Re: Likwidacja czy zawieszenie działalności

Proszę o ewentualne poprawki, oraz uzupełnienie.


Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich
Al. Solidarności 77
00-090 Warszawa





Na podstawie art. 80 Konstytucji RP, w związku z art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji RP oraz art. 2a ust 1, art. 2A ust 2 pkt 1,2,3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz.U. 1998 Nr 137, poz. 887, ze zmianami ), proszę o zapoznanie się, dokonanie wnikliwej oceny, ewentualne zaskarżenie do Trybunału Konstytucyjnego omówionych poniżej zapisów ustawy o systemie ubezpieczeniach społecznych, zwanych dalej UoSUS, a w szczególności art. 18 ust 8, jako stojącego w rażącej sprzeczności z zapisami przytoczonych artykułów Konstytucji, jak i samej UoSUS.


Uzasadnienie:

Osoby prowadzące działalność gospodarczą, jako jedyna grupa wymieniona w art. 6 ust. 1 pkt 5, UoSUS, została zapisem art. 18 ust. 8, zobowiązana do naliczania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, od wysokości podstawy, która nie ma żadnego związku z uzyskiwanymi w wyniku prowadzonej działalności dochodami. Podstawa naliczania składek nie ma także powiązania z przychodem, choć UoSUS w zbiorze pojęć zawartych w art. 4 zawiera ust. 9, wyraźnie określający jego znaczenie. Jak wynika z zapisów ustawy, nie ma on najmniejszego znaczenia w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą, dla wysokości opłacanych składek na ubezpieczenia społeczne jak i zdrowotne.
Wszystkie wymienione w art. 18 podmioty naliczają i opłacają składki od realnych, otrzymywanych przez ubezpieczonych: wynagrodzenia, świadczenia, uposażenia, stypendium, zasiłku. Są też wymienione podmioty, dla których podstawą jest minimalne wynagrodzenie, a określane odpowiednimi przepisami.
Dla prowadzących działalność gospodarczą i tylko dla tej grupy podmiotów, ustawodawca przewidział podstawę, w wysokości 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim
kwartale, a wyliczanym i podawanym przez Główny Urząd Statystyczny. Zatem jest to kwota nie podlegająca przepisom prawnym, oraz ulegająca notorycznym zmianom na wskutek obliczeń statystycznych, do których to obliczeń, wykorzystuje się szereg wskaźników, które nie mają żadnego związku ani z osobą prowadzącą działalność, osiąganymi przez nią wynikami ekonomicznymi, stratami, zyskami, przychodami oraz dochodami.

O ile jest to korzystne dla osób fizycznych osiągających dochody z działalności, znacznie przekraczających ową podstawę, o tyle dla osób, które nie mają możliwości lub nie mogą jej osiągnąć, jest bardzo krzywdzące, gdyż ponoszą one relatywnie do osiąganych dochodów znacznie większe obciążenie, wynikające z tak wyliczonej podstawy, niż wszystkie inne wymienione w ustawie podmioty.
Na marginesie dodam, że osobom osiągającym wysokie dochody z działalności, takie określenie podstawy naliczania składek, daje możliwość do ubezpieczenia się dodatkowego, gdyż gdyby liczono im podstawę od dochodu, to zapłaciłyby one o wiele wyższą składkę na ubezpieczenia. Druga grupa osób, nie dość, że nie ma tej możliwości, to w ostatnich latach, ma poważne trudności z opłaceniem składek od tak określonej podstawy.

Do absurdu, doprowadzona została także sprawa zarówno podstawy na ubezpieczenie zdrowotne, jak i sposobu jej obliczania. Wszystkie podmioty obliczając składkę od kwot wynikających z faktycznie otrzymanych dochodów, odejmują od kwoty brutto, wyliczone składki na ubezpieczenie społeczne, a dopiero od tak wyliczonego dochodu obliczana jest składka na ubezpieczenie zdrowotne. Zatem podstawa do obliczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne jest zawsze niższa od podstawy obliczania ubezpieczeń społecznych. Natomiast osoby prowadzące działalność gospodarczą muszą opłacać składkę zdrowotną od podstawy znacznie przewyższającej tę, od której oblicza się składki na ubezpieczenia społeczne.



Panie Rzeczniku Praw Obywatelskich, chciałbym się także dowiedzieć czy kierował się ustawodawca, ustalając podstawę obliczania składek na obowiązkowe ubezpieczenia dla osób prowadzących działalność gospodarczą, na poziomie dwukrotnie wyższym, niż wynosi ustawowe najniższe wynagrodzenie ustalone przez ustawodawcę, dla pracujących w Rzeczypospolitej Polskiej?

Dlaczego dotyczy to tylko i wyłącznie tej grupy podmiotów?

Na koniec, pragnę jeszcze zwrócić uwagę Pana RPO, na następujące zapisy UoSUS.

W art. 16 ust 4 pkt 1 jest napisane:

4. Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe:
1) osób prowadzących pozarolniczą działalność,

finansują w całości, z własnych środków, sami ubezpieczeni.

Chciałbym się dowiedzieć co to są „środki własne”, nie zawarte w zbiorze określeń, znajdujących się w art. 4 UoSUS. W przypadku czasowego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej, wiadomym jest, że w tym okresie, zgłoszonym do ZUS, prowadzący działalność gospodarczą nie osiąga przychodu oraz dochodu. Moje pytanie: jakie w tym przypadku są źródła uzyskiwania „środków własnych”, koniecznych do opłacenia obowiązkowych składek ?


Jeżeli Pan RPO nie zechce podjąć odpowiednich kroków w tej sprawie, proszę uprzejmie o podanie, co należy zrobić, by można zaskarżyć do TK, te zapisy ustawy, które są moim zdaniem niezgodne zarówno z Konstytucją jak i samą ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych.