Marża a narzut. Jaka jest między nimi różnica?

Oferta promowana

eKonto

eKonto

Dalej

Błędne zrozumienie obu pojęć może prowadzić do podejmowania katastrofalnych w skutkach decyzji biznesowych. Weźmy jeden z hipotetycznych przykładów:

• Firma X chce osiągnąć narzut 50% na swoim produkcie przy koszcie produkcji wynoszącym 40 zł. Pracownik myli marżę z narzutem i dolicza tę pierwszą wartość. Produkt ukazuje się na rynku z ceną 80 zł. Przy właściwym zrozumieniu pojęć, właściwa cena powinna wynieść 60 zł. Może to oznaczać, że przy ostatecznej stawce wyższej o ponad 30 proc., sprzedaż produktu może być drastycznie mniejsza, niż wstępnie założona.

Więcej przykładów konsekwencji błędnego zrozumienia obydwu pojęć przytoczymy pod koniec tego artykułu. 

Marża i narzut - czym się różnią?

Najprościej rzecz ujmując, różnica tkwi w punkcie odniesienia:

• w przypadku marży liczy się ją od ceny ostatecznej, 

• w przypadku narzutu liczy go od ceny nabycia lub produkcji.

Posłużmy się dwoma przykładami, by zobrazować jak wygląda schemat naliczania obu wartości.

Przykład pierwszy

Produkt X, którego koszt produkcji lub zakupu u hurtownika wynosi 100 zł. Natomiast sprzedawany jest potem w cenie 200 zł. 

• Marża w tym przypadku wyniesie: 50%,
  ponieważ 50% zł 200 zł wynosi 100 zł (liczone od ceny ostatecznej).
  
  

• Narzut w tym przypadku wyniesie: 100%,
  ponieważ 100 zł + 100% = 200 zł (liczone od ceny nabycia).

Przykład drugi

Produkt Y, którego koszt produkcji lub zakupu u hurtownika wyniósł 500 zł. Z różnych przyczyn sklep zmuszony jest sprzedać go poniżej kosztów w cenie 400 zł. 

• Marża w tym przypadku wyniesie: -25%,
  ponieważ 100 zł straty, z którą następuje sprzedaż, wynosi 25 proc. ceny sprzedaży wynoszącej 400 zł. 

• Narzut w tym przypadku wyniesie: -20%,
  ponieważ 100 zł straty, z którą następuje sprzedaż, wynosi 25 proc. ceny zakupu wynoszącego 500 zł. 

Przy tej okazji warto jeszcze wspomnieć o dwóch podstawowych sposobach liczenia marży, czyli czym różni się marża brutto od marży netto:

• Marża brutto obejmuje tylko koszty bezpośrednio związane wytworzeniem towaru. Może wobec tego w sobie zawierać te związane z produkcją lub zakupem towarów oraz np. prowizje handlowców, ale nie uwzględnia kosztów pośrednich takich jak czynsz czy funkcjonowanie biura. 

• Marża netto to stosunek zysku netto do wartości sprzedaży i uwzględnia wszystkie koszty poniesione przez firmę w określonym okresie. Wobec tego także te niezwiązane bezpośrednio z zakupem i sprzedażą produktu, a także np. koszty księgowości, wynajmu powierzchni biurowej, ale także zobowiązań finansowych i podatków. 

Marża kwotowa, a narzut kwotowy

Kwotowe wyliczenie obu parametrów jest dość proste i możliwe, że to z tego powodu oba pojęcia są tak często ze sobą mylone:

• Marża kwotowa = cena sprzedaży - cena zakupu

• Narzut kwotowy = cena sprzedaży - cena zakupu

Jak więc widać z powyższego przykładu, w wartościach bezwzględnych, oba parametry są  identyczne. Liczy się je także tym samym wzorem. Różnice zaczynają się, gdy zaczynamy zagłębiać się w wartości procentowe.

Jak obliczyć marżę procentową?

Należy pamiętać, że punktem wyjścia dla obliczania marży jest cena sprzedaży produktu. 

Wzór wygląda następująco:

1. Marża procentowa = (cena sprzedaży - cena kupna) / cena sprzedaży * 100%

2. Marża procentowa = marża kwotowa / cena sprzedaży * 100%

Rozważmy to na przykładzie. 

Nasza firma kupuje produkt za 80 zł, a sprzedajemy go za 100 zł. 
W tym przypadku marża procentowa wynosi 20%. 

Jak obliczyć narzut procentowy?

W przypadku narzutu punktem odniesienia jest cena zakupu produktu przez firmę. Wzór wygląda następująco:

1. Narzut procentowy = (cena sprzedaży – cena kupna) / cena kupna * 100%

2. Narzut procentowy = narzut kwotowy / cena zakupu * 100%

Popatrzmy na nasz przykład. 
Przypomnijmy, że nasza firma kupuje produkt za 80 zł, a następnie sprzedaje go w cenie  100 zł. W tym przypadku narzut procentowy wyniesie 25%.

Dodatni narzut procentowy zawsze będzie wartością wyższą, niż w przypadku dodatniej marży procentowej, ujemny narzut procentowy zawsze będzie wartością niższą, niż w przypadku ujemnej marży procentowej. Marża procentowa dodatnia nie może wynosić więcej niż 100%, natomiast narzut procentowy może jak najbardziej.

Konsekwencje mylenia marży z narzutem?

Pomylenie marży z narzutem może prowadzić do błędów w obliczeniach finansowych i podejmowaniu niekorzystnych decyzji biznesowych. Weźmy kilka przykładów:

1. Sklep internetowy zamawia produkty od swojego dostawcy i chce na nich zarobić 25% (marża). Zamawia towar za 200 zł i mylnie zakłada, że musi sprzedać go za 250 zł (narzut 25%). Jednak faktyczna marża wynosi wtedy tylko 20%, co oznacza, że sklep internetowy powinien wystawić produkt w cenie 267 zł. W efekcie sklep internetowy zarobi mniej, niż planował.

2. Sklep odzieżowy chce sprzedawać swoje produkty z zyskiem wynoszącym 40%, więc ustala cenę sprzedaży na poziomie 140 zł. Niestety, sklep pomylił marżę z narzutem i kupił produkty za 100 zł zamiast za 83,33 zł (cena sprzedaży 140 zł minus 40% marży). W efekcie jego zysk wyniesie tylko 40 zł zamiast oczekiwanych 56 zł, a marża wyniesie tylko 28,6% zamiast oczekiwanych 40%.

3. Firma ABC chce osiągnąć marżę 40% na swoim produkcie, a koszt produkcji wynosi 100 zł. Firma ABC mylnie uważa, że cena sprzedaży powinna wynosić 140 zł, ale w rzeczywistości, aby osiągnąć 40% marżę, cena sprzedaży powinna wynosić 166,67 zł. Jeśli firma ABC sprzedaje produkt za 140 zł, to jej marża wyniesie tylko 28,6%, co oznacza, że firma nie osiągnie swojego celu.

Niewłaściwe zrozumienie obu pojęć może powodować określone skutki:

• Błędne określenie rentowności: Jeśli przedsiębiorca myli marżę z narzutem, może niewłaściwie określić swoją rentowność. Mogą pojawiać się sytuacje, w których właściciel myśli, że osiąga zysk, podczas gdy w rzeczywistości traci pieniądze.

• Trudności w ustalaniu cen: Pomyłka między marżą a narzutem może skutkować błędnym określeniem kosztów i ceny zakupu produktów lub usług, co może prowadzić do trudności w ustalaniu odpowiedniej ceny dla danego towaru.

• Złe decyzje finansowe i problemy z planowaniem budżetu: Przedsiębiorca, który myli marżę z narzutem, może podejmować złe decyzje finansowe, takie jak inwestowanie w produkty lub usługi, które nie są opłacalne.

Błędne zrozumienie pojęć marży i narzutu może prowadzić do podejmowania niekorzystnych decyzji biznesowych. Marża to stosunek zysku do ceny ostatecznej produktu, a narzut to stosunek zysku do kosztów nabycia lub produkcji. Dlatego też narzut zawsze jest większy niż marża, a marża nigdy nie przekroczy 100%. Warto pamiętać, że błędne określenie marży lub narzutu może prowadzić do zbyt wysokiej lub zbyt niskiej ceny końcowej produktu, co może z kolei wpłynąć na mniejszą sprzedaż. Dlatego też warto dokładnie poznać różnice między tymi pojęciami oraz umieć je prawidłowo wyliczyć.