W obronie Wicepremiera Dorna

Próbowałem dwukrotnie bezskutecznie zamieścić w portalu Onet.pl kilka argumentów prawnych w obronie Wicepremiera Dorna, w związku z bezpodstawnymi oskarżeniami zamieszczonymi na łamach Trybuny. Zamieszczam je więc na tym, naprawdę wolnym forum.


Kluczowy dla tej sprawy jest art. 13, pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 o systemie ubezpieczeń społecznych, który stwierdza, że "obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby prowadzące działalność pozarolniczą - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności". Ta sama zasada dotyczy ubezpieczenia zdrowotnego. Wynika z niej, że jeśli ktoś nie wykonuje działalności gospodarczej, nie podlega żadnym obowiązkowym ubezpieczeniom.

"Zaprzestanie", o którym tu mowa, nie dotyczy jedynie wykreślenia z ewidencji, lecz także zaprzestania o charakterze czasowym. To wynika z dwóch kolejnych, wydanych na podstawie delegacji ustawowej rozporządzeń:

1) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 4 grudnia 1998 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących oraz innych dokumentów. Załącznik nr 20 (Dz. U. z 1998 r. Nr 149, poz. 982; ost. zm. Dz. U. z 2004 r. Nr 101, poz. 1039). Obowiązywało od 01.01.1999 do 30.09.2003.

Wśród przyczyn wyrejestrowania płatnika z ubezpieczeń, obok decyzji o wykreśleniu z ewidencji, wymieniono tu m. in. także oświadczenie o zaprzestaniu prowadzenia pozarolniczej działalności.

111 - opłacająca składki wyłącznie za siebie - decyzja o wykreśleniu z ewidencji, rejestru lub skreślenie z listy,
113 - oświadczenie o zaprzestaniu prowadzenia pozarolniczej działalności,

2) Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 sierpnia 2003 r. Załącznik nr 13 (Dz. U. Nr 150, poz. 1457). Obowiązujące od 01.10.2003 do dziś. Także i tu jest mowa o możliwości zgłaszania czasowego zaprzestania działalności gospodarczej, bez jednoczesnego wykreślenia jej z ewidencji.

111 - zaprzestanie prowadzenia działalności
211 - wykreślenie z rejestru, ewidencji lub skreślenie z listy

Treść powyższych rozporządzeń jednoznacznie wskazuje na prawną możliwość zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej, bez jednoczesnego wykreślania jej z ewidencji. Nietrudno też zauważyć, że rozporządzenia te nic nie mówią o tym, jak często i w jakich odstępach czasu można zaprzestawać prowadzenia działalności. Żaden akt prawny nic nie mówi o tym, jakie mogą być przyczyny zaprzestania działalności, lub wykreślenia jej z ewidencji.

Urzędnicy i sędziowie, którzy stosują odgórne, wewnętrzne instrukcje w tej sprawie, zapominają o tym, że "Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej". Nikogo nie powinien interesować powód zaprzestania działalności, ani to jak często z tego prawa ktoś korzystał. W przypadkach wątpliwych urząd, lub sąd powinien ustalić to, czy w okresach zgłaszanego zaprzestania nie kontynuowano wykonywania działalności gospodarczej. W przypadku Wicepremiera nie ma żadnych wątpliwości. Nie ma więc sprawy.

Także z treści ustawy Prawo działalności gospodarczej wynika, że sam wpis do ewidencji nie świadczy o wykonywaniu działalności gospodarczej. W rozdziale 2, dotyczącym podejmowania działalności gospodarczej, w art. 7, punkcie 2, czytamy: "Przedsiębiorca będący osobą fizyczną może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej".

Na powyższy argument powołał się Sąd Najwyższy w wyroku z 06.09.2000 (II UKN 692/99 OSNAP 2002/5/124), stwierdzając m.in.: "Wpis do ewidencji działalności gospodarczej nie jest też wystarczającą przesłanką dla przyjęcia faktu prowadzenia działalności, ani - w konsekwencji - dla powstania obowiązku ubezpieczenia społecznego".

Z zapisu ustawy wynika, że osoba fizyczna dokonując wpisu staje się przedsiębiorcą. Sam wpis nie jest jednak równoznaczny z wykonywaniem działalności. Przedsiębiorca może ją wykonywać, ale nie musi. Ma do tego prawo. To tak, jak ktoś, kto zdobył prawo jazdy, ma prawo jeździć samochodem, ale nie musi z tego prawa korzystać. Jeśli nie jeździ samochodem, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom, tylko dlatego, że ma prawo jazdy.