Prawo do przesłuchania świadków, przeprowadzania rewizji z użyciem psów służbowych i prawo do przeszukania osób - to tylko ułamek z listy nowych uprawnień nadanych przez resort finansów w zakresie kontroli celno-skarbowej.
1 marca wchodzi w życie ustawa o Krajowej Administracji Skarbowej, która definiuje nowy rodzaj inspekcji. Oprócz kontroli podatkowej, na bazie izb celnych, urzędów celnych oraz urzędów kontroli skarbowej pojawia się kontrola celno-skarbowa, której wykonawcy zdobyli znacznie szerszy wachlarz możliwości w zakresie oceny naruszenia przepisów.
Resort finansów tłumaczy, że kontrole celno-skarbowe (nazywane "twardą kontrolą") będą nakierowane na zwalczanie przestępstw prowadzonych na szeroką skalę, które powodują istotną szkodę dla Skarbu Państwa, jak na przykład wyłudzenia VAT.
Przebieg kontroli celno-skarbowej
Wszczęcie kontroli może nastąpić bez uprzedzenia lub z urzędu po otrzymaniu przez funkcjonariuszy upoważnienia, o czym mówi art. 62 ustawy o KAS. W przypadku podejrzenia, że nie są przestrzegane przepisy oraz okoliczności faktyczne uzasadniają niezwłoczne przeprowadzenie kontroli celno-skarbowej, jest ona wszczynana na podstawie okazywanej legitymacji służbowej.
W niektórych przypadkach kontrolowanemu przysługuje w terminie 14 dni od dnia doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej uprawnienie do skorygowania deklaracji w zakresie objętym tą kontrolą. Korekta deklaracji złożona po upływie tego terminu, a przed zakończeniem kontroli celno-skarbowej nie wywołuje skutków prawnych.
Gdzie może zostać przeprowadzona kontrola celno-skarbowa? Czynności sprawdzające mogą być wykonywane:
- w urzędzie celno-skarbowym,
- w siedzibie kontrolowanego,
- w miejscu prowadzenia lub przechowywania ksiąg podatkowych
- w każdym innym miejscu związanym z prowadzoną przez kontrolowanego działalnością,
- w innych urzędach obsługujących organy KAS.
Co skontrolują inspektorzy KAS?
Resort finansów informuje, że zadania realizowane przez piony kontrolne będą skupiały się na likwidacji istniejącej obecnie szarej strefy i minimalizacji wykroczeń i popełnianych nieprawidłowości.
Zgodnie z zapowiedziami ministerstwa kontroli mogą podlegać m.in. następujące aspekty:
-
przestrzeganie przepisów prawa podatkowego, celnego oraz innych związanych z przywozem i wywozem towarów w obrocie między obszarem celnym Unii Europejskiej a państwami trzecimi,
-
przestrzeganie prawa dewizowego w zakresie ograniczeń i obowiązków określonych dla rezydentów i nierezydentów,
-
przestrzeganie praw regulujących urządzanie i prowadzenie gier hazardowych,
-
rodzaj paliwa w zbiornikach pojazdów,
-
przesyłki pocztowe,
-
wywóz i przywóz na terenie Polski towarów podlegających ograniczeniom i zakazom,
-
prawidłowość i prawdziwość oświadczeń o stanie majątkowym składanych przez osoby zatrudnione w jednostkach organizacyjnych KAS oraz funkcjonariuszy.
Kontrola celno-skarbowa będzie zajmować się również m.in. działalnością zorganizowanych grup przestępczych, karuzelami podatkowymi
Jakie uprawnienia mają kontrolerzy KAS?
Zgodnie z art. 64 ustawy o KAS w ramach kontroli celno-skarbowej inspektorom przysługuje uprawnienie m.in. do:
-
żądania udostępnienia akt, ewidencji, ksiąg i wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z przedmiotem kontroli,
-
wstępu, przebywania i poruszania się na gruncie oraz w innym pomieszczeniu kontrolowanego,
-
przesłuchiwania kontrolowanego lub świadków,
-
przeszukiwania lokali, lokali mieszkaniowych z użyciem i urządzeń technicznych i psów służbowych,
-
zasięgania opinii biegłych,
-
żądania przeprowadzenia spisu z natury,
-
badania towarów surowców półproduktów i wyrobów w celu ich zbadania,
-
przeprowadzenia w uzasadnionych przypadkach w drodze eksperymentu, doświadczenia lub odtworzenia możliwości gry na automacie lub gry na innym urządzeniu,
-
żądania zamknięcia dokumentacji dotyczącej towarów i czynności podlegających kontroli,
-
nakładania zamknięć urzędowych na urządzenia, pomieszczenia, naczynia oraz środki przewozowe,
Ponadto funkcjonariusze w ramach kontroli celno-skarbowych będą uprawnieni do:
-
przeprowadzenia rewizji towarów, wyrobów i środków przewozowych z użyciem urządzeń technicznych i psów służbowych,
-
przeszukania osób,
-
konwoju i strzeżenia towarów
-
kontroli przesyłek pocztowych
-
zatrzymywania pojazdów i wykonywania innych czynności z zakresu kontroli ruchu drogowego.
Ponad 90% ustaleń w przeprowadzonych postępowaniach kontrolnych dotyczyło podatku od towarów i usług (VAT). To ten podatek w największym stopniu tworzy szarą strefę. Łączna kwota nadużyć przekroczyła ponad 20 mld zł. Organy kontroli skarbowej przeprowadziły 9855 postępowań kontrolnych – tak wyglądały ubiegłoroczne statystyki, o których pisał Rafał Mundry w artykule: „Fiskus wykrył w 2016 r. oszustwa podatkowe na 22 mld zł”. Pozostaje poczekać na to, czy nowe „twarde kontrole” osiągną zamierzony efekt ministra Mateusza Morawieckiego.
