Ile teraz może kosztować najdroższa pożyczka? Maksymalny koszt kredytów spada

Od niemal roku obowiązuje już nowa tzw. ustawa antylichwiarska. Wprowadziła ona sporo zmian, zarówno w praktykach banków i firm pożyczkowych dotyczących badania zdolności klientów (od maja 2023 r.), jak i w relacjach pomiędzy osobami fizycznymi wypożyczającymi sobie pieniądze. Najważniejsze rozwiązania opisaliśmy na łamach Bankier.pl wkrótce po przegłosowaniu projektu stworzonego przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

Dla pożyczkobiorców najbardziej odczuwalnym efektem istnienia regulacji antylichwiarskich jest istnienie limitów oprocentowania oraz górnych granic opłat i prowizji. Nazywane są one odpowiednio limitami kosztów odsetkowych i kosztów pozaodsetkowych.

Maksymalna wysokość opłat i prowizji kredytów i pożyczek

Zacznijmy od drugiego elementu, który ma „sztywny” charakter – niepowiązany z żadnym zmiennym parametrem. Banki i firmy pożyczkowe życzą sobie zwykle dodatkowych opłat za wypożyczenie środków. Mogą one mieć postać np. prowizji za udzielenie kredytu albo opłaty za przygotowanie formalności. Przed laty nie istniały żadne ograniczenia dotyczącego tego typu kosztów. Efekt był łatwy do przewidzenia – pozycje pozaodsetkowe potrafiły „puchnąć” do gigantycznych rozmiarów.

Obecnie istnieje osobny limit dla pożyczek o terminie spłaty do 30 dni. Wynosi on 5 procent udostępnianej konsumentowi kwoty.

Dla kredytów i pożyczek spłacanych przez co najmniej 30 dni limit wynosi:

• 10 proc. udostępnionej kwoty plus
• 10 proc. udostępnionej kwoty za każdy rok spłaty.

Łącznie nie można jednak pobrać opłat i prowizji przewyższających 45 proc. kwoty kredytu konsumenckiego. Wydłużanie okresu spłaty od pewnego momentu nie powoduje już zatem, że rośnie limit.

Ile wynosi limit oprocentowania?

Zupełnie inaczej skonstruowany jest limit oprocentowania kredytu konsumenckiego. Ograniczenia tego rodzaju bazują na stopie referencyjnej NBP. Oznacza to, że ilekroć Rada Polityki Pieniężnej obniża stopę, tylekroć spada limit oprocentowania kredytów i pożyczek.

Wzór do wyliczenia „sufitu” odsetek to suma stopy referencyjnej i 3,5 pp. pomnożona przez 2. Ostatnia wrześniowa obniżka (do 6 proc.) spowodowała, że limit oprocentowania kredytów obniżył się z 20,5 proc. do 19 proc.

W przypadku kredytów i pożyczek na niższe kwoty i o krótszym okresie spłaty, odsetki stanowią zwykle mniej istotną niż mogłoby się wydawać część łącznego kosztu. Przykładowo, dla wypożyczonych na 1 rok 2 tys. zł, przy jednorazowej spłacie na koniec umowy, limit odsetek wynosi:

• Przy progu 20,5 proc. (przed 6 września 2023) – 410 zł.
• Przy progu 19 proc. (po 6 września 2023) – 380 zł.

Tymczasem maksymalna kwota opłat i prowizji to w takim scenariuszu 400 zł, czyli mniej więcej tyle, ile można naliczyć odsetek za cały okres spłaty.

Ile teraz może kosztować najdroższa pożyczka?

Jeśli połączymy limit kosztów odsetkowych i limit kosztów pozaodsetkowych, możemy wyznaczyć maksymalny łączny koszt wypożyczenia środków, który może narzucić obecnie bank lub firma pożyczkowa.

Przygotowaliśmy aktualne zestawienie takiego łącznego limitu dla obecnego poziomu stóp procentowych (6 proc.) i obowiązujących ograniczeń opłat i prowizji. Przyjmujemy, że wypożyczone środki zwracane są jednorazowo, a nie w ratach.

Warto dodać, że limity ustanowione przez ustawę antylichwiarską dotyczą także użytkowników kredytów spłacanych w formule linii kredytowej. Przykładem mogą być karty kredytowe oraz linie kredytowe w rachunku osobistym. W tym przypadku bardzo częstą praktyką jest ustalanie przez bank lub pożyczkodawcę oprocentowania na poziomie dopuszczalnego maksimum. Każda obniżka stóp powoduje zatem, że kredytodawca zmuszony jest do obniżenia oprocentowania. W czasach rekordowo niskich stóp procentowych (raptem 3 lata temu) dzięki temu mechanizmowi karty kredytowe były tańsze niż dzisiejsze kredyty hipoteczne - limit wynosił 7,2 proc.