Rodzaje powodzi
Istnieje wiele rodzajów powodzi, które znajdują swoje odzwierciedlenie w definicji powodzi jaką proponują Towarzystwa Ubezpieczeń, wywodzącej się z ustawy Prawo Wodne. Schemat 1 różnicuje powodzie: roztopowe, zatorowe(zimowe), sztormowe, opadowe(deszczowe), spowodowane deszczami nawalnymi. Często powódź jest skutkiem kilku przyczyn działających jednocześnie, np. topi się śnieg, pada deszcz, zaś spływająca kra utyka na przeszkodach, tworząc zatory. Wówczas to dochodzi do powstania powodzi mieszanych ® roztopowo-opadowych. Wielość rodzajów powodzi obrazuje z jak bardzo niebezpiecznym kataklizmem mamy do czynienia.
Typy powodzi:
Opadowe (deszczowe) - mogą pojawić się w różnych rejonach Polski i są spowodowane mniej lub bardziej intensywnymi opadami deszczu. Taka była przyczyna powodzi w dorzeczu Odry w lipcu 1997 r. i w dorzeczu Wisły w lipcu 2001 r.
Spowodowane deszczami nawalnymi - nawałnice obejmują zwykle niewielkie obszary i są krótkotrwałe. Deszcze te bywają przyczyną bardzo groźnych, tzw. szybkich powodzi, jak np. w rejonie Gdańska w lipcu 2001 r.
Roztopowe - spowodowane są tajaniem pokrywy śnieżnej. Pojawiają się na wszystkich rzekach w kraju, ale najgroźniejsze rozmiary osiągają na dużych rzekach nizinnych. Jeśli obfity śnieg leży na zamarzniętym gruncie, a w okresie roztopowym nastąpi gwałtowny wzrost temperatury powietrza, pokrywa śnieżna topi się szybko i w krótkim czasie dopływa do rzek, powodując powódź. Tak zdarzyło się w Polsce podczas zimy 1978/1979.
Zatorowe (zimowe) - pojawiają się w czasie zamarzania rzeki, gdy w wodzie powstaje śryz, czyli kryształki lodu spowalniające przepływ wody i sprzyjające powstawaniu zatoru, albo też podczas kruszenia się pokrywy lodowej, przy dodatnich temperaturach. Dochodzi wówczas do spiętrzenia kry. Przykładem może być powódź w rejonie Płocka w styczniu 1982 r.
Sztormowe - przyczyną jest wiatr o sile przekraczającej 10 st. B, w przypadku wybrzeża Polski wiejący najczęściej z kierunków północnych. Spycha on masy wodne ku brzegowi, powodując zalewanie terenu i "wpychanie" wody w ujścia rzek. Zagrożenie powodzią sztormową na południowym wybrzeżu Morza Bałtyckiego występuje kilkanaście razy w ciągu roku.
Opadowe (deszczowe) - mogą pojawić się w różnych rejonach Polski i są spowodowane mniej lub bardziej intensywnymi opadami deszczu. Taka była przyczyna powodzi w dorzeczu Odry w lipcu 1997 r. i w dorzeczu Wisły w lipcu 2001 r.
Spowodowane deszczami nawalnymi - nawałnice obejmują zwykle niewielkie obszary i są krótkotrwałe. Deszcze te bywają przyczyną bardzo groźnych, tzw. szybkich powodzi, jak np. w rejonie Gdańska w lipcu 2001 r.
Roztopowe - spowodowane są tajaniem pokrywy śnieżnej. Pojawiają się na wszystkich rzekach w kraju, ale najgroźniejsze rozmiary osiągają na dużych rzekach nizinnych. Jeśli obfity śnieg leży na zamarzniętym gruncie, a w okresie roztopowym nastąpi gwałtowny wzrost temperatury powietrza, pokrywa śnieżna topi się szybko i w krótkim czasie dopływa do rzek, powodując powódź. Tak zdarzyło się w Polsce podczas zimy 1978/1979.
Zatorowe (zimowe) - pojawiają się w czasie zamarzania rzeki, gdy w wodzie powstaje śryz, czyli kryształki lodu spowalniające przepływ wody i sprzyjające powstawaniu zatoru, albo też podczas kruszenia się pokrywy lodowej, przy dodatnich temperaturach. Dochodzi wówczas do spiętrzenia kry. Przykładem może być powódź w rejonie Płocka w styczniu 1982 r.
Sztormowe - przyczyną jest wiatr o sile przekraczającej 10 st. B, w przypadku wybrzeża Polski wiejący najczęściej z kierunków północnych. Spycha on masy wodne ku brzegowi, powodując zalewanie terenu i "wpychanie" wody w ujścia rzek. Zagrożenie powodzią sztormową na południowym wybrzeżu Morza Bałtyckiego występuje kilkanaście razy w ciągu roku.
Jak bronimy się przed powodzią?
Ludzkość od wieków podejmowała lokalne środki ochrony przed powodzią, budując wały chroniące przed wezbraniami (powodziami) roztopowymi i opadowymi występującymi zimą i latem, powołując działanie Komitetów Przeciwpowodziowych, Centrów Antykryzysowych, Systemu Monitoringu i Osłony Kraju. Jednakże te wszelkie czynności często nie wydają się być wystarczające. Wszelkie działania organizacyjno-administracyjne, techniczne, wzbudzają często jedynie fałszywe poczucie bezpieczeństwa społeczeństwa, przesadne poczucie wpływu na bieg zdarzeń, albowiem nie są w stanie przewidzieć wielkości skutków powodzi, czasu i miejsca jej wystąpienia, co w sposób jasny i przejrzysty obrazuje chociażby powódź z 1997 roku.
Zgodnie z definicją ustawy z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne art. 9 ust. 1 pkt.10, powódź rozumiana jest jako wezbranie wody w ciekach naturalnych, zbiornikach wodnych, kanałach lub na morzu, podczas którego woda po przekroczeniu stanu brzegowego zalewa doliny rzeczne albo tereny depresyjne i powoduje zagrożenie dla ludności i mienia.
W przyszłości nie będzie lepiej
Chociaż wciąż postępujące badania przyczyniają się do pogłębienia naszego zrozumienia zjawiska powodzi, jej następstw, a także naszych umiejętności szacowania prawdopodobieństwa wystąpienia i zakresu powodzi w określonych obszarach, to jednakże nie należy zapominać, że zasadniczymi przyczynami powodzi (opady atmosferyczne i poziomy morza) są zjawiska naturalne, których w zasadzie nie można kontrolować ani w sposób rzetelny prognozować. Jednocześnie pamiętajmy, że szacowany jest wzrost zagrożenia powodzią w Europie. Szczególnie zważając na zmianę klimatu, która prawdopodobnie przyczyni się do wzrostu rozmiarów i częstotliwości wystąpienia powodzi w przyszłości (większa intensywność opadów oraz podnoszące się poziomy mórz), a także zważając na fakt wzrostu zaludnienia i dóbr gospodarczych na obszarach zagrożonych powodzią.
Dlatego niezmiernie ważne jest by uwrażliwiać społeczeństwo i pobudzać świadomość ubezpieczeniową, ukazując, że skutki tragedii można zminimalizować, wykupując odpowiednie ubezpieczenia. Co zawiera i ile kosztuje typowe ubezpieczenie od powodzi?
Najczęściej ryzyko powodzi jest integralną częścią ubezpieczenia mienia od ognia i innych zdarzeń losowych. Ochroną ubezpieczeniową objęte jest mienie własne ubezpieczającego jak i przyjęte do sprzedaży lub w celu wykonania usługi.
Oprócz zwrotu kosztów za poniesione straty wynikłe z bezpośredniego działania wody w trakcie lub następstwie powodzi, ubezpieczyciel zwraca następujące koszty:
- zabezpieczenia zagrożonego mienia,
- ratowania mienia celem zmniejszenia rozmiarów szkody,
- szkody powstałe podczas akcji ratowniczej,
- uprzątnięcia pozostałości po szkodzie.
Ubezpieczyciel ponosi również odpowiedzialność za szkody w ubezpieczonym mieniu powstałe w wyniku upadku drzew w następstwie powodzi.
Stawka za ubezpieczenie mienia od ognia i innych zdarzeń losowych uzależniona jest od rodzaju prowadzonej działalności, sumy ubezpieczenia, ilości ubezpieczonych ryzyk i udzielonych zniżek.
Składki za ubezpieczenia mienia np. o wartości 100.000 zł zaczynają się już od 50 zł.
Ochronę ubezpieczeniową możemy rozszerzyć o zwiększone koszty działalności w związku z zakłóceniem lub przerwą w działalności gospodarczej, spowodowanymi powodzią.
Zwracane są wtedy koszty poniesione w celu kontynuowania działalności i są to:
- koszty wynajmu pomieszczeń, maszyn i urządzeń zastępczych,
- koszty przetransportowania mienia,
- koszty pracy dodatkowej,
- koszty poinformowania klientów o zmianach w prowadzeniu działalności gospodarczej.
Ochronę ubezpieczeniową o ryzyko powodzi można również rozszerzyć po uprzednim wykupieniu ubezpieczenia mienia od ognia i innych zdarzeń losowych.
Przedmiotem ubezpieczenia w ryzyku powodzi mogą być:
- budynki mieszkalne i lokale mieszkalne,
- domy w budowie,
- pomieszczenia przynależne,
- budowle,
- stałe elementy wyposażenia,
- ruchomości domowe,
- wartości pieniężne,
- przedmioty wartościowe.
Zakres ochrony ubezpieczeniowej w ryzyku powodzi co do przedmiotów ubezpieczenia i wysokości sum ubezpieczenia jest zawsze taki sam jak w ubezpieczeniu mienia od ognia i innych zdarzeń losowych.
Np. jeżeli nasz klient w ubezpieczeniu mienia od ognia i innych zdarzeń losowych zechce ubezpieczyć lokal mieszkalny i pomieszczenie przynależne na – odpowiednio - 300 tys. zł i 20 tys. zł, to wybierając dodatkowo ubezpieczenie od powodzi, otrzyma w tym ryzyku także ochronę na lokal mieszalny i pomieszczenia przynależne, także 300 tys. zł i 20 tys. zł, czyli na takie same sumy jak w ryzyku ogniowym. Składki za ubezpieczenie na ww. sumy ubezpieczenia zaczynają się od 215 zł.
Zniwelowanie ryzyk, wynikających z zagrożeń powodziowych proponuje Towarzystwo Ubezpieczeń Inter Polska S.A. w pakietach ubezpieczeniowych:
- dla przedsiębiorców Inter Partner i
- dla osób fizycznych Inter Lokum.
Andrzej Twardowski
Dyrektor Biura Ubezpieczeń Majątkowych i Osobowych
TU INTER Polska S.A.
Źródło:
