (ZUS, PIT, VAT, CIT) wskazuje na dodatni bilans dla państwa. Przy odpowiednio skonstruowanym mechanizmie wsparcia (np. w formie warunkowego umorzenia zobowiązań lub konwersji należności na udziały), możliwe jest osiągnięcie korzyści netto dla budżetu w średnim horyzoncie czasowym.
4. Strategiczny interes państwa i bezpieczeństwo infrastrukturalne
Rafako dysponuje unikatowym know-how w zakresie projektowania i produkcji urządzeń energetycznych, co czyni je aktywem o znaczeniu strategicznym. W kontekście transformacji energetycznej oraz modernizacji sektora kolejowego i obronnego (zgodnie z planem ARP i TFS), utrzymanie kontroli nad tym potencjałem leży w interesie publicznym zgodnie z art. 7 ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym oraz art. 4 ust. 1 ustawy o ochronie infrastruktury krytycznej.
5. Koszt alternatywny braku interwencji
Brak działania prowadziłby do likwidacji aktywów i znacząco ograniczonego zaspokojenia wierzycieli w toku postępowania upadłościowego. Z punktu widzenia skonsolidowanych finansów państwa, koszt alternatywny nieinterweniowania przewyższa koszt wsparcia. Publiczne zaangażowanie – odpowiednio zaprojektowane – może być częściowo odzyskane w formie udziałów lub przyszłych korzyści ekonomicznych.
6. Efekt sygnałowy i odbudowa wiarygodności polityki przemysłowej
Celowa i skuteczna interwencja w przypadku Rafako może posłużyć jako pozytywny sygnał dla rynku, że państwo posiada zdolność do zarządzania kryzysami w strategicznych gałęziach przemysłu. Wzmacnia to wiarygodność publicznych instytucji finansowych i może ułatwić przyszłe operacje ratunkowe w sektorze przemysłowym.
7. Możliwość zastosowania klauzul czasowych i warunkowego wsparcia
Projekt może zostać zaprojektowany w oparciu o wytyczne Komisji Europejskiej dotyczące pomocy na ratowanie i restrukturyzację. Można wprowadzić mechanizmy takie jak:
• zakaz wypłat dla akcjonariuszy i menedżerów,
• obowiązek przedstawienia realistycznego planu naprawczego,
• niezależny nadzór nad wdrażaniem restrukturyzacji.
Wniosek końcowy:
Wsparcie Rafako poprzez pokrycie zobowiązań i przejęcie kontroli nad majątkiem produkcyjnym może przynieść długofalowe korzyści fiskalne i strukturalne, zabezpieczając interes publiczny, miejsca pracy i potencjał technologiczny. Odpowiednio skonstruowany projekt pozwoli na zachowanie zgodności z przepisami krajowymi i unijnymi, a jednocześnie ochroni krajowy przemysł przed utratą kluczowych kompetencji.